Hiện trường vụ tấn công ở Iran (Ảnh: Reuters).
Israel đã phát động loạt không kích nhắm vào Iran, đánh vào các cơ sở hạt nhân quan trọng và giết chết các chỉ huy cấp cao cũng như các nhà khoa học hạt nhân của Tehran trong một cuộc tấn công quy mô lớn.
Cuộc tấn công vào rạng sáng 13/6 cũng nhắm vào các khu dân cư và cướp đi sinh mạng của 70 người, theo "thống kê không chính thức" do hãng tin Fars của nhà nước Iran.
Ngay sau loạt tấn công này, lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei cảnh báo Israel "phải chịu hình phạt nghiêm khắc", trong khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã cảnh báo, hoạt động quân sự sẽ tiếp tục cho đến khi đạt mục tiêu.
Trong khi đó, lãnh đạo và đại diện nhiều quốc gia, tổ chức trên thế giới đã lên tiếng phản ứng trước vụ việc này.
Trong một tuyên bố, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã kêu gọi hai bên “kiềm chế tối đa” để tránh “leo thang xung đột đáng lo ngại hơn”.
“Tổng thư ký lên án bất kỳ sự leo thang quân sự nào ở Trung Đông”, người phát ngôn của ông Guterres, Farhan Haq cho biết. “Ông đặc biệt quan ngại về các cuộc tấn công của Israel vào các cơ sở hạt nhân ở Iran trong khi các cuộc đàm phán giữa Iran và Mỹ về tình trạng chương trình hạt nhân của Iran đang diễn ra”.
Người đứng đầu Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), cơ quan giám sát hạt nhân của Liên hợp quốc, ông Rafael Grossi cho biết các cơ sở hạt nhân “không bao giờ được phép bị tấn công” và kêu gọi “tất cả các bên kiềm chế tối đa để tránh leo thang hơn nữa”.
“Diễn biến này thực sự đáng lo ngại… Tôi xin nhắc lại rằng bất kỳ hành động quân sự nào gây nguy hiểm cho sự an toàn và an ninh của các cơ sở hạt nhân đều có nguy cơ gây ra hậu quả nghiêm trọng cho người dân Iran, khu vực và xa hơn nữa”, ông Grossi cho biết trong một tuyên bố gửi tới các thành viên hội đồng quản trị.
Trong khi đó, Tổng thư ký NATO Mark Rutte nhấn mạnh rằng, điều "quan trọng" đối với các đồng minh của Israel là phải hành động để giảm căng thẳng.
"Tôi nghĩ rằng hiện tại, điều quan trọng đối với nhiều đồng minh, bao gồm cả Mỹ là phải hành động, ngay lúc này, để giảm căng thẳng. Tôi biết họ đang làm điều đó và tôi nghĩ rằng đó là nhiệm vụ đầu tiên trong ngày", ông Rutte nói với các phóng viên tại một cuộc họp báo ở Stockholm.
"Đây là hành động đơn phương của Israel", ông Rutte nói thêm đồng thời lưu ý rằng "rõ ràng là tình hình đang diễn biến nhanh chóng".
Tại Mỹ, Tổng thống Mỹ Donald Trump triệu tập họp khẩn nội các. Trả lời Fox News , ông Trump nói rằng, bản thân biết Israel sẽ tấn công Iran trước khi mọi chuyện xảy ra, đồng thời nhấn mạnh Tehran không được sở hữu vũ khí hạt nhân. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio khẳng định Mỹ không liên quan đến cuộc tấn công của Israel và ưu tiên hàng đầu là bảo vệ lực lượng của mình tại khu vực.
Thủ tướng Anh Keir Starmer cho rằng các cuộc tấn công như vậy rất đáng quan ngại, kêu gọi các bên dừng lại và nhanh chóng hạ nhiệt căng thẳng. Ông Starmer khẳng định leo thang xung đột không có lợi cho bất cứ bên nào trong khu vực. "Sự ổn định ở Trung Đông phải là ưu tiên hàng đầu và chúng tôi đang phối hợp với các đối tác để giảm leo thang. Bây giờ là lúc kiềm chế, bình tĩnh và quay trở lại con đường ngoại giao", Thủ tướng Anh nhấn mạnh.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz cho biết, người đồng cấp Israel Benjamin Netanyahu đã thông báo về cuộc tấn công của Israel vào Iran trong một cuộc điện đàm ngày 13/6. Quan điểm của Đức là Israel có quyền tự vệ và Iran không nên phát triển vũ khí hạt nhân, nhưng ông Merz kêu gọi cả hai bên kiềm chế không leo thang. Pháp cũng có lập trường tương tự.
Từ New Zealand, Thủ tướng Christopher Luxon nói những gì đang xảy ra là điều không ai mong muốn ở Trung Đông. Ông cũng nhắc tới nguy cơ tính toán sai lầm rất cao giữa các bên, nhấn mạnh khu vực này không cần thêm bất cứ hành động quân sự nào nữa.
Các quốc gia Trung Đông như Ả rập Xê út, Oman, Qatar, Các Tiểu vương Quốc Ả rập Thống nhất (UAE) đều kịch liệt lên án hành động quân sự của Israel chống lại Iran.
Trong đó, Oman, quốc gia đang làm trung gian cho các cuộc đàm phán hạt nhân Mỹ - Iran, chỉ trích cuộc xung đột là "sự leo thang nguy hiểm, liều lĩnh, vi phạm Hiến chương Liên hợp quốc, các nguyên tắc của luật pháp quốc tế".
Ả rập Xê út cũng mạnh mẽ chỉ trích vụ không kích của Israel nhằm vào Iran, nói đây là động thái làm suy yếu chủ quyền và an ninh quốc gia Cộng hòa Hồi giáo.
