Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng thu hút khách du lịch quốc tế đến Thành phố Hồ Chí Minh

Bùi Đức Sinh

Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh

Email: sinhbd@hub.edu.vn

Tóm tắt

Thông qua dữ liệu được thu thập từ 319 khách du lịch quốc tế bằng phương pháp khảo sát trực tiếp, nghiên cứu này nhằm xác định và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng thu hút khách du lịch quốc tế đến TP. Hồ Chí Minh. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng, có 6 yếu tố có ảnh hưởng tích cực đến Khả năng thu hút khách du lịch quốc tế của TP. Hồ Chí Minh gồm: Cơ sở hạ tầng; Dịch vụ lưu trú ăn uống; Sản phẩm du lịch; Hoạt động giải trí, mua sắm; Nguồn nhân lực; An ninh an toàn. Trong đó, Dịch vụ lưu trú ăn uống có tác động lớn nhất. Những phát hiện này cung cấp thông tin quan trọng giúp các cơ quan quản lý và doanh nghiệp cải thiện chất lượng dịch vụ, phát triển sản phẩm du lịch đa dạng, nâng cao tiêu chuẩn an toàn và cơ sở hạ tầng, góp phần thu hút khách du lịch quốc tế, thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế du lịch thành phố.

Từ khóa: Khách quốc tế, du lịch, thu hút khách, TP. Hồ Chí Minh

Summary

Based on data collected from 319 international tourists through direct surveys, this study aims to identify and analyze the factors influencing the ability to attract international tourists to Ho Chi Minh City. The results indicate that six factors positively affect the city's ability to attract international visitors, including infrastructure, accommodation and dining services, tourism products, entertainment and shopping activities, human resources, and safety and security. Among these, accommodation and dining services have the most significant impact. These findings provide valuable insights for policymakers and businesses to enhance service quality, diversify tourism products, and improve safety standards and infrastructure, thereby attracting more international tourists and promoting the sustainable development of the city's tourism economy.

Keywords: International tourists, tourism, tourist attraction, Ho Chi Minh City

GIỚI THIỆU

Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) là trung tâm kinh tế và du lịch hàng đầu của Việt Nam. Theo Sở Du lịch TP.HCM, khách quốc tế đến đây vào năm 2024 ước đạt 6 triệu lượt, tăng 20% so cùng kỳ năm 2023, đạt 100% so với kế hoạch năm 2024. Tuy nhiên, TP.HCM vẫn chưa tận dụng triệt để những lợi thế này để nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường du lịch quốc tế (Sơn và cộng sự, 2022). Do đó, việc nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố tác động đến khả năng thu hút du lịch quốc tế là cần thiết nhằm cung cấp thông tin hữu ích trong việc xây dựng các giải pháp chiến lược phát triển du lịch của Thành phố, nhằm góp phần phát triển bền vững ngành du lịch và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của thành phố trong dài hạn (Giao, 2022).

CƠ SỞ LÝ THUYẾT VA PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Cơ sở lý thuyết và giả thuyết nghiên cứu

Sản phẩm du lịch

Sản phẩm du lịch là sự kết hợp giữa sự đa dạng và phong phú của tài nguyên thiên nhiên, các điểm tham quan tự nhiên hấp dẫn, khí hậu ôn hòa và môi trường thuận lợi, tạo điều kiện cho du khách có những trải nghiệm du lịch dễ chịu. Theo nghiên cứu của Nguyễn Danh Nam, Lê Thu Hằng và Vũ Thu Phương (2023), sản phẩm du lịch có ảnh hưởng tích cực đến khả năng thu hút khách du lịch tại TP. Hà Nội. Tương tự, nghiên cứu của Lê Toàn Toàn Đức, Lê Tuấn Anh, Nguyên Phú và Hồ Thị Phi Yến (2023) chỉ ra rằng, sản phẩm du lịch cũng đóng vai trò quan trọng trong quyết định lựa chọn điểm đến của du khách quốc tế tại di sản văn hóa thế giới Hội An. Trên cơ sở này, tác giả đề xuất:

H1: Sản phẩm du lịch có ảnh hưởng cùng chiều (+) đến Khả năng thu hút khách du lịch quốc tế đến TP.HCM.

