Ông Jose Mujica lái xe điện tại trang trại của mình ở Montevideo, Uruguay, vào tháng 2 (Ảnh: Xinhua).
Nhiều lãnh đạo và người dân khắp khu vực Mỹ Latinh đã gửi lời chia buồn sau khi cựu Tổng thống Uruguay Jose "Pepe" Mujica - chính trị gia nổi tiếng với lối sống giản dị và tư tưởng chính trị cấp tiến - qua đời ở tuổi 89.
Ông Mujica đã không thể chiến thắng căn bệnh ung thư, sau khi thông báo hồi tháng 1 rằng bệnh đã di căn và ông quyết định ngừng điều trị.
"Với nỗi đau sâu sắc, chúng tôi thông báo sự ra đi của ông Pepe Mujica. Tổng thống, nhà hoạt động, người chỉ đường và lãnh đạo. Chúng tôi sẽ rất nhớ ông, người bạn già thân thương", Tổng thống đương nhiệm Uruguay, ông Yamandu Orsi, viết trên mạng xã hội.
Ông Mujica được mệnh danh là "Tổng thống nghèo nhất thế giới" trong nhiệm kỳ 2010-2015 vì ông quyên góp phần lớn tiền lương cho từ thiện và sống cuộc đời giản dị tại trang trại nhỏ cùng người vợ và chú chó có 3 chân.
Chính phủ Uruguay đã tuyên bố quốc tang 3 ngày và cho biết thi hài ông sẽ được đặt tại trụ sở Quốc hội vào ngày 14/5 để người dân tới viếng.
Nhiều lãnh đạo cánh tả từ Mỹ Latinh đến châu Âu đã bày tỏ lòng tiếc thương trước sự ra đi của người mà Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum mô tả là "tấm gương cho Mỹ Latinh và toàn thế giới".
Trong một cuộc phỏng vấn năm 2012, ông Mujica cho rằng ông không nghèo, chỉ là ông theo chủ nghĩa "khắc kỷ" và không cần nhiều tiền để có thể sống.
Ông đã góp phần biến Uruguay, một quốc gia nhỏ với 3,4 triệu dân, nổi tiếng nhờ bóng đá và ngành chăn nuôi, trở thành một trong những xã hội tiến bộ nhất khu vực.
Ông được chẩn đoán mắc ung thư thực quản hồi tháng 5 năm ngoái và sau đó bệnh đã di căn tới gan.
Trong nhiệm kỳ tổng thống, ông Mujica đã hợp pháp hóa phá thai, hôn nhân đồng giới.
Ngay cả sau khi bị chẩn đoán ung thư, ông vẫn tiếp tục hoạt động chính trị, tích cực tham gia chiến dịch tranh cử thành công của ông Tổng thống đương nhiệm Orsi, người được xem là truyền nhân chính trị của ông Mujica.
Cựu Tổng thống Bolivia Evo Morales ca ngợi "kinh nghiệm và trí tuệ" của ông Mujica, trong khi chính phủ Brazil gọi ông là "một trong những nhà nhân văn vĩ đại nhất thời đại chúng ta".
Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez nói Mujica đã sống vì "một thế giới tốt đẹp hơn," còn Tổng thống Guatemala Bernardo Arévalo gọi ông là "tấm gương của sự khiêm nhường và cao thượng".
Ông là người có quan điểm phản đối chủ nghĩa tiêu dùng. Ông thường dự sự kiện chính thức với dép xỏ ngón và vẫn sống tại nông trại nhỏ ở ngoại ô Montevideo, nơi tài sản quý giá nhất của ông là chiếc Volkswagen Beetle đời 1987.
Khi làm tổng thống, ông được ca ngợi vì các nỗ lực giảm nghèo cho đất nước, dù cũng bị chỉ trích vì không kiểm soát hiệu quả chi tiêu công.
Ông ra đi, để lại người vợ Lucia Topolansky và hai người không có con. Ông Mujica mong muốn được chôn cất tại chính nông trại của mình, bên cạnh chú chó thân yêu.
