Binh sĩ Ukraine điều khiển xe tăng trong một cuộc tập trận tại Luhansk (Ảnh: Reuters).
Giữa lúc thương vong tại Ukraine gia tăng do các đợt không kích của Nga, NATO cùng Mỹ đã công bố một cơ chế viện trợ quân sự mới, trị giá tới 10 tỷ USD, với mục tiêu tăng tốc cung cấp vũ khí và khí tài chiến đấu cho Ukraine.
Cơ chế này, được giới chức NATO gọi là “ví chiến đấu”, được tài trợ chủ yếu từ các quốc gia châu Âu, nhưng sẽ cho phép chuyển giao nhanh hệ thống phòng không, pháo binh và đạn dược từ kho vũ khí Mỹ tới tiền tuyến mà không cần thông qua các thủ tục rườm rà thông thường.
Theo tiết lộ từ một quan chức cấp cao của NATO, đây là một cơ chế mang tính tự nguyện, được điều phối chặt chẽ giữa Brussels và Washington. Tổng thư ký NATO Mark Rutte sẽ là người trực tiếp điều phối việc phân phối viện trợ.
Ukraine, theo đó, sẽ gửi Danh sách ưu tiên vũ khí (PURL), với tổng giá trị khoảng 500 triệu USD cho mỗi đợt. Các nước thành viên sẽ chọn đóng góp theo khả năng, cả về tài chính lẫn vũ khí. Điểm đặc biệt là châu Âu chi tiền nhưng nhận vũ khí trực tiếp từ kho Mỹ, tạo thành mô hình “tiền Âu - súng Mỹ” chưa từng có.
Động thái tăng viện trợ diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump, người từng bị xem là dè dặt với vấn đề Ukraine, đã đưa ra tuyên bố cứng rắn bất ngờ khi đặt hạn chót 8/8 để Moscow đạt được thỏa thuận hòa bình, nếu không sẽ áp thuế trừng phạt mới.
Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố Moscow “không có ý định kết thúc cuộc chiến”. Ông nhấn mạnh Nga sẽ tiếp tục chiến đấu cho đến khi Ukraine đồng ý với các điều kiện mà Moscow đưa ra, điều mà giới quan sát cho là đồng nghĩa với sự đầu hàng không chính thức của Kiev.
Song song với sáng kiến từ NATO, Quốc hội Mỹ đã đề xuất dự luật cho phép thành lập một quỹ riêng trong Bộ Tài chính nhằm tiếp nhận nguồn tiền từ các quốc gia châu Âu và bổ sung kho vũ khí Mỹ đã chuyển cho Ukraine. Dự luật này nếu được thông qua sẽ giúp hợp pháp hóa cơ chế viện trợ mới, đồng thời đảm bảo nguồn cung vũ khí được duy trì lâu dài.
Hiện các cuộc thương lượng về đợt viện trợ đầu tiên đang được tiến hành, tuy nhiên thời điểm chuyển giao và tổng giá trị hỗ trợ vẫn chưa được công bố cụ thể.