Cơ sở hạ tầng

Cơ sở hạ tầng là yếu tố quan trọng liên quan đến các hệ thống giao thông và các dịch vụ hỗ trợ, bao gồm việc di chuyển giữa các điểm du lịch thông qua các phương tiện như máy bay, xe ô tô, tàu, ghe, cùng với các dịch vụ tiện ích, như: bãi giữ xe, nhà vệ sinh công cộng. Nghiên cứu của Mim và cộng sự (2022) chỉ ra rằng, cơ sở hạ tầng có ảnh hưởng đáng kể đến việc lựa chọn điểm đến của du khách tại Bangladesh. Tương tự, Algieri và Álvarez (2022) xác nhận cơ sở hạ tầng là yếu tố quyết định trong việc thu hút khách du lịch quốc tế tại Ý. Ninh Đô và Nguyễn Quyết Thắng (2023) cũng nhấn mạnh tác động tích cực của cơ sở hạ tầng đối với việc thu hút khách du lịch từ thị trường Trung Đông đến Việt Nam, thông qua khảo sát tại các công ty du lịch tại TP.HCM. Ngoài ra, nghiên cứu của Nguyễn Thị Diệu Hiền (2024) cho thấy cơ sở hạ tầng dịch vụ du lịch của Việt Nam có ảnh hưởng lớn đến cầu của khách du lịch quốc tế đến Việt Nam. Trên cơ sở này, tác giả đề xuất:

H2: Cơ sở hạ tầng ảnh hưởng cùng chiều (+) đến Khả năng thu hút khách du lịch quốc tế đến TP.HCM.

Dịch vụ lưu trú, ăn uống

Dịch vụ lưu trú, ẩm thực địa phương đa dạng và phong phú, đảm bảo vệ sinh và có giá cả hợp lý, cùng với các khách sạn và nhà hàng đáp ứng nhu cầu của du khách, sẽ tăng cường khả năng thu hút du khách đến điểm đến. Lưu trú qua đêm và chi tiêu của du khách có ảnh hưởng đáng kể đến khả năng thu hút khách du lịch quốc tế tại Ý. Nghiên cứu của Đinh Thị Nga (2022) cũng chỉ ra rằng, sự đa dạng trong dịch vụ lưu trú và ẩm thực có tác động tích cực đến khả năng thu hút khách du lịch Hàn Quốc đến Khánh Hòa. Tương tự, Ninh Đô và Nguyễn Quyết Thắng (2023) cũng xác nhận rằng, dịch vụ ăn uống có ảnh hưởng tích cực đến việc thu hút khách du lịch từ thị trường Trung Đông đến Việt Nam, trên cơ sở trên, giả thuyết được đề xuất:

H3: Dịch vụ lưu trú, ăn uống ảnh hưởng cùng chiều (+) đến Khả năng thu hút khách du lịch quốc tế đến TP.HCM.

Hoạt động giải trí, mua sắm

Hoạt động giải trí và mua sắm đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút khách du lịch quốc tế đến TP. HCM, với ảnh hưởng tích cực đối với khả năng thu hút du khách. Các hoạt động giải trí đa dạng, đặc biệt là các chương trình giải trí về đêm và khu vực thể thao, tạo ra trải nghiệm thú vị cho du khách, làm tăng sức hấp dẫn của thành phố (Khương và Nguyen, 2017). Sự phong phú trong các dịch vụ mua sắm, với các trung tâm thương mại hiện đại và giá cả hợp lý, cũng là yếu tố chính trong việc thu hút du khách quốc tế (Khương và cộng sự, 2019). Nhờ những dịch vụ này, không chỉ đáp ứng nhu cầu giải trí và mua sắm, mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế du lịch. Do đó, phát triển mạnh mẽ các hoạt động giải trí và mua sắm là chìa khóa để nâng cao khả năng thu hút du khách quốc tế đến TP. HCM (Khương và Nguyen, 2017). Do đó, giả thuyết được đề xuất như sau:

H4: Hoạt động giải trí, mua sắm ảnh hưởng cùng chiều (+) đến Khả năng thu hút khách du lịch quốc tế đến TP.HCM.

