Thiệt hại ở một căn cứ Nga chụp từ trên cao (Ảnh: Maxar).
Cuối tuần qua, Ukraine đã tiến hành hàng loạt cuộc tấn công táo bạo bằng máy bay không người lái nhằm vào các căn cứ không quân của Nga, mang lại cú hích tinh thần lớn giữa lúc dư luận trong nước đang hoang mang vì Kiev thất thế trước Nga cả trên chiến trường và bàn đàm phán.
Kiev tuyên bố đã phá hủy hoặc làm hỏng hàng chục máy bay ném bom tầm xa của Nga, trong đó có cả những phi cơ chiến lược có khả năng mang tên lửa hạt nhân.
Đòn đánh bất ngờ này đã phần nào phản bác lại những lo lắng và quan ngại cho rằng Ukraine đang đứng bên bờ thất thế, song theo nghị sĩ đối lập Oleksiy Goncharenko, diễn biến này “không thay đổi được toàn bộ cục diện cuộc chiến”.
“Tôi hy vọng sau chiến dịch này, phía Nga sẽ hiểu rằng họ cũng cần một lệnh ngừng bắn. Ở góc độ đó, nó có thể giúp ích. Nhưng vào lúc này, tôi không nghĩ nó ngay lập tức thay đổi được cục diện”, ông nói.
Theo giáo sư Volodymyr Dubovyk từ Đại học Odesa Mechnikov, dù người dân Ukraine kiệt sức sau 3 năm chiến sự, họ không sẵn sàng chấp nhận điều kiện ngừng bắn của Nga, vốn bao gồm việc công nhận chủ quyền của Moscow tại 4 vùng lãnh thổ sáp nhập cùng Crimea, cũng như điều khoản hạn chế năng lực quân sự của Ukraine.
“Sự mệt mỏi ở Ukraine là có thật. Nhưng không ai muốn đầu hàng hay buông xuôi, vì quá nhiều thứ đã mất đi rồi, quá nhiều sinh mạng đã mất đi. Nếu giờ đầu hàng thì chẳng khác nào trao cho Nga điều họ muốn ngay từ đầu. Điều đó là vô lý với đa số người dân Ukraine”, ông nói.
Dù không công khai ủng hộ hay chỉ trích chiến dịch tấn công UAV của Ukraine, ông Trump xác nhận đã bàn về vụ việc trong cuộc điện đàm hôm 4/6 với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Theo ông Trump, ông Putin tuyên bố sẽ đáp trả các cuộc tấn công.
Hôm 3/6, cơ quan an ninh nội địa Ukraine cũng xác nhận đã thực hiện chiến dịch đánh bom cầu Kerch, tuyến huyết mạch nối Nga với bán đảo Crimea.
Các cuộc tập kích mang tính biểu tượng này giúp củng cố tinh thần người dân Ukraine, mang lại cú hích, song không làm dịu đi lo ngại sâu rộng về tương lai cuộc chiến. Một binh sĩ thuộc lực lượng đặc nhiệm, xin giấu tên vì không được phép phát biểu, cho biết Nga vẫn chiếm ưu thế với hỏa lực áp đảo.
“Họ mạnh hơn, họ có vũ khí tối tân. Không phải vũ khí của ta kém, mà họ có nhiều hơn, đông hơn, và họ có thể đánh 5 năm, thậm chí 7 năm. Còn ta thì gần như kiệt sức sau 3 năm rồi", người lính nói.
Anh cho rằng Ukraine vẫn có thể giữ được phần lớn lãnh thổ, nhưng “sẽ không bao giờ lấy lại được Crimea".
“Vài vùng biên giới tôi hy vọng vẫn giữ được. Vì điều đó, chúng tôi phải tiếp tục chiến đấu", anh nói.
Một thách thức khác đang hiển hiện là sự suy giảm hỗ trợ từ Mỹ. Tại Diễn đàn An ninh Biển Đen, hội nghị quốc tế nhằm khẳng định vai trò then chốt của Odesa trong phòng thủ Ukraine, nhiều đại biểu thừa nhận châu Âu hiện chưa đủ sức thay thế năng lực vũ khí và tài chính từ Mỹ.
Trong khi đó, theo The Hill, thái độ người dân Ukraine đối với ông Trump ngày càng trở nên tiêu cực. Các cuộc thăm dò cho thấy sự thay đổi lớn về quan điểm so với thời điểm ông thắng cử, khi ông cam kết sẽ chấm dứt chiến sự trong vòng 24 giờ.
Ông Oleksandr Prokudin, người đứng đầu chính quyền quân sự khu vực Kherson, nơi Nga đang kiểm soát khoảng 70% lãnh thổ, cho biết dù ủng hộ ngừng bắn, ông không tin điều đó sẽ đem lại hòa bình bền vững. Ông cho rằng, ông Trump đang có xu hướng nghiêng về phía Nga.
Tại một trung tâm cộng đồng ở khu lao động tại Odesa, các tình nguyện viên vẫn đều đặn suốt 3 năm qua đan lưới ngụy trang cho tiền tuyến. Trung tâm còn in 3D vỏ đạn cối và thiết bị giám sát UAV.
Ông Konstantin Zador, giám đốc trung tâm, cho biết chiến dịch "Mạng Nhện” đã tiếp thêm tinh thần cho người dân. “Có thể chiến dịch này không giúp chúng tôi giành ưu thế trên bàn đàm phán Istanbul hôm 2/6, nhưng chắc chắn nó cho thế giới thấy Ukraine mạnh mẽ và không thể khuất phục!”, ông nói.
Bà Galina, 67 tuổi, tình nguyện viên tại trung tâm và là người tị nạn từ Pokrovsk ở miền Đông, cho biết bà chưa từ bỏ niềm tin vào ông Trump. “Ông ấy là Tổng thống của một quốc gia thân thiện. Chúng tôi cần sự ủng hộ của Mỹ, nên không nên phán xét lời ông ấy mà nên nhìn vào bản chất thiện chí", bà nói.
