Thủ tướng Campuchia Hun Manet (Ảnh: Khmer Times).
Đưa tranh chấp biên giới ra ICJ
“Campuchia lựa chọn giải pháp hòa bình dựa trên luật pháp quốc tế thông qua cơ chế của ICJ để giải quyết tranh chấp biên giới”, Thủ tướng Campuchia Hun Manet viết trên Facebook ngày 15/6.
Bài đăng kèm hình ảnh Phó Thủ tướng Campuchia Prak Sokhonn cầm một phong bì được cho là chứa thư chính thức gửi tới ICJ ở The Hague (Hà Lan), cơ quan tư pháp cao nhất của Liên hợp quốc.
Nội dung bức thư gửi ICJ không được công bố và không rõ trong hình ảnh chụp kèm.
Bộ Ngoại giao Thái Lan chưa đưa ra phản hồi về động thái mới nhất của Campuchia. Trước đây, Bangkok từng tuyên bố không công nhận thẩm quyền của ICJ và ưu tiên giải quyết tranh chấp biên giới thông qua các cơ chế song phương.
Các cuộc đàm phán phân định biên giới diễn ra cuối tuần qua giữa hai nước không mang lại kết quả rõ ràng, dù cả hai bên đều cam kết giảm leo thang và tiếp tục đối thoại.
Trong một tuyên bố chính thức, Campuchia cho biết nước này đã đề xuất với Thái Lan rằng cả hai nên cùng đưa 4 khu vực tranh chấp ra ICJ và rằng các khu vực này sẽ không được đưa vào các cuộc đàm phán song phương trong tương lai.
Campuchia cũng khẳng định sẽ đơn phương khởi động tiến trình pháp lý tại ICJ, bất chấp việc Thái Lan bác bỏ thẩm quyền của tòa.
Ngược lại, tuyên bố từ phía Thái Lan không đề cập đến 4 khu vực tranh chấp hay ICJ, chỉ nhấn mạnh rằng “hai bên sẽ tiếp tục thảo luận và triển khai chung” các cuộc đàm phán phân định biên giới. Cuộc họp tiếp theo dự kiến được tổ chức tại Thái Lan vào tháng 9.
Thủ tướng Hun Manet cho biết 4 khu vực tranh chấp, bao gồm cả nơi xảy ra vụ đụng độ khiến binh sĩ Campuchia thiệt mạng, đều “phức tạp, có nguy cơ cao xảy ra xung đột vũ trang”, và rằng “các cơ chế song phương không thể giải quyết được”.
Campuchia từng hai lần đưa tranh chấp với Thái Lan ra ICJ vào năm 1962 trong vụ tranh chấp ngôi đền Preah Vihear và năm 2013 để làm rõ phạm vi quyền tài phán quanh khu vực đền. Cả hai lần tòa đều phán quyết có lợi cho Campuchia.
Căng thẳng giữa Campuchia và Thái Lan leo thang sau khi binh sĩ hai bên đấu súng tại một khu vực biên giới tranh chấp vào sáng sớm ngày 28/5. Thái Lan cáo buộc binh lính Campuchia xâm nhập vào khu vực tranh chấp, vi phạm thỏa thuận và nổ súng vào binh sĩ của Thái Lan, buộc họ phải đáp trả.
Biện pháp trả đũa kinh tế và văn hóa
Dù cả Campuchia và Thái Lan đều tuyên bố muốn giải quyết vấn đề thông qua đối thoại và kiểm soát chủ nghĩa dân tộc, Bangkok đã dọa đóng cửa biên giới và cắt nguồn cung điện sang Campuchia.
Đáp lại, Phnom Penh thông báo sẽ ngừng mua điện, băng thông Internet và nông sản từ Thái Lan. Chính phủ Campuchia cũng ra lệnh cho các đài truyền hình trong nước ngừng phát sóng phim và chương trình giải trí Thái Lan.
Tình hình hiện nay tiếp tục đặt ra thách thức lớn cho quan hệ song phương giữa hai quốc gia láng giềng Đông Nam Á, vốn từng trải qua nhiều căng thẳng tương tự trong quá khứ.