Nguồn nhân lực

Nguồn nhân lực đóng vai trò quan trọng trong khả năng thu hút khách du lịch quốc tế đến TP. HCM, với ảnh hưởng tích cực đến sự hấp dẫn của điểm đến. Sự chuyên nghiệp và thái độ phục vụ nhiệt tình của nhân viên trong ngành du lịch, từ hướng dẫn viên đến nhân viên khách sạn và nhà hàng, giúp du khách có trải nghiệm thoải mái và ấn tượng (Thụy, 2020). Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chất lượng dịch vụ do nguồn nhân lực mang lại có mối quan hệ chặt chẽ với sự hài lòng và lòng trung thành của du khách, thể hiện vai trò quan trọng của nguồn nhân lực trong việc phát triển bền vững ngành du lịch (Thụy, 2020; Phúc và Dũng, 2022). Nâng cao chất lượng nhân lực là một trong những giải pháp chiến lược cần thiết để tăng cường sức hấp dẫn của điểm đến và thu hút lượng khách quốc tế lớn hơn. Trên cơ sở này, giả thuyết được đề xuất:

H5: Nguồn nhân lực ảnh hưởng cùng chiều (+) đến Khả năng thu hút khách du lịch quốc tế đến TP.HCM.

An ninh an toàn

An ninh và an toàn là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thu hút khách du lịch quốc tế đến TP. HCM, với tác động tích cực đối với sự hấp dẫn của thành phố. Du khách quốc tế luôn tìm kiếm những điểm đến đảm bảo an toàn về sức khỏe, an ninh trật tự và môi trường sống. Sự đảm bảo an toàn giúp du khách yên tâm trải nghiệm các hoạt động du lịch, đồng thời nâng cao mức độ hài lòng và sự tin tưởng đối với điểm đến (Nguyen và cộng sự, 2010). TP.HCM, với các biện pháp an ninh nghiêm ngặt và dịch vụ bảo vệ du khách, sẽ trở thành lựa chọn ưu tiên trong mắt du khách quốc tế (Hien và Trang, 2024). Do đó, việc cải thiện an ninh và an toàn sẽ thúc đẩy khả năng thu hút du khách quốc tế đến TP. HCM. Trên cơ sở này, tác giả đề xuất giả thuyết sau:

H6: An ninh an toàn ảnh hưởng cùng chiều (+) đến Khả năng thu hút khách du lịch quốc tế đến TP.HCM.

Mô hình nghiên cứu đề xuất

Từ những giả thuyết nghiên cứu trên, tác giả đề xuất mô hình nghiên cứu lý thuyết được trình bày trong Hình.

Hình: Mô hình nghiên cứu đề xuất

Nguồn: Đề xuất của tác giả

Phương pháp nghiên cứu

Đối tượng khảo sát trong nghiên cứu này là khách du lịch quốc tế đến TP. HCM. Hình thức khảo sát được thực hiện thông qua việc thu thập dữ liệu trực tiếp từ khách du lịch, thông qua bảng khảo sát giấy tại các khách sạn lưu trú và các địa điểm du lịch nổi bật của thành phố. Nhằm đảm bảo tính đại diện và chất lượng mẫu, tác giả đã lựa chọn cỡ mẫu lớn hơn, cụ thể là 330 bảng câu hỏi được phát ra. Cuối cùng, thu về 325 phiếu, trong đó có 319 phiếu hợp lệ được sử dụng để phân tích dữ liệu. Thời gian khảo sát được thực hiện trong tháng 02/2025 (Bài viết sử dụng cách viết số thập phân theo chuẩn quốc tế).

