Thống đốc bang Illinois JB Pritzker (Ảnh: Getty).
Thống đốc bang Illinois JB Pritzker là một trong những nhân vật hàng đầu của đảng Dân chủ đang được chú ý, khi đảng này tìm cách vượt qua giai đoạn khó khăn trên chính trường.
Nếu tranh cử tổng thống trong nội bộ đảng Dân chủ, ông Pritzker sẽ đặt cược triển vọng sáng giá nhất của đảng mình với tư cách là một tỷ phú ưa đối đầu chính trị và thừa kế khối tài sản khổng lồ. Mặc dù câu chuyện nghe có vẻ giống Tổng thống đương nhiệm Donald Trump, nhưng vị Thống đốc bang Illinois hai nhiệm kỳ này thực chất cũng đang đặt cược vào chính mình.
Thừa kế khối tài sản của chuỗi khách sạn Hyatt, ông Pritzker đã trở thành một trong những người chỉ trích ông Trump mạnh mẽ nhất vào thời điểm đảng Dân chủ loay hoay tìm cách đối phó. Sự giàu có từ lâu đã mở ra nhiều cánh cửa quyền lực cho ông Pritzker, và có dấu hiệu cho thấy cánh cửa tiếp theo mà ông nhắm đến chính là Phòng Bầu Dục.
Ngày 27/4 tới đây, vị Thống đốc 60 tuổi sẽ có chuyến thăm bang New Hampshire, nơi được xem là cái nôi của cuộc bầu cử sơ bộ đầu tiên của nước Mỹ, để phát biểu tại một sự kiện gây quỹ của Đảng. Tại đây, ông dự kiến sẽ kêu gọi các đảng viên Dân chủ hành động.
Chuyến thăm này nhiều khả năng sẽ tăng suy đoán rằng ông Pritzker, người từng được nhóm vận động tranh cử của cựu Phó Tổng thống Kamala Harris đưa vào danh sách ứng viên phó tổng thống tiềm năng, đang thực sự quan tâm đến đề cử tổng thống năm 2028.
"Không còn nghi ngờ gì nữa, ông ấy sẽ tranh cử", ông Bill Daley, cựu Bộ trưởng Thương mại dưới thời Tổng thống Bill Clinton và Chánh văn phòng Nhà Trắng thời Tổng thống Barack Obama, nhận định. "Câu hỏi thực sự là liệu ông ấy sẽ tranh cử thống đốc thêm một nhiệm kỳ nữa, hay trực tiếp chạy đua vào Nhà Trắng", ông nói thêm.
Hiện ông Pritzker chưa xác nhận liệu có tiếp tục tranh cử thống đốc nhiệm kỳ ba hay không. Thông báo chính thức dự kiến được đưa ra trong vài tháng tới, khi cuộc bầu cử sơ bộ bang Illinois diễn ra vào tháng 3/2026, chỉ còn chưa đầy một năm nữa.
Ông Daley cho rằng, ông Pritzker không nên tham gia tranh cử thống đốc lần nữa. Với tiềm lực tài chính của mình, ông Pritzker hoàn toàn có thể làm điều mà hầu hết ứng viên khác không thể, đó là tuyên bố tranh cử tổng thống ngay từ năm 2026 và chiêu mộ những nhân sự vận động tranh cử xuất sắc nhất.
Với việc nội bộ đảng Dân chủ đang chia rẽ vì cuộc xung đột ở Dải Gaza, ông Pritzker, một người gốc Do Thái và là thống đốc một bang có nhiều người Palestine nhập cư, được dự báo sẽ đối mặt với làn sóng phản đối nếu ra tranh cử. Ông từng chỉ trích Hội đồng thành phố Chicago khi cơ quan này thông qua nghị quyết kêu gọi ngừng bắn tại Gaza vào năm 2024.
Cùng với ông Pritzker, một loạt cái tên khác trong nội bộ đảng Dân chủ đang được chú ý sát sao cho cuộc đua tranh cử tổng thống, bao gồm cựu Bộ trưởng Giao thông Pete Buttigieg và ít nhất 5 thống đốc là ông Tim Walz (bang Minnesota, ứng viên phó tổng thống năm 2024), ông Gavin Newsom (bang California), ông Josh Shapiro (bang Pennsylvania), bà Gretchen Whitmer (bang Michigan) và ông Andy Beshear (bang Kentucky).
Tiềm lực của ông JB Pritzker
Tài sản của Thống đốc Pritzker đã cho phép ông độc lập hơn hầu hết các chính trị gia vì ông không phải lo lắng về việc gây quỹ. Với giá trị tài sản ròng ước tính là 3,7 tỷ USD, ông đã tự chi hơn 300 triệu USD để tài trợ cho hai chiến dịch tranh cử thống đốc. Ông cũng là quan chức dân cử giàu thứ hai nước Mỹ.
Trở thành thống đốc vào năm 2019, giữa lúc bang Illinois rơi vào khủng hoảng ngân sách, ông JB Pritzker đã ủng hộ các đạo luật của bang này nhằm bắt buộc nghỉ phép có lương cho người lao động, nâng mức lương tối thiểu lên 15 USD/giờ cho người lao động không nhận tiền tip từ 18 tuổi trở lên, siết chặt kiểm soát súng đạn và đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng.
Ông cũng tích cực thu hút các doanh nghiệp, trong đó có lĩnh vực điện toán lượng tử, đồng thời nỗ lực đưa ngân sách bang trở lại quỹ đạo ổn định. Kết quả, Moody's, một trong 3 tổ chức xếp hạng tín nhiệm uy tín nhất thế giới, đã nâng xếp hạng tín dụng của Illinois ba lần trong nhiệm kỳ của ông.
Không chỉ vậy, ông Pritzker còn dùng chính tài sản cá nhân để tăng lương cho các cố vấn cấp cao trong chính quyền nhằm giữ chân nhân tài. Khi di chuyển, ông thường sử dụng máy bay riêng và tự trả chi phí, bao gồm cả khoản bù đắp khí thải carbon.
Trong cuộc bầu cử Tòa án Tối cao bang Wisconsin mới đây, ông là nhà tài trợ lớn thứ hai của đảng Dân chủ, sau tỷ phú George Soros.
Theo số liệu khai thuế gần nhất, quỹ từ thiện do ông và vợ sáng lập năm 2001 đã chi hơn 50 triệu USD trong năm 2023 cho các hoạt động trải dài khắp nước Mỹ, tập trung vào phát triển trẻ em. Gia tộc Pritzker cũng nổi tiếng với các hoạt động từ thiện quy mô lớn, với tên tuổi gắn liền với nhiều công trình công cộng tại khu vực Chicago.
Khả năng tự tài trợ cho cuộc đua vào Nhà Trắng của ông Pritzker dễ khiến người ta liên tưởng đến chiến dịch tranh cử trong nội bộ đảng Dân chủ của ông Michael Bloomberg vào năm 2020. Vị cựu Thị trưởng thành phố New York đã chi gần 1 tỷ USD cho chiến dịch kéo dài chưa đầy 4 tháng.
Trong khi đó, theo Forbes, giá trị tài sản ròng ước tính của Tổng thống Donald Trump đã tăng đáng kể từ năm 2024, nhờ nền tảng mạng xã hội riêng và các khoản đầu tư tiền mã hóa. Hiện tại, ông Trump là quan chức dân cử giàu nhất nước Mỹ. Tạp chí Forbes ngày 8/4 ước tính khối tài sản ròng của Tổng thống Donald Trump là 4,2 tỷ USD.
