Hình ảnh vệ tinh do Maxar cung cấp cho thấy góc nhìn cận cảnh hơn về các hố bom tại cơ sở Fordow (Ảnh: Maxar).
Trong một tuyên bố hôm 22/6, Lầu Năm Góc cho biết vẫn đang đánh giá kết quả của cuộc tấn công khi Tehran tuyên bố sẽ vẫn tiếp tục các chương trình hạt nhân của mình.
Các quan chức chính phủ của Tổng thống Donald Trump cho biết, các cuộc không kích và tấn công bằng tên lửa vào cơ sở hạ tầng hạt nhân của Iran là một đòn tàn phá có khả năng làm chậm lại chương trình hạt nhân của quốc gia Hồi giáo trong nhiều năm.
Nhưng Israel và Mỹ vẫn có thể thấy rằng cuộc chiến kéo dài hàng thập niên mà họ đã tiến hành chống lại các hoạt động hạt nhân của Tehran có thể sẽ diễn biến vô thời hạn, nếu quốc gia Hồi giáo này đã kịp di dời một số kho uranium làm giàu cao và các thiết bị khác trước khi bị Washington tập kích.
Mỹ đã sử dụng máy bay ném bom B-2 để thả hơn một chục quả bom phá boongke khổng lồ như một phần của cuộc tấn công vào Fordow và hai địa điểm hạt nhân khác. Những vũ khí này có thể xuyên sâu xuống lòng đất trước khi phát nổ và được coi là cần thiết để nhắm vào các cơ sở này, phần lớn được chôn dưới lòng đất.
Các hình ảnh vệ tinh chụp trong ngày 22/6 dường như cho thấy các cuộc không kích của Mỹ nhằm vào cơ sở Fordow đã để lại ít nhất 6 hố bom lớn. Những hố bom lớn này cho thấy Mỹ đã sử dụng bom phá boongke nhắm vào cơ sở hạt nhân này.
Hình ảnh vệ tinh còn cho thấy ngọn núi, nơi đặt cơ sở hạt nhân Fordow, từng có màu nâu đã chuyển sang màu xám và các đường nét trên bề mặt có vẻ khác so với hình ảnh ghi lại hồi tháng 4. Khói màu xám nhạt cũng xuất hiện tại khu vực này.
Ảnh vệ tinh cũng cho thấy những thay đổi đáng kể về màu sắc của sườn núi nơi có địa điểm này, cho thấy một khu vực rộng lớn đã bị bao phủ bởi một lớp tro xám sau các cuộc không kích.
Cho đến nay, mức độ thiệt hại đối với cơ sở ngầm này vẫn chưa rõ ràng. Có thể sẽ phải mất nhiều tuần để xác định mức độ thiệt hại tại các cơ sở này ra. Để có thể dự đoán điều gì đã xảy ra với các mảng máy ly tâm khổng lồ và các thiết bị nhạy cảm khác từng hoạt động bên trong các cơ sở hạt nhân này, chỉ có thể chờ cho đến khi các thanh sát viên Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) có thể tiếp cận các địa điểm.
Hiện tại, các thanh sát viên không tiếp cận các cơ sở hạt nhân vì các cuộc tấn công và có thể mất nhiều tuần mới có thể đến hoặc được phép đến đó.
Hôm 22/6, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth hôm 22/6 tuyên bố: "Tất cả các tên lửa chính xác của chúng tôi đã đánh trúng nơi muốn chúng đánh trúng". "Chúng tôi tin rằng đã phá hủy được hoàn toàn Fordow".
Tuy nhiên, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, tướng Dan Caine nhấn mạnh "còn quá sớm" để biết mức độ thiệt hại.
Một quan chức Iran ngày 22/6 cũng khẳng định, cơ sở hạt nhân Fordow không bị hư hại nghiêm trọng. Ông Manan Raeisi, thành viên quốc hội Iran đại diện cho tỉnh Qom, nơi có cơ sở Fordow, cho biết "trái ngược với những tuyên bố sai trái của Tổng thống Mỹ, cơ sở hạt nhân Fordow không bị hư hại nghiêm trọng".
"Hầu hết tác động chỉ giới hạn ở các cấu trúc trên bề mặt, có thể sửa chữa được", ông nhấn mạnh thêm. Ông cũng nhấn mạnh không có dấu hiệu rò rỉ phóng xạ nào được ghi nhận sau đợt không kích của Mỹ. "Tôi cũng có thể xác nhận rằng mọi vật liệu có khả năng gây nguy hiểm đã được loại bỏ trước và may mắn thay, không có báo cáo nào về bức xạ hạt nhân".
