Phí đánh chìm tàu Côn Đảo 1 tỷ đồng: Thu tiền lâu dài thay vì bán sắt vụn!

Thời gian qua, thông tin liên quan tới vụ việc một công ty du lịch đề xuất đánh chìm xác tàu Sheng Li hiện neo đậu ở đặc khu Côn Đảo, đặc biệt thu hút sự chú ý của dư luận.

Tàu Sheng Li đang neo đậu ở Côn Đảo (Ảnh: Tuấn Tú).

Tàu Sheng Li trôi dạt tự do, được lực lượng chức năng kéo về, neo đậu tại cảng Hải đội R33 (Bộ Tư lệnh Vùng cảnh sát biển 3, đóng quân tại đặc khu Côn Đảo) chờ xử lý.

Đầu tháng 8, công ty TNHH Dịch vụ Du lịch Amadive gửi văn bản cho Sở Du lịch TPHCM đề xuất đề án đánh chìm xác tàu Sheng Li để tạo điểm lặn biển cao cấp ở Côn Đảo.

Trao đổi với phóng viên , ông Ngô Tuấn Tú, giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ Du lịch Amadive cho biết, trước đó đơn vị này đã tiến hành khảo sát tình trạng hiện tại của con tàu.

Cụ thể, bên trong tàu có nhiều khu vực vệ sinh cần tháo gỡ như tấm trần gây ô nhiễm, hệ thống bánh lái, bình dầu phải vệ sinh sạch sẽ. Rác thải còn nằm trong tàu rất nhiều, dầu mỡ bám dày.

Tàu có 6 khoang hầm hàng thông nhau, một máy chính, 2 máy phụ, một máy phát điện và một chân vịt. Tất cả bị nhiễm nước mặn, han gỉ và không còn hoạt động.

Theo quan sát ban đầu của đơn vị, do không bảo dưỡng suốt thời gian dài nên phần vỏ tàu xuống cấp nghiêm trọng, hư hỏng nặng.

Mục tiêu đề án từ phía công ty du lịch đưa ra nhằm tạo một sản phẩm du lịch biển mới lạ, thu hút du khách yêu thích bộ môn lặn. Hồ sơ đã gửi tới Sở Du lịch TP HCM, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (trước sáp nhập) và Trung tâm Xúc tiến Du lịch tỉnh này.

Hiện trạng của tàu đã xuống cấp trầm trọng (Ảnh: Tuấn Tú).

Về mặt pháp lý, thời điểm trước khi sáp nhập, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phê duyệt kế hoạch bán đấu giá tàu Sheng Li để thu hồi phế liệu với mức đấu giá khởi điểm là 1,7 tỷ đồng. Tàu sẽ trải qua 2 vòng đấu giá.

Trong trường hợp nếu tàu không có đơn vị nào mua cả hai vòng, đề án đánh chìm tàu để phát triển thành điểm du lịch lặn mới được xem xét triển khai.

Theo ông Tuấn Tú, nếu đem bán đấu giá tàu Sheng Li để thu sắt vụn, nhà nước chỉ thu được một lần. Trong khi nếu đánh chìm để khai thác du lịch, có thể sẽ biến thành sản phẩm du lịch độc đáo có tính bền vững, hút khách tới Côn Đảo.

"Có rất nhiều con tàu bỏ hoang trên thế giới nhưng được chuyển sang mục đích kinh doanh mới như điểm lặn để đem tới nguồn thu, mang giá trị bền vững thay vì chỉ thu tiền bán sắt vụn một lần. Tuy nhiên, chúng ta vẫn phải làm đúng theo chủ trương, ưu tiên phát triển du lịch Côn Đảo bền vững, không ồ ạt", ông Tú phân tích.

Nếu đề án được chấp thuận, đơn vị dự kiến sẽ tốn chi phí đánh chìm tàu khoảng một tỷ đồng. Vị trí đánh chìm tàu ở Hòn Tài, nằm tại độ sâu khoảng 30m.

Quá trình thực hiện đánh chìm tàu phải qua nhiều bước nhằm đảm bảo an toàn, hạn chế tác động tới môi trường. Toàn bộ tàu cần được làm sạch, tháo dỡ các bộ phận không phải kim loại, vật liệu có khả năng gây hại, chỉ để đánh chìm phần xác tàu bằng vỏ sắt.

