Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (Ảnh: Reuters).
Phát biểu tại cuộc họp báo ở Kiev cùng với các lãnh đạo Pháp, Anh, Ba Lan và Đức, ông Zelensky nhấn mạnh rằng lệnh ngừng bắn phải là điều kiện tiên quyết, mọi vấn đề khác sẽ chỉ được thảo luận sau đó.
"Về vấn đề vùng phi quân sự, rút quân... tôi đã nghe về nó trên truyền thông và không chỉ trên truyền thông, mà từ rất nhiều người, nhiều cơ quan tình báo. Chính thức thì Ukraine chưa bao giờ đề xuất điều gì như vậy. Nhưng giống như những người dò mìn, ai cũng đang tìm cách thử nghiệm điều gì đó với chúng tôi", ông nói.
Ông cho rằng, ý tưởng về việc lập vùng đệm 30km với Nga hiện không còn phù hợp.
"Vấn đề vùng phi quân sự hai chiều, mỗi bên 15km, tại sao lại là 15km? Và sẽ đo từ đâu, từ biên giới, từ đường tiếp xúc? Ngay cả nếu chấp nhận 15km, vậy chúng ta sẽ làm gì với Kherson? Điều đó có nghĩa là sẽ không có quân đội Ukraine ở Kherson. Nếu quân ta không có mặt ở Kherson, thì chúng ta sẽ mất Kherson", ông nói.
Ông nhắc lại rằng sau năm 2014, ranh giới đã nhiều lần bị thay đổi. Ông cáo buộc rằng, các lệnh ngừng bắn trước đây đều bị lực lượng ly khai thân Nga sử dụng để tiến quân, giành thêm lãnh thổ Ukraine.
Tổng thống Ukraine cũng nhấn mạnh rằng việc đạt được một thỏa thuận ngừng bắn là bước đi thiết yếu.
"Nếu chúng ta đồng ý thiết lập vùng đệm và rút lui 15km khỏi các thành phố như Kherson, Kharkov và Sumy, có thể người ta sẽ nghĩ rằng hòa bình đã được lập lại, nhưng chiến sự vẫn sẽ tiếp diễn tại các thành phố đó, bởi pháo binh sẽ tiếp tục bị bắn ra từ bên kia. Vì thế, lúc này còn quá sớm để bàn tới chuyện này và ý tưởng đó, hiện tại, đã không còn nữa", ông nói.
Trước đó, ông Keith Kellogg, đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump về Ukraine đã đề xuất ý tưởng về một vùng phi quân sự do Ukraine và Nga cùng kiểm soát.
Trong khi đó, các nước trong liên minh "các quốc gia sẵn sàng hành động" cũng đã đồng ý đề nghị Nga bắt đầu một lệnh ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện kéo dài 30 ngày, bắt đầu từ ngày 12/5, nhằm tạo cơ hội cho giải pháp ngoại giao.
Theo các nước trên, Liên minh châu Âu và Mỹ đã nhất trí sẽ tăng cường trừng phạt Nga một cách phối hợp nếu Moscow không chấp nhận một lệnh ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện kéo dài 30 ngày tại Ukraine.
"Nếu Nga từ chối một lệnh ngừng bắn toàn diện và vô điều kiện, các biện pháp trừng phạt cần được áp dụng - đặc biệt là tăng cường trừng phạt đối với lĩnh vực năng lượng và hệ thống ngân hàng của họ", ông Zelensky cho biết.
Trong khi đó, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cảnh báo: "Nếu Nga xem nhẹ đề xuất ngừng bắn 30 ngày này, họ sẽ phải đối mặt với một làn sóng trừng phạt mới".
Lãnh đạo Ba Lan nhấn mạnh rằng sự phối hợp với Mỹ là yếu tố then chốt để bảo đảm hiệu quả của cách tiếp cận này.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng nhấn mạnh rằng các biện pháp trừng phạt sẽ tiếp tục được siết chặt nếu Nga vi phạm thỏa thuận ngừng bắn một khi nó được thực thi.