Người đứng đầu IAEA, ông Rafael Grossi cũng kêu gọi thận trọng trong bất kỳ đánh giá thực tế nào về mức độ thiệt hại đã xảy ra bên trong Fordow ."Có những dấu hiệu rõ ràng về tác động nhưng đối với việc đánh giá mức độ thiệt hại dưới lòng đất đối với cơ sở này, chúng tôi không thể tự mình tuyên bố", ông nói.
"Việc này có thể quan trọng. Nhưng không ai trong chúng tôi, không ai khác, có thể cho các bạn biết nó đã bị thiệt hại như thế nào".
Hình ảnh vệ tinh ngày 22/6 cho thấy hai hố bom phía trên các hành lang ngầm tại cơ sở hạt nhân Natanz (Ảnh: Maxar).
Iran có hơn 2.000 máy ly tâm trong các khu vực ngầm tại Fordow, gần một nửa trong số đó là máy IR-6 tiên tiến hơn để làm giàu uranium. Họ đã sản xuất đủ vật liệu phân hạch gần cấp vũ khí để cung cấp nhiên liệu cho một vũ khí hạt nhân trong mỗi tháng.
Các khu vực làm giàu uranium ở Fordow được xây dựng sâu hàng trăm mét vào sườn núi, được bảo vệ bằng bê tông và các vật liệu chắc chắn khác. Hầu hết các tên lửa thông thường được coi là không thể xuyên thủng nó.
Cơ sở này hầu như vẫn đứng vững trong các cuộc tấn công trước đó của Israel và không rõ liệu Tel Aviv có thể tấn công địa điểm này sâu đến mức nào.
Ngay sau các cuộc tấn công, Tổng thống Trump tuyên bố đã "phá hủy" Fordow và các địa điểm hạt nhân cốt lõi khác của Iran. "Tôi sẽ không tin tưởng nhiều vào các đánh giá được đưa ra từ hình ảnh nguồn mở", Neil Quilliam, chuyên gia tại tổ chức nghiên cứu các vấn đề quốc tế Chatham House cho biết.
Israel và Mỹ đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho địa điểm làm giàu Natanz khác của Iran. Nhưng nếu Fordow vẫn hoạt động được, Iran có thể tiếp tục chương trình làm giàu uranium để sản xuất nhiên liệu cho vũ khí hạt nhân.
Kể từ khi các cuộc tấn công của Israel vào Iran bắt đầu vào ngày 13/6, các thanh sát viên quốc tế đã không thể đến các địa điểm làm giàu uranium của Iran và có khả năng họ sẽ không thể đến đó trong một thời gian dài tới.
Điều đó có nghĩa là không có cách nào để phát hiện liệu Iran đã bắt đầu sản xuất vật liệu phân hạch cấp vũ khí tại Fordow hay liệu họ có thể đã kịp chuyển uranium đã làm giàu tại Fordow ra khỏi cơ sở này hay không.
Fordow là nơi sản xuất phần lớn kho dự trữ uranium làm giàu cao 60% mà Iran có đủ để cung cấp nhiên liệu cho khoảng 10 vũ khí hạt nhân, theo dữ liệu của IAEA. Iran cho biết chương trình hạt nhân của họ hoàn toàn vì mục đích hòa bình.
Theo hình ảnh vệ tinh của Maxar về cơ sở Fordow vào ngày 19/6 và ngày 20/6 cho thấy có 16 xe tải chở hàng trên đường dẫn đến lối vào đường hầm. Một ngày sau, những chiếc xe tải đã di chuyển ra xa khoảng 1km.
Truyền thông Iran trích dẫn lời các quan chức nước này cho biết, họ đã di dời các thiết bị quan trọng khỏi Fordow. Không rõ liệu các thiết bị đó có bao gồm các máy ly tâm được lắp đặt tại Fordow hay không.
Iran có hàng nghìn máy ly tâm dự phòng có thể sử dụng nếu cơ sở này chưa bị phá hủy. "Rất khó để biết cuộc tấn công có thành công hay không", chuyên gia Michael Horowitz về Trung Đông cho biết. "Những gì tôi có thể nói là Mỹ dường như đã nhắm mục tiêu cụ thể vào các điểm yếu bên trong Fordow, cụ thể là các trục thông gió được phủ đá để bảo vệ chúng. Tôi cho rằng điều này được thực hiện nhằm mục đích tối đa hóa cơ hội thành công".
Nhiều quan chức Iran cũng đã hạ thấp thiệt hại ở Fordow sau cuộc tập kích. Tuy nhiên, trong tuyên bố về các cuộc tấn công, cơ quan nguyên tử Iran không đưa ra đánh giá nào về các cuộc tấn công, chỉ nói rằng Natanz, Fordow và Isfahan đã "phải chịu một cuộc tấn công dữ dội".
