Một hầm trú bom thời Liên Xô (Ảnh: Wikimedia).
Theo ước tính, kế hoạch này sẽ tiêu tốn khoảng 155 tỷ rúp, tương đương 1,7 tỷ USD.
Ông Kurenkov cho biết tầm quan trọng của hạ tầng phòng vệ dân sự hiện nay đã “gia tăng đáng kể”, buộc bộ của ông phải hợp tác với chính quyền các địa phương để khôi phục lại các công trình này.
Vẫn theo Bộ trưởng Nga, nhiều hầm trú ẩn đã được cải tạo và lắp đặt các hệ thống thiết yếu. “Mục tiêu là bảo vệ được càng nhiều người càng tốt, trước cả mối đe dọa quân sự lẫn các tình huống khẩn cấp”, ông nói.
Ông Kurenkov cũng nhấn mạnh rằng trong thời Liên Xô, các hầm trú bom được xây “để tồn tại hàng thế kỷ” và từng là phần không thể thiếu của chiến lược an ninh quốc gia.
Ông cho biết, các boongke hiện đại ngày nay có thể tận dụng các không gian đa năng. Chẳng hạn, bãi đỗ xe ngầm trong khu dân cư hoặc trung tâm thương mại có thể chuyển đổi thành nơi trú ẩn khi cần thiết.
“Trong tình huống khẩn cấp, những không gian như vậy hoàn toàn có thể phục vụ cho mục đích phòng vệ dân sự. Điều quan trọng là người dân cần hiểu rõ tầm quan trọng của các hầm trú ẩn, ngay cả khi hiện tại chúng có vẻ như không cần thiết”, ông Kurenkov nói thêm.
Dữ liệu từ Bộ Tình trạng Khẩn cấp Nga cho thấy, tính đến năm 2022, có tới 67% số hầm trú bom và hầm chống phóng xạ thời Liên Xô không còn sử dụng được: Chỉ 16% các cơ sở này đủ điều kiện để bảo vệ dân thường trước pháo kích hoặc một vụ tấn công hạt nhân tiềm tàng, trong khi 17% khác chỉ hoạt động được một phần.
Việc khôi phục các hầm trú ẩn được đẩy mạnh trong bối cảnh Nga đang mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.
Các đợt thanh tra cho thấy nhiều hầm trú ẩn đã bị ngập nước một phần hoặc hoàn toàn, bị hư hại kết cấu, thậm chí có những nơi đã sập hoàn toàn.
Ngay cả những công trình còn nguyên vẹn tương đối, các thanh tra viên vẫn phát hiện nấm mốc, rỉ sét, cột chống mục nát, cửa sổ và cửa ra vào bị vỡ. Nhiều nơi không có điện, nước hoặc hệ thống thoát nước, lối vào thường bị chắn bởi rác thải, đất đá hoặc vật liệu bỏ đi.
Hiện không có cơ sở dữ liệu công khai, cập nhật về tổng số hầm trú ẩn trên toàn nước Nga. Theo báo cáo năm 2016 của Cơ quan Kiểm toán Liên bang Nga, khi đó có khoảng hơn 16.000 công trình như vậy.
Trong khi đó, theo New Voice Ukraine, tính đến năm 2023, Ukraine có khoảng 60.000 hầm trú bom trên toàn quốc, với nhiều công trình mới được xây thêm hoặc cải tạo trong những năm gần đây.
Một sự cố nghiêm trọng ở Kiev năm 2023, khi 3 người thiệt mạng do hầm trú ẩn bị khóa trong lúc Nga không kích, đã khiến chính quyền Ukraine đẩy mạnh công tác kiểm tra và hiện đại hóa hệ thống hầm trú ẩn.
Cũng trong năm 2023, Bộ Nội vụ Nga báo cáo có khoảng 1.200 hầm trú ẩn tại khu vực Belgorod và khoảng 800 tại Kursk, tuy nhiên phần lớn, theo giới chức, đều đang xuống cấp hoặc không đáp ứng được tiêu chuẩn an toàn hiện đại.
Cuối năm 2024, Nga công bố bắt đầu sản xuất hàng loạt mẫu hầm trú ẩn di động “KUB-M”, được cho là có thể chống chịu được các vụ nổ từ vũ khí quy ước cũng như bức xạ từ một vụ tấn công hạt nhân.