Công ty dự kiến thuê một đơn vị chuyên nghiệp tiến hành khảo sát, lấy mẫu nước trước khi đánh chìm tàu và sau khi đánh chìm tàu khoảng mỗi quý một lần. Cụ thể, mẫu nước để đánh giá chỉ số pH, mức độ ô nhiễm kim loại nặng như chì, phân tích cấu trúc nền đáy, hệ sinh thái hiện hữu.

Lặn biển ở Côn Đảo hiện là một trong những dịch vụ thu hút khách (Ảnh: Nhân vật cung cấp).

Cùng với đó, đơn vị sẽ đưa tàu tới vùng biển đã khảo sát để đánh chìm, tạo môi trường cho các sinh vật biển phát triển.

Từ xác tàu đắm, công ty có thể phát triển thành những sản phẩm du lịch hướng tới tệp khách hàng là nhóm khách có khả năng chi tiêu cao. Đó là những tour lặn chuyên sâu ngắm xác tàu dành cho người có chứng chỉ lặn biển quốc tế hoặc những tour dành cho khách không lặn, tour tham quan quanh xác tàu, các khóa học lặn...

Theo đề xuất, công ty sẽ khai thác độc quyền con tàu đắm trong vòng 10 năm.

Phóng viên tiến hành khảo sát nhanh và được biết, hiện Việt Nam chưa chính thức có tour lặn biển ngắm xác tàu.

Tại Côn Đảo hiện mới chỉ có tour phục vụ khách ngắm xác tàu đắm LCM-8 của Mỹ ở vịnh Côn Sơn. Tuy nhiên, tàu LCM-8 có kích thước nhỏ với chiều dài hơn 20m, nằm ở độ sâu khoảng 6m, chưa đủ hấp dẫn với những thợ lặn chuyên nghiệp.

Giá tour lặn từ 3,2 triệu đồng/khách cho thời gian trải nghiệm từ 8h tới 12h. Trong đó, khách được lặn xuống 2 lần, mỗi lần trải nghiệm khoảng 45 phút tùy theo tình trạng thể lực mỗi người.

"Tàu Sheng Li có chiều dài 52m, chiều rộng 8,5m, nếu thông qua đề án sẽ đánh chìm ở độ sâu khoảng 30m, chắc chắn sẽ tạo ra nhiều trải nghiệm trọn vẹn và thú vị cho du khách", ông Tú nói.

Ông Nguyễn Hoàng Phương, đại diện một đơn vị lữ hành hiện khai thác tour lặn biển ngắm san hô và đưa khách xem rùa biển đẻ trứng nhận định, thông tin việc đánh chìm tàu Sheng Li cũng nhận được sự quan tâm từ những người làm du lịch tại Côn Đảo.

"Hiện Côn Đảo chưa có nhiều loại hình mới để khách trải nghiệm. Bởi vậy, nếu có đơn vị nào khai thác và làm dịch vụ, chắc chắn sẽ thu hút lượng khách không nhỏ tới đây", ông Phương cho biết.

Trên thực tế, sản phẩm du lịch lặn biển ngắm xác tàu (wreck diving) tuy là loại hình mới ở Việt Nam, nhưng rất phổ biến tại các nước quanh khu vực như Malaysia, Indonesia, mang tới nguồn giá trị kinh tế cao.

Tại Bali, Indonesia, du khách có thể trải nghiệm lặn biển quan sát tàu chở hàng của Mỹ bị chìm ở độ sâu từ 5m tới 30m, phù hợp với mọi trình độ thợ lặn. Mức giá tour từ 100 USD/khách tương đương 2,6 triệu đồng (người có chứng chỉ lặn) và từ 120 USD/khách tương đương 3,1 triệu đồng (người chưa có chứng chỉ lặn).

Tương tự ở Pattaya, Thái Lan có một tàu Hải quân được hạ chìm có chủ đích từ năm 2003 để tạo điểm hút khách du lịch ở độ sâu gần 30m. Mức giá lặn đa dạng gồm cả việc thuê thiết bị cá nhân, từ 95 USD/khách (2,5 triệu đồng).