Các tiêm kích F-16 (Ảnh minh họa: Global Images).
Giới chức Ukraine xác nhận một phi công lái máy bay chiến đấu F-16 của Ukraine đã tử nạn khi đang đẩy lùi một cuộc không kích có sự tham gia của hàng trăm máy bay không người lái, tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo của Nga hôm 29/6.
Không quân Ukraine cho biết phi công đã lái tiêm kích gặp nạn ra khỏi một khu dân cư, nhưng không kịp thoát hiểm ra ngoài trước khi máy bay rơi xuống.
"Phi công đã sử dụng tất cả các vũ khí trên máy bay và bắn hạ 7 mục tiêu trên không. Trong khi bắn hạ mục tiêu cuối cùng, máy bay của anh ấy đã bị hỏng và bắt đầu mất độ cao", Không quân Ukraine xác nhận.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết phi công Maksym Ustymenko đã thực hiện các nhiệm vụ kể từ thời điểm căng thẳng bắt đầu leo thang vào năm 2014 nhằm đối phó với lực lượng ly khai ở một số khu vực tại miền Đông Ukraine.
"Ông ấy đã thành thạo 4 loại máy bay và đạt được những thành tựu quan trọng trong việc bảo vệ Ukraine. Thật đau đớn khi mất đi những người như vậy", ông Zelensky nói.
Tổng thống Zelensky đã truy tặng phi công lái tiêm kích F-16 danh hiệu Anh hùng Ukraine, danh hiệu cao quý nhất của đất nước.
Ukraine đã mất 3 máy bay chiến đấu F-16 kể từ khi bắt đầu vận hành các tiêm kích do Mỹ sản xuất vào năm 2024. Kiev chưa tiết lộ quy mô phi đội F-16, nhưng xác nhận các máy bay này đã trở thành một phần trọng tâm và được sử dụng rộng rãi trong hệ thống phòng thủ của Ukraine.
Chuyên gia quân sự Ukraine Roman Svitan cho biết F-16 không phù hợp với mọi nhiệm vụ trong chiến tranh, đặc biệt là việc đẩy lùi máy bay không người lái xuất hiện thường xuyên ở các thành phố của Ukraine, vì tiêm kích này chỉ phù hợp với các mục tiêu có tốc độ cao.
Ukraine cáo buộc Nga tiến hành cuộc không kích có quy mô chưa từng có trong 3 năm xung đột.
Quân đội Ukraine cho biết Nga đã phóng tổng cộng 477 máy bay không người lái và 60 tên lửa các loại vào Ukraine trong đêm 28/6, rạng sáng 29/6.
Ukraine xác nhận cuộc không kích của Nga gây hư hại nhà cửa và cơ sở hạ tầng trên khắp Ukraine, khiến ít nhất 12 người bị thương.
"Moscow sẽ không dừng lại nếu họ vẫn còn khả năng tiến hành các cuộc tấn công quy mô lớn", Tổng thống Zelensky cho biết, đồng thời xác nhận Nga đã phóng khoảng 114 tên lửa, 1.270 máy bay không người lái và 1.100 quả bom lượn chỉ trong một tuần qua.
Sau cuộc không kích của Nga khiến phi công F-16 thiệt mạng, Tổng thống Zelensky lập tức kêu gọi thêm sự hỗ trợ từ Mỹ và các đồng minh phương Tây để củng cố hệ thống phòng không của Ukraine.
“Cuộc chiến này phải chấm dứt, cần phải gây áp lực lên đối phương và tăng cường sự bảo vệ. Ukraine cần tăng cường phòng không, cách bảo vệ sinh mạng tốt nhất”, ông Zelensky tuyên bố.
Ông Zelensky cho biết Ukraine đã sẵn sàng mua hệ thống phòng không của Mỹ và Kiev trông cậy vào "sự lãnh đạo, ý chí chính trị và sự hỗ trợ của Mỹ, châu Âu và tất cả các đối tác của chúng tôi".
Tổng thống Trump cho biết ông đang cân nhắc yêu cầu của Ukraine về việc cung cấp thêm các khẩu đội tên lửa Patriot, sau khi ông gặp Tổng thống Zelensky tại hội nghị thượng đỉnh NATO vào ngày 25/6.
Hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot do Mỹ sản xuất được đánh giá là một trong những tổ hợp phòng không hiệu quả nhất thế giới.
Một trong những đặc điểm ưu việt của Patriot là khả năng tích hợp với các hệ thống phòng không khác, tạo ra mạng lưới phòng thủ nhiều lớp.
Ukraine đã nhận được những tiêm kích F-16 đầu tiên từ Hà Lan và Đan Mạch vào năm 2024. Các máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư do Mỹ sản xuất này đã được triển khai để tăng cường lá chắn bầu trời của Ukraine và giúp đẩy lùi các cuộc tấn công trên không của Nga.
Ngoài máy bay của Hà Lan, Ukraine đã được Đan Mạch hứa cung cấp 19 máy bay F-16, Bỉ hứa cung cấp 30 máy bay và Na Uy 6 chiếc.
Tháng trước, giới chức Na Uy tuyên bố họ sẽ hoàn tất việc giao máy bay vào cuối năm 2025. Tương tự, chính phủ Bỉ cho biết họ sẽ cung cấp máy bay sớm hơn thời hạn năm 2028.