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Phân tích nhân tố khám phá (EFA)

Bảng 1 cho thấy, kết quả phân tích EFA với 22 biến quan sát sau khi kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha (CA) cho thấy, các yếu tố trong mô hình nghiên cứu đạt độ tin cậy tốt. Cụ thể, hệ số KMO = 0.787 > 0.5, cho thấy dữ liệu phù hợp để phân tích nhân tố. Kiểm định Sig = 0.000 1, chỉ ra rằng dữ liệu hội tụ và dừng lại ở yếu tố thứ 6. Các hệ số tải yếu tố của mỗi BQS đều lớn hơn 0.5, với hệ số tải chéo trên 0.3, chứng tỏ các biến quan sát này phù hợp với các yếu tố mà chúng đại diện. Sau phân tích EFA, 22 biến quan sát được giữ lại để tiếp tục thực hiện các phân tích tiếp theo trong nghiên cứu.

Bảng 1: Kết quả phân tích EFA

Nguồn: Kết quả phân tích dữ liệu của tác giả

Kiểm định các giả thuyết hồi quy

Bảng 2 trình bày kết quả phân tích hồi quy đa biến nhằm xác định ảnh hưởng của các yếu tố độc lập (CSHT, LTAU, NNL, ANAT, GTMS, và SPDL) đến Khả năng thu hút khách du lịch quốc tế (KNTH). Các biến độc lập đều có giá trị Sig. = 0.000

Các hệ số Beta cho thấy mức độ tác động của mỗi yếu tố, với hệ số cao nhất thuộc về LTAU, chỉ ra rằng yếu tố Dịch vụ lưu trú, ăn uống có ảnh hưởng lớn nhất đến Khả năng thu hút khách du lịch quốc tế. Tất cả các hệ số t đều > 2, chứng tỏ các yếu tố này có ý nghĩa thống kê cao.

Bảng 2: Hệ số hồi quy giữa các biến

Nguồn: Kết quả phân tích dữ liệu của tác giả

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT

Kết luận

Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng, có 6 yếu tố có ảnh hưởng tích cực đến Khả năng thu hút khách du lịch quốc tế của TP. HCM gồm: Cơ sở hạ tầng, Dịch vụ lưu trú ăn uống, Sản phẩm du lịch, Hoạt động giải trí, mua sắm; Nguồn nhân lực; An ninh an toàn. Trong đó, Dịch vụ lưu trú ăn uống có tác động lớn nhất.

Đề xuất

Từ kết quả nghiên cứu cho thấy, TP.HCM cần tiếp tục tập trung vào việc cải thiện chất lượng dịch vụ, đặc biệt là các điểm tham quan du lịch, cũng như phát triển thêm các hoạt động giải trí, mua sắm để thu hút nhiều du khách quốc tế hơn. Bên cạnh đó, các yếu tố như an ninh và cơ sở hạ tầng cũng cần được cải thiện, nhằm tạo dựng một môi trường du lịch an toàn và thuận tiện, từ đó gia tăng sự hài lòng của du khách. Đặc biệt, sự quan tâm đến việc phát triển các nguồn nhân lực du lịch, như hướng dẫn viên du lịch có kỹ năng và thái độ phục vụ tốt, là yếu tố không thể thiếu để nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch. Bên cạnh đó, TP.HCM cần chú trọng hơn nữa vào việc cải thiện các yếu tố trên, đồng thời cũng nên khai thác và phát huy tiềm năng của các điểm tham quan mới, nhằm giữ vững và phát triển TP.HCM như một điểm đến du lịch hấp dẫn và cạnh tranh trên bản đồ du lịch quốc tế./.

