Máy bay trực thăng bay trong cuộc tập trận thường niên ở khu vực ven biển Vịnh Oman và gần Eo biển Hormuz, Iran (Ảnh: Reuters).
Kênh IRINN của Iran dẫn lời ông Esmail Kosari, một thành viên của Ủy ban An ninh Quốc hội, cho biết nước này đang xem xét nghiêm túc việc đóng cửa eo biển Hormuz chiến lược.
Eo biển Hormuz, nằm giữa Oman và Iran, là tuyến đường vận chuyển dầu mỏ quan trọng nhất thế giới.
Tuyên bố của phía Iran được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng tại Trung Đông đang leo thang dồn dập trong thời gian qua. Israel ngày 13/6 đã mở cuộc tấn công quy mô lớn vào mục tiêu quân sự, hạt nhân của Iran, dẫn tới đòn đáp trả bằng 200 tên lửa của Tehran.
Xung đột chưa có dấu hiệu hạ nhiệt khi 2 bên tiếp tục phát đi những thông điệp chỉ trích, cảnh báo lẫn nhau, cũng như các cuộc tấn công vẫn chưa dừng lại.
Bản đồ khu vực eo biển Hormuz (Ảnh: BBC).
Eo biển Hormuz là cửa ngõ quan trọng đối với ngành công nghiệp dầu mỏ của thế giới, với hơn 1/5 nguồn cung dầu mỏ toàn cầu đi qua eo biển hẹp này. Dầu mỏ từ các quốc gia vùng Vịnh như Iran, Ả rập Xê út và Các Tiểu Vương quốc Ả rập Thống nhất đều đi qua eo biển Hormuz.
Được xem là tuyến hàng hải có tầm quan trọng chiến lược, eo biển Hormuz kết nối các nhà sản xuất dầu thô tại Trung Đông với các thị trường then chốt trên toàn thế giới. Eo biển này dài chưa đầy 40km với điểm hẹp nhất khoảng 33km, nối thông vịnh Ba Tư với vịnh Oman và Biển Ả rập trước khi tỏa ra các vùng biển quốc tế.
Việc chặn eo biển Hormuz có thể tạo ra cơn chấn động tại các thị trường đang nhập khẩu dầu thô với số lượng lớn từ Trung Đông.
Lãnh thổ Iran trải dài toàn bộ khu vực phía bắc của eo biển Hormuz và vùng nước sâu của eo biển này cũng nằm phần lớn trong vùng biển của Iran. Do vậy, gần như mọi tàu chở dầu đi qua eo biển này đều nằm trong tầm kiểm soát của Tehran. Nếu muốn tấn công các tàu chở dầu, Iran có thể đặt toàn bộ eo biển Hormuz vào tầm phóng của tên lửa.
Theo thống kê của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), lượng dầu mỏ hàng ngày đi qua eo biển Hormuz trung bình khoảng 21 triệu thùng/ngày vào năm 2018. Con số này tương đương với khoảng 21% lượng tiêu thụ xăng dầu toàn cầu, biến eo biển Hormuz trở thành “nút thắt” vận chuyển dầu quan trọng nhất thế giới.
EIA định nghĩa “nút thắt” là một eo biển hẹp, chạy dọc các tuyến đường biển toàn cầu, vốn được sử dụng thường xuyên và có vai trò thiết yếu với an ninh năng lượng.
Việc không thể vận chuyển dầu qua các “nút thắt” quan trọng, dù chỉ trong thời gian tạm thời, cũng có thể dẫn tới nguy cơ trì hoãn nguồn cung đáng kể và đẩy giá vận chuyển lên cao, từ đó khiến giá dầu thế giới tăng lên.
Đối với hầu hết eo biển “nút thắt” trên thế giới, các tàu thuyền có thể chọn cách đi đường vòng qua các tuyến vận tải khác nếu muốn tránh. Tuy nhiên, đối với một số “nút thắt” như eo biển Hormuz, không có lựa chọn thay thế nào khác.
