Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres (Ảnh: AFP).
Liên hợp quốc kêu gọi kiềm chế tối đa
Tại trụ sở Liên hợp quốc ở New York ngày 25/7, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã họp kín để thảo luận về tình hình căng thẳng biên giới Thái Lan - Campuchia. Đại diện của Thái Lan và Campuchia có mặt tại cuộc họp.
Cuộc họp có phần báo cáo từ ông Khaled Khiari, Trợ lý Tổng Thư ký Liên hợp quốc phụ trách khu vực châu Á - Thái Bình Dương thuộc Bộ phận các vấn đề chính trị và xây dựng hòa bình (DPPA).
Liên hợp quốc đã kêu gọi các bên “kiềm chế tối đa”, tránh leo thang tình hình sau khi giao tranh nghiêm trọng dọc theo biên giới Thái Lan - Campuchia những ngày qua đã khiến hàng chục nghìn người phải sơ tán và gây ra thương vong dân sự, bao gồm cả trẻ em.
Đây là tình hình leo thang nghiêm trọng nhất giữa hai nước láng giềng Đông Nam Á trong hơn một thập niên qua. Lần gần nhất căng thẳng giữa hai nước leo thang đến mức độ này là vào năm 2011, khi nhiều ngày giao tranh gần Đền Preah Vihear dẫn đến thương vong. Cuộc đụng độ xảy ra sau một thời gian dài tăng cường lực lượng quân sự kể từ khi ngôi đền được đưa vào danh sách Di sản Thế giới vào năm 2008.
Theo các đối tác cứu trợ của Liên hợp quốc, hơn 131.000 người ở Thái Lan và hơn 4.000 người ở Campuchia đã buộc phải rời bỏ nhà cửa. Các nơi trú ẩn tạm thời, bao gồm trường học và chùa chiền, được cho là đang quá tải, và người dân cần đáp ứng những nhu cầu cấp thiết bao gồm lương thực, hỗ trợ y tế và vật tư vệ sinh.
Người phát ngôn Liên hợp quốc Stephanie Tremblay cho biết, cơ quan này sẵn sàng hỗ trợ các nỗ lực nhân đạo nếu được yêu cầu.
Đồng thời, Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) cũng kêu gọi các bên “kiềm chế tối đa”. Cơ quan này nhấn mạnh sự cần thiết phải bảo vệ trẻ em và các dịch vụ thiết yếu mà các em phụ thuộc vào, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước về Quyền trẻ em.
Động thái mới của Thái Lan và Campuchia
Đụng độ giữa Thái Lan và Campuchia leo thang từ ngày 24/7 khi hai bên cáo buộc bên còn lại triển khai vũ khí hạng nặng và khai hỏa trước vào vị trí của đối phương ở biên giới. Giao tranh đã khiến ít nhất 16 người thiệt mạng và hàng trăm nghìn người phải sơ tán.
Theo truyền thông Thái Lan, giao tranh xảy ra ở ít nhất 9 địa điểm. Chính phủ Thái Lan hôm qua tuyên bố áp đặt thiết quân luật ở 8 huyện giáp biên giới với Campuchia, gồm 7 huyện ở tỉnh Chanthaburi và một huyện ở vùng Trat.
Bà Maratee Nalita Andamo, phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Thái Lan, cho biết Thái Lan đã gửi thư tới Hội đồng Bảo an, trình bày bằng chứng cáo buộc Campuchia có hành động vũ trang trước trong đụng độ lần này.
Bà nói thêm rằng Thái Lan đã đề Chủ tịch Hội đồng Bảo an phân phát thư của Thái Lan cho các quốc gia thành viên nhằm bảo đảm cộng đồng quốc tế được thông tin đầy đủ về các sự kiện thực tế.
Quan chức Bộ Ngoại giao Thái Lan cũng nhấn mạnh, cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an tối 25/7 theo đề nghị của Campuchia là thông lệ khi xảy ra đụng độ vũ trang giữa các quốc gia.
Cuộc họp không nhằm thông qua bất kỳ nghị quyết nào, mà đóng vai trò là diễn đàn chính thức để các bên liên quan, cùng với 15 quốc gia thành viên của Hội đồng Bảo an, bao gồm cả thành viên thường trực và không thường trực, trình bày và tiếp nhận thông tin thực tế.
Về phía Campuchia, phát biểu sau cuộc họp khẩn của Hội đồng Bảo an, Đại sứ Chhea Keo cho biết: “Campuchia kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức và vô điều kiện, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. Hội đồng Bảo an đã kêu gọi cả hai bên thể hiện kiềm chế tối đa và tìm đến giải pháp ngoại giao. Đó cũng là điều chúng tôi đang kêu gọi”.
Ông cũng bác cáo buộc của Thái Lan cho rằng Campuchia đã khơi mào cuộc xung đột.
Ngoài ông Chhea Keo, không có đại diện nào khác tham dự cuộc họp của Hội đồng Bảo an phát biểu với báo chí sau cuộc họp.
Về phía Thái Lan, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nikorndej Balankura cho hay, đến chiều 25/7, các cuộc giao tranh đã bắt đầu giảm bớt. Ông cho biết Thái Lan sẵn sàng đàm phán với Campuchia, có thể với sự hỗ trợ của Malaysia.
“Chúng tôi sẵn sàng, nếu Campuchia muốn giải quyết vấn đề này thông qua kênh ngoại giao, song phương, hoặc thậm chí qua Malaysia, chúng tôi sẵn sàng làm điều đó. Nhưng cho đến nay chúng tôi chưa nhận được bất kỳ phản hồi nào”, ông Nikorndej nói với AFP trước khi cuộc họp tại Liên hợp quốc diễn ra.
Hiện Malaysia giữ chức chủ tịch khối Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), mà Thái Lan và Campuchia đều là thành viên.
Trước đó, quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai cho biết: “Hiện tại, căng thẳng giữa Thái Lan và Campuchia chỉ giới hạn trong các cuộc đụng độ, không phải chiến tranh”.
