Một robot chiến đấu của Ukraine (Ảnh: Reuters).
Ukraine đang ngày càng sử dụng robot cho các nhiệm vụ như tấn công mục tiêu đối thủ, sơ tán binh sĩ bị thương. Một chức năng khác là thu thập tình báo qua camera gắn trên robot, tương tự như UAV bay trên cao.
Đầu năm nay, trước tình trạng thiếu hụt nhân lực trong cuộc chiến, Ukraine đã công bố kế hoạch triển khai tới 15.000 robot mặt đất không người lái (UGV) trong năm 2025, một bước nhảy vọt chưa từng có, nhằm đưa máy móc thay thế con người trên tuyến đầu.
Robot mặt đất của Ukraine có nhiều kích cỡ, từ loại lớn chở được người đến loại nhỏ lẻn sát vị trí của Nga. Chúng giúp bổ sung lựa chọn cho quân đội Ukraine vốn có quy mô nhỏ hơn Nga.
Chúng mang được nhiều vũ khí và chất nổ hơn UAV trên không, đặt mìn nhanh và an toàn hơn con người. Loại nhỏ có thể luồn vào hầm trú ẩn và vị trí cố thủ của đối thủ. Chúng có thể gắn súng máy, súng phóng lựu để tấn công khi binh sĩ Ukraine vẫn ở vị trí an toàn.
Tiềm năng chiến trường của robot mặt đất sẽ tiếp tục tăng khi công nghệ phát triển. Các công ty Ukraine và phương Tây đang liên tục chế tạo, nâng cấp robot dựa trên kinh nghiệm thực chiến. Nhiều binh sĩ trực tiếp chỉnh sửa, lắp thêm vũ khí hoặc đề xuất thay đổi cho nhà sản xuất.
Ngày càng có nhiều robot tham chiến, và chiến trường mặt đất bắt đầu giống như trên trời, vốn đang tràn ngập UAV. Cuộc chiến không người lái đang mở rộng sang mặt đất. Nhiều robot ứng dụng AI, cho phép binh sĩ điều khiển từ vị trí an toàn, thậm chí hoạt động bán tự động.
Ukraine đang kêu gọi ngành công nghiệp châu Âu hợp tác chặt chẽ hơn trong việc sản xuất UGV. Ukraine khẳng định quân đội, nhà sản xuất và kỹ sư nước này “sẵn sàng hợp tác, huấn luyện và đáp ứng mọi yêu cầu".
Nga không ngồi ngoài cuộc trong cuộc đua này.
Vào tháng 6, Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố thành lập một nhánh quân sự riêng biệt chuyên về hệ thống không người lái trong quân đội Nga, trong đó có robot mặt đất. Ông khẳng định cần triển khai nhanh chóng và có chất lượng các lực lượng này.
Đây là bước chuyển quyết định, nhằm biến robot và UAV không chỉ là phương tiện hỗ trợ mà thành một phần chính thức trong mô hình tác chiến hiện đại.
Theo Viện Nghiên cứu chiến tranh (ISW), Nga đã phát triển hàng loạt robot có khả năng hoạt động tự hành, dùng để sơ tán, vận tải hậu cần, rải mìn, chiến đấu. Họ đã bắt đầu thí điểm đưa UGV ra tiền tuyến để thử nghiệm, rút kinh nghiệm nhằm cải tiến vũ khí.
Hiện trọng tâm của Nga là tự động hóa từng phần để UGV hoạt động được trong môi trường tác chiến nhưng chưa thể “tự hành hoàn toàn”. Điều này phù hợp với điều kiện thực tế: UGV chưa đủ công nghệ để vượt được mọi loại địa hình mặt đất, và phải đối mặt với hệ thống tác chiến điện tử, cũng như UAV đối phương liên tục giám sát, gây rủi ro cho robot tác chiến.
Guardian cho biết, Nga đang mở rộng sản xuất hàng loạt các thiết bị không người lái tấn công có khả năng tác chiến tự chủ phối hợp giữa các nền tảng trên không và mặt đất. Mục tiêu của họ là dẫn đầu xu hướng thiết bị không người lái trong chiến sự, tận dụng ưu thế công nghệ và năng lực sản xuất hàng loạt trên quy mô lớn.
