(Từ trái sang) Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia, Đại tướng Tea Seiha và Bộ trưởng Nội vụ Malaysia Saifuddin Nasution Ismail, Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan, Đại tướng Nattaphon Nakphanit (Ảnh: Khmer Times).
Trong một bước đột phá ngoại giao quan trọng nhằm ngăn chặn nguy cơ căng thẳng leo thang dọc theo đường biên giới giữa 2 nước, Campuchia và Thái Lan nhất trí về một khuôn khổ ngừng bắn và giảm leo thang toàn diện tại cuộc họp đặc biệt của Ủy ban Biên giới Chung (GBC) tổ chức hôm nay 7/8 tại Kuala Lumpur, Malaysia.
Cuộc họp do Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia, Đại tướng Tea Seiha, và Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Thái Lan, Đại tướng Nattaphon Nakphanit đồng chủ trì. Hai bên đã ký kết một thỏa thuận gồm 13 điểm nhằm chấm dứt các hành vi thù địch và tránh mọi hành động khiêu khích dọc theo toàn tuyến biên giới.
Trọng tâm của thỏa thuận là cam kết thực thi lệnh ngừng bắn hoàn toàn, bao gồm việc chấm dứt mọi hình thức tấn công, dù là quân sự hay phi quân sự, nhắm vào dân thường, cơ sở hạ tầng dân sự và các mục tiêu quân sự.
Lệnh ngừng bắn, có hiệu lực từ 0h ngày 29/7, yêu cầu 2 bên giữ nguyên vị trí triển khai hiện tại, không di chuyển hoặc tăng cường lực lượng theo bất kỳ cách nào có thể làm gia tăng căng thẳng.
“Không được phép thực hiện bất kỳ hành động tiến quân, tuần tra hay xâm nhập đường không nào vượt qua ranh giới hiện tại. Mọi hành vi có thể làm leo thang tình hình đều phải tránh tuyệt đối”, biên bản cuộc họp nêu rõ.
Hai quốc gia cũng cam kết không xây dựng hoặc nâng cấp thêm bất kỳ công trình quân sự nào ngoài vị trí hiện tại, đồng thời tái khẳng định tuân thủ luật nhân đạo quốc tế, đặc biệt là trong việc đối xử với binh sĩ bị bắt giữ.
Thỏa thuận nhấn mạnh mạnh mẽ tới việc bảo vệ dân thường và đối xử nhân đạo với tù binh. Hai bên thống nhất không sử dụng vũ lực đối với dân thường hoặc công trình dân sự, và sẽ thực hiện đầy đủ Công ước Geneva liên quan đến tù binh.
Các binh sĩ bị bắt sẽ được chăm sóc y tế và sẽ được hồi hương theo quy định của luật pháp quốc tế sau khi các hành động thù địch chấm dứt. Hai bên cũng cam kết hợp tác trong việc tìm kiếm và trao trả thi thể người thiệt mạng một cách trang nghiêm, không vi phạm biên giới.
Nhằm tránh hiểu lầm và ngăn chặn xung đột phát sinh, 2 bên đồng ý tăng cường liên lạc trực tiếp giữa các chỉ huy quân sự ở mọi cấp độ. Các Ủy ban Biên giới Khu vực (RBC) sẽ nhóm họp lại trong vòng 2 tuần để tiếp tục thảo luận và duy trì phối hợp ở cấp địa phương.
Campuchia và Thái Lan đều cam kết không lan truyền thông tin sai lệch hoặc mang tính kích động trên các phương tiện truyền thông trong nước và quốc tế, nhấn mạnh tầm quan trọng của thông tin trung thực trong việc nuôi dưỡng hòa bình và giảm lo ngại trong công chúng.
Để đảm bảo việc thực thi lệnh ngừng bắn, 2 nước tái khẳng định ủng hộ việc triển khai đội quan sát viên của ASEAN do Malaysia dẫn đầu để giám sát và xác minh tình hình thực tế.
Trong thời gian thiết lập nhóm quan sát ASEAN, 2 bên sẽ thành lập các Đội Quan sát Tạm thời (IOT) bao gồm các tùy viên quốc phòng của các quốc gia thành viên ASEAN đã được công nhận tại mỗi nước. Các quan sát viên này, dưới sự dẫn dắt của tùy viên quốc phòng Malaysia, sẽ hoạt động độc lập và không vượt biên giới, báo cáo trực tiếp lên Ủy ban Biên giới Chung thông qua các kênh quân sự quốc gia.
Hai bên đã thống nhất sẽ tổ chức cuộc họp Ủy ban Biên giới Chung tiếp theo trong vòng một tháng kể từ ngày 7/8. Trong trường hợp tình hình đòi hỏi, một phiên họp khẩn cấp sẽ được triệu tập ngay lập tức để rà soát thỏa thuận ngừng bắn và đánh giá tình hình an ninh khu vực.
