Xe tăng Leopard 1A5 (Ảnh: Quân đội Ukraine).
Lữ đoàn cơ giới số 142 của quân đội Ukraine là đơn vị mới nhất vận hành xe tăng Leopard 1A5. Dòng xe tăng này được sản xuất từ những năm 1960 và đã trải qua nhiều nâng cấp đáng kể vào thập niên 1980.
Leopard 1A5 nặng 40 tấn với kíp lái 4 người, được trang bị pháo chính 105mm đáng tin cậy và hệ thống điều khiển hỏa lực chính xác.
Tuy nhiên, lớp giáp của nó, dày nhất chỉ khoảng 70mm, mỏng hơn đáng kể so với nhiều dòng xe tăng hiện đại, chỉ bằng khoảng 1/3 mức bảo vệ của xe tăng T-72.
"Vẫn còn quá sớm để coi dòng xe này là phế liệu. Chẳng qua là nó gặp lại đối thủ mà nó được thiết kế để đối đầu từ 60 năm trước và công bằng mà nói, giờ đây nó là một cỗ máy hoàn toàn khác”, Tiểu đoàn sửa chữa và phục hồi độc lập số 508 của Ukraine, đơn vị phụ trách khôi phục xe bọc thép bị hư hại, khẳng định.
Sự “khác biệt hoàn toàn” ấy nằm ở lớp giáp tăng cường. Leopard 1A5 giờ đây ra trận với ít nhất 2 lớp bảo vệ bổ sung: các khối giáp phản ứng nổ (ERA) gắn trực tiếp vào thân và tháp pháo, cùng với một lớp lưới chống UAV bao phủ bên ngoài.
Giáp phản ứng nổ có khả năng phát nổ hướng ra ngoài khi bị tấn công, giúp làm chệch hướng đầu đạn. Trong khi đó, lưới chống UAV có thể làm chệch hướng hoặc ngăn chặn UAV tấn công kiểu FPV tiếp cận mục tiêu.
Và những lớp bảo vệ bổ sung này đã phần nào chứng minh hiệu quả. Hồi tháng 1, một chiếc Leopard 1A5 của Ukraine từng trụ vững sau ít nhất 8 lần bị UAV Nga đánh trúng, trước khi 3 chiếc UAV FPV khác phá hủy nó hoàn toàn.
Chính nhờ lớp giáp bổ sung này, kíp lái Leopard 1A5 của Ukraine giờ đây tự tin hơn khi đối đầu trực diện với bộ binh Nga, điều mà ngày càng ít xe tăng còn làm trên chiến trường Ukraine.
Nguy cơ từ các UAV nhỏ, xuất hiện dày đặc dọc theo toàn tuyến mặt trận dài 1.100km, buộc các kíp lái phải giấu xe tăng trong hầm trú hoặc công trình, chỉ lộ diện trong thời gian ngắn để khai hỏa về phía mục tiêu ở xa.
"Sát thủ bắn tỉa"
Thế nhưng đây lại là môi trường chiến đấu lý tưởng cho Leopard 1A5, theo tiểu đoàn 508. Họ gọi nó là “xe tăng bắn tỉa cơ động”.
“Với kíp lái được huấn luyện bài bản, Leopard 1A5 có thể bắn 10 phát/phút, trong khi xe tăng Nga vào khoảng 6 đến 10 phát đạn. Cộng thêm hệ thống điều khiển hỏa lực hiện đại cho phép bắn chính xác từ khoảng cách 4km vào ban ngày và 3km vào ban đêm, bạn sẽ có một thợ săn đúng nghĩa, có thể tiêu diệt mục tiêu trước khi đối phương biết mình đang bị theo dõi", tiểu đoàn 508 nhấn mạnh.
Khi Nga tăng cường chiến dịch mùa hè với các đợt tấn công trải dài khắp mặt trận và đạt được bước tiến ở vùng Sumy và Donetsk, một số kíp lái Leopard 1A5 buộc phải giao chiến ở cự ly gần.
Ngày 18/6, một đơn vị Nga gồm khoảng 10 xe BMP có giáp tăng cường cùng các phương tiện cơ giới khác đã tiến quân từ làng Novoolenivka (tỉnh Donetsk), hướng về Kostyantynivka, một mục tiêu chiến lược ở miền đông.
Lực lượng Thủy quân lục chiến số 36 và Lữ đoàn Azov số 12 của Ukraine đã phát hiện đoàn xe Nga, sử dụng UAV và có thể cả các loại hỏa lực khác để đánh chặn, khiến đợt tấn công bị dừng lại.
Tuy nhiên, một số binh sĩ Nga vẫn tiến lên. Một UAV của Lữ đoàn Cơ giới hạng nặng số 5 của Ukraine đã phát hiện họ và một chiếc Leopard 1A5 của lữ đoàn nhanh chóng phản công.
Chiếc xe tăng này nổ súng ở cự ly chỉ vài mét. “Làm việc gọn gàng, bắn chính xác, tính toán lạnh lùng”, Lữ đoàn cơ giới số 5 tuyên bố.
Ngoài Lữ đoàn 142 và Lữ đoàn 5, hiện còn ít nhất 5 lữ đoàn hoặc trung đoàn khác đang sử dụng Leopard 1A5: Lữ đoàn Rubizh, Lữ đoàn cơ giới số 21, số 44, Lữ đoàn Jaeger số 68 và Trung đoàn tấn công số 425.
Nhiều khả năng mỗi đơn vị sở hữu một đại đội, tức khoảng 12 chiếc. Tổng cộng 84 xe Leopard 1A5 hiện đang hoạt động, gần như bao gồm toàn bộ số xe đã chuyển giao cho Ukraine tính đến thời điểm hiện tại. Đức, Hà Lan, Đan Mạch cam kết viện trợ 170 xe, trong đó khoảng 103 chiếc đã được bàn giao. Ít nhất 13 xe đã bị phá hủy trong chiến đấu.
Quân đội Ukraine có thể sẽ phải chờ thêm trước khi đủ số lượng Leopard 1A5 để trang bị cho một đơn vị thứ 8, nhưng với tính năng bắn chính xác, cơ động và được tăng cường giáp bảo vệ, đây vẫn là một trong những dòng xe tăng đáng gờm nhất mà Kiev đang sở hữu.
