Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (Ảnh: RBC Ukraine).
Một nền hòa bình công bằng ở Ukraine có thể chỉ thành hiện thực khi nhà Tổng thống Nga Vladimir Putin không còn tại vị, ông Zelensky nói với kênh truyền hình Đức Tagesschau.
Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Ukraine nói rằng vẫn có giải pháp ngắn hạn và khả thi để lập lại hòa bình ở Ukraine.
Tổng thống Zelensky nhấn mạnh rằng hiện tại, ông không thấy bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy Tổng thống Putin sẵn sàng kết thúc chiến sự.
Ông Zelensky cũng cho rằng phương Tây vẫn chưa gây đủ sức ép đối với Nga. Theo nhà lãnh đạo Ukraine, Mỹ “có tham gia, nhưng chưa đạt 100%”. Trong khi đó, các quốc gia như Trung Quốc hay khối Nam bán cầu lại đang “do dự".
“Chúng ta sẽ có được một nền hòa bình công bằng, nhưng có lẽ chỉ sau thời kỳ (cầm quyền) của ông Putin. Tuy nhiên, một nền hòa bình bắt đầu bằng lệnh ngừng bắn, rồi tiến dần tới hòa bình lâu dài, hoàn toàn có thể bắt đầu ngay từ ngày mai”, ông Zelensky nhấn mạnh.
Ngày 16/5 vừa qua, cuộc gặp trực tiếp đầu tiên sau 3 năm gián đoạn giữa đại diện Ukraine và Nga đã diễn ra tại Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó các bên thảo luận về khả năng chấm dứt cuộc chiến.
Cũng trong ngày hôm đó, ông Zelensky đã đến Thổ Nhĩ Kỳ với kỳ vọng được gặp trực tiếp Tổng thống Putin, nhưng nhà lãnh đạo Nga đã không đến gặp.
Dẫn đầu phái đoàn Ukraine là Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov, còn phía Nga được đại diện bởi Trợ lý Tổng thống Putin, ông Vladimir Medinsky. Một nội dung then chốt trong vòng đàm phán là thỏa thuận trao đổi tù binh theo hình thức 1.000 đổi 1.000. Việc trao đổi đã được thực hiện trong 3 giai đoạn vào cuối tuần qua.
Trong khi đó, phía Nga đã đề xuất tổ chức vòng đàm phán thứ hai với Ukraine vào ngày thứ Hai, 2/6 tới tại Istanbul. Ukraine vẫn chưa trả lời đề nghị của Nga.
Thế bế tắc giữa Nga và Ukraine giờ đây vẫn chưa thể khơi thông vì một lý do đã hiện hữu suốt 3 năm qua: Các bên vẫn lệch pha nhau rõ ràng về điều kiện tiên quyết để tiến đến hòa bình.
Kiev nhiều lần yêu cầu Moscow đồng ý ngừng bắn trong 30 ngày trước khi bất kỳ cuộc đàm phán nào diễn ra. Nga đã bác bỏ yêu cầu đó, cho rằng Ukraine sẽ lợi dụng lệnh tạm ngừng xung đột để tái vũ trang và tập hợp lại quân đội.
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tuyên bố 2 bên cần trao đổi để giải quyết "nguyên nhân gốc rễ của cuộc khủng hoảng".
"Nguyên nhân gốc rễ" mà Nga nhắc đến được cho là bao gồm các yêu cầu được Moscow đưa ra từ lâu, trong đó có việc Kiev phải rút khỏi 4 khu vực mà Nga đã sáp nhập, NATO ngừng mở rộng thêm về phía Đông và một số lệnh trừng phạt đối với Moscow phải được dỡ bỏ. Yêu cầu của Nga cũng liên quan tới việc dừng đóng băng tài sản của Moscow và kêu gọi "bảo vệ người Ukraine nói tiếng Nga".
Trong khi đó, Ukraine nhiều lần tuyên bố sẽ không nhượng bộ lãnh thổ để đổi lấy hòa bình. Cả 2 bên đồng thời chịu áp lực từ Mỹ để thương lượng một giải pháp nhưng sự khác biệt trong quan điểm vẫn đang rất lớn.
