Tổng thống Donald Trump (Ảnh: Reuters).
Vào tối 17/6, Tổng thống Donald Trump được cho là đã phê duyệt các kế hoạch tấn công Iran, nhưng nhà lãnh đạo Mỹ vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng về việc có nên tiến hành một cuộc tấn công hay chính thức tham gia chiến dịch không kích của Israel hay không.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt hôm 19/6 nói rằng quyết định cuối cùng sẽ được đưa ra trong 2 tuần tới.
"Dựa trên thực tế là các cuộc đàm phán với Iran có khả năng diễn ra hoặc không diễn ra trong tương lai gần, tôi sẽ đưa ra quyết định có nên tham gia hay không trong vòng 2 tuần tới", Thư ký báo chí Nhà Trắng dẫn tuyên bố của Tổng thống Trump.
Theo các nguồn tin, ông Trump đang trì hoãn quyết định tấn công Iran vì dự đoán rằng Tehran có thể đồng ý từ bỏ tham vọng hạt nhân của nước này. Iran luôn khẳng định rằng chương trình hạt nhân của họ có mục đích hòa bình và Tehran chưa bao giờ tìm cách chế tạo vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Các quan chức Mỹ tiết lộ, Tổng thống Trump và các cố vấn của ông hy vọng rằng Iran sẽ nhượng bộ lập trường cứng rắn của nước này và đồng ý với các điều khoản mà trước đây họ đã từ chối, bao gồm việc từ bỏ làm giàu uranium.
Khi trì hoãn quyết định tấn công, ông Trump dường như đang đặt nhiều kỳ vọng hơn vào một giải pháp ngoại giao mà trước đây ông dường như cho là ngoài tầm với.
"Tổng thống đã nói rõ rằng ông ấy luôn muốn theo đuổi con đường ngoại giao. Nhưng hãy tin tôi, tổng thống không ngại sử dụng sức mạnh nếu cần thiết. Iran và toàn thế giới nên biết rằng quân đội Mỹ là lực lượng chiến đấu mạnh nhất và nguy hiểm nhất trên thế giới và chúng tôi có những khả năng mà không quốc gia nào khác trên hành tinh này sở hữu", Thư ký báo chí Nhà Trắng cho biết.
Tổng thống Trump nhiều lần nhấn mạnh rằng ông muốn tránh những hành động có thể dẫn đến cuộc xung đột kéo dài nhiều năm, viễn cảnh mà nhiều người trung thành với ông Trump cho là không thể tránh khỏi nếu ông quyết định động binh.
Mặc dù Tổng thống Mỹ đang xem xét các lựa chọn quân sự, ông vẫn lo ngại về một cuộc chiến tranh kéo dài. Ông Trump nhiều lần kêu gọi Israel, Iran sớm đạt thỏa thuận để chấm dứt xung đột.
Quyết định tham gia xung đột Israel - Iran sẽ đánh dấu bước ngoặt lớn so với đường lối thận trọng thường thấy của Tổng thống Trump trong các vấn đề quốc tế. Động thái này có thể ảnh hưởng đến nỗ lực của ông trong việc cải thiện quan hệ với các nước vùng Vịnh, làm chệch hướng nỗ lực chấm dứt xung đột Ukraine cũng như đàm phán thuế quan với các quốc gia khác.
Các chuyên gia cảnh báo một cuộc tấn công của Mỹ vào Iran có thể kéo Washington vào một “vũng lầy” thậm chí còn nguy hiểm hơn các cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan. Nếu Mỹ động binh, cuộc đối đầu với Iran có thể kéo dài trong suốt nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump, gây ra tổn thất nặng nề về sinh mạng và tài nguyên của Mỹ.
"Bất kỳ cuộc tấn công nào của Mỹ cũng sẽ dẫn đến một cuộc tấn công toàn diện của Iran vào các căn cứ của Mỹ trong khu vực cũng như một cuộc chiến toàn diện giữa Mỹ và Iran", ông Trita Parsi, phó chủ tịch điều hành của Viện Quincy tại Washington, nhận định.
Lo ngại của ông Trump
Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei (Ảnh: Reuters).
New York Post dẫn các nguồn tin tiết lộ, Tổng thống Trump được cho là đang do dự việc cho phép Mỹ không kích Iran vì lo ngại quốc gia này có thể rơi vào tình trạng hỗn loạn tương tự Libya sau cuộc can thiệp của NATO vào năm 2011.
Khối quân sự do Mỹ dẫn đầu đã ném bom Libya với lý do là một nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc cho phép thiết lập vùng cấm bay để thực hiện "lệnh ngừng bắn ngay lập tức".
Ông Trump được cho là đã nhiều lần nhắc đến tình trạng hỗn loạn của Libya sau cuộc nổi dậy và lật đổ Tổng thống Libya Muammar Gaddafi, cảnh báo rằng việc loại bỏ lãnh tụ tối cao Iran cũng có thể gây ra tình trạng bất ổn tương tự.
Reuters tuần này dẫn lời quan chức Mỹ cho biết Tổng thống Trump "đã phủ quyết" kế hoạch của Israel nhằm ám sát lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei.
Một nguồn tin khác bày tỏ mối lo ngại của Tổng thống Trump rằng, sự sụp đổ của chính quyền Iran dưới sự lãnh đạo của lãnh tụ Ali Khamenei "có thể dẫn đến việc một người nào đó đáng lo ngại hơn" lên nắm quyền.
Một quan chức cấp cao khác cho biết Tổng thống Trump muốn "đạt được một thỏa thuận" hơn là khởi xướng một chiến dịch quân sự có thể gây mất ổn định Iran.
Trong khi cân nhắc có nên ủng hộ chiến dịch của Israel nhằm vào cơ sở hạ tầng hạt nhân của Iran hay không, ông Trump được cho là ủng hộ các cuộc tấn công có mục tiêu hẹp vào các cơ sở hạt nhân như Fordow và Natanz, với khả năng sử dụng siêu bom phá boongke của Mỹ.
Tuy nhiên, những lo ngại về bụi phóng xạ tiềm ẩn - bao gồm bức xạ hạt nhân và các cuộc tấn công trả đũa nhằm vào lực lượng và khí tài của Mỹ ở Trung Đông - khiến Washington phải tính toán kỹ lưỡng trước khi quyết định hành động quân sự.
CBS News đưa tin, Tổng thống Trump đã nhận được các báo cáo chi tiết từ các quan chức tình báo và quốc phòng, trong đó nêu rõ cả những rủi ro tiềm ẩn và lợi thế chiến lược khi nhắm mục tiêu vào Fordow, cơ sở làm giàu hạt nhân kiên cố nhất của Iran.
"Ông ấy tin rằng không có nhiều lựa chọn. Hoàn thành công việc đồng nghĩa với việc phá hủy Fordow", một nguồn tin cho biết.