Tài liệu tham khảo

1. Algieri, B., & Álvarez, A. (2022). Assessing the ability of regions to attract foreign tourists: The case of Italy. Tourism Economics, 3(6), 59-61.

2. Giao, H. (2022). Tác động của truyền miệng điện tử, trách nhiệm xã hội điểm đến, hình ảnh điểm đến và niềm tin điểm đến đối với ý định tham quan thành phố Đà Nẵng. https://doi.org/10.31219/osf.io/me2w9.

3. Hien, H., & Trang, P. (2024). Decoding smart tech's influence on tourist experience quality. Asian Journal of Business Research, 14(1), 97-119. https://doi.org/10.14707/ajbr.240167.

4. Khương, M., & Nguyen, P. (2017). Factors affecting tourist destination satisfaction and return intention – a study in Ho Chi Minh City, Vietnam. Journal of Economics Business and Management, 5(2), 95-102. https://doi.org/10.18178/joebm.2017.5.2.493.

5. Khương, M., Nguyễn, P., & Nguyen, P. (2019). International tourists’ loyalty to Ho Chi Minh City destination—a mediation analysis of perceived service quality and perceived value. Sustainability, 11(19), 5447, https://doi.org/10.3390/su11195447.

6. Lê Toàn Toàn Đức, Lê Tuấn Anh, Nguyên Phú, & Hồ Thị Phi Yến. (2023). Factors affecting the decision of selecting a destination for international tourists at the Hoi An World Cultural Heritage site. GeoJournal of Tourism and Geosites, 51(4spl), 1663–1675. https://doi.org/10.30892/gtg.514spl08-1163.

7. Mim, M. K., Hasan, M. M., Hossain, A., & Khan, M. Y. H. (2022). An examination of factors affecting tourists’ destination choice: Empirical evidence from Bangladesh. SocioEconomic Challenges, 6(3), 48-61. https://doi.org/10.21272/sec.6(3).48-61.2022.

8. Nguyễn Danh Nam, Lê Thu Hằng & Vũ Thu Phương. (2023). Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng tới khả năng hấp dẫn khách du lịch tại điểm đến TP. Hà Nội. Tạp chí Kinh tế và Dự báo, 12, tháng 4/2023.

9. Nguyễn Thị Diệu Hiền. (2024). Các yếu tố tác động đến cầu của khách du lịch quốc tế đến Việt Nam. Luận án tiến sĩ, Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP.HCM.

10. Ninh Đô & Nguyễn Quyết Thắng (2023). Yếu tố ảnh hưởng đến việc thu hút khách du lịch thị trường Trung Đông đến Việt Nam: Nghiên cứu tại các công ty du lịch trên địa bàn TP. HCM. Tạp chí Kinh tế và Dự báo, 7(12), 56-59.

11. Phúc, N., & Dũng, T. (2022). Các yếu tố tác động đến ý định quay trở lại của khách du lịch nội địa: Trường hợp các điểm du lịch tại tỉnh An Giang. Tạp Chí Nghiên Cứu Tài Chính - Marketing, 64-74. https://doi.org/10.52932/jfm.vi66.224.

12. Sơn, P., Khoa, B., Anh, T., Hòa, P., & Thu, N. (2022). Phân tích tác động của đại dịch Covid-19 đến các doanh nghiệp xây dựng tại TP.HCM. Tạp chí Khoa học Công nghệ Xây dựng – Đại học Xây dựng Hà Nội, 16(5V), 125-138. https://doi.org/10.31814/stce.huce(nuce)2022-16(5v)-11.

13. Thụy, N. (2020). Tác động của chất lượng dịch vụ du lịch đến sự hài lòng của du khách đối với điểm đến Thành phố Hồ Chí Minh. Tạp chí Khoa học Đại học Huế - Khoa học và Phát triển, 129(5B), https://doi.org/10.26459/hueuni-jed.v129i5b.5694.