Tổng thống Nga Vladimir Putin (Ảnh: AFP).
Chiến thuật im lặng
Gần một tuần sau khi Ukraine mở chiến dịch "Mạng nhện" tấn công vào các căn cứ không quân chiến lược nằm sâu trong lãnh thổ Nga, phản ứng từ Nga vẫn là một trong những chủ đề khiến dư luận hoài nghi nhiều nhất.
Từ lộ trình các xe tải chở máy bay không người lái Ukraine vào lãnh thổ Nga cho tới ảnh vệ tinh ghi lại cảnh hiện trường máy bay bị thiêu rụi đều đã lan truyền rộng rãi, song phản ứng của Nga đến nay khá hạn chế.
Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev tuyên bố, Nga chắc chắn sẽ đáp trả các cuộc tấn công gần đây của Ukraine.
Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov thì kêu gọi Mỹ và Anh “kiềm chế” Ukraine. "Chúng tôi kêu gọi Mỹ và Anh phản ứng để ngăn chặn leo thang hơn nữa. Chúng tôi vẫn để ngỏ mọi phương án", ông nói.
Trong khi đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin gần như vẫn im lặng về cuộc tấn công của Ukraine.
Sau chiến dịch, Tổng thống Nga vẫn gửi lời chúc mừng sinh nhật tới Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan, kỷ niệm 70 năm sân bay vũ trụ Baikonur, gặp gỡ đại diện quyền trẻ em và Bộ trưởng Tài nguyên thiên nhiên để bàn về biến đổi khí hậu và xử lý rác thải đô thị.
Mặc dù ông Putin đã thảo luận với Tổng thống Mỹ Donald Trump qua điện đàm về vụ tấn công của Ukraine, nhưng đến nay, ông vẫn chưa đưa ra bất kỳ bình luận công khai nào.
Mỗi khi Ukraine giành được bước tiến trên mặt trận hay đạt được thành công nào đó trong cuộc chiến, dư luận thường chờ đợi phản ứng từ Tổng thống Putin. Tuy nhiên, những ai theo dõi ông trong nhiều năm đều hiểu rằng các yếu tố bên ngoài hiếm khi tác động đến quyết định của ông.
Những ai chờ đợi Tổng thống Nga xuất hiện trên truyền hình tuyên bố: “Giờ chúng ta sẽ làm điều này” hay “sẽ phóng loại tên lửa kia”, có lẽ vẫn chưa hiểu rõ về ông Putin.
Đối với ông Putin, điều cấm kỵ lớn nhất có lẽ là thừa nhận đã bị đối phương khiêu khích.
Hơn nữa, trong trường hợp này, Nga một mặt muốn được nhìn nhận là nạn nhân và khiến chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump tin rằng Nga có quyền đáp trả cuộc tấn công bằng máy bay không người lái Ukraine, mặt khác không muốn bị coi là yếu thế.
Khoảnh khắc nghi các máy bay ném bom của Nga bốc cháy (Video: AP).
Nga không cần đến một cuộc tấn công hạt nhân
Chiến dịch “Mạng nhện” có thể gây thiệt hại tới 7 tỷ USD cho lực lượng không quân Nga, nhưng giá bánh mì, thịt, trứng, kiều mạch hay vodka không tăng. Lương vẫn được chi trả đều đặn. Các thành phố Nga, ít nhất là so với Ukraine, vẫn an toàn.
Song nó sẽ là một đòn giáng nặng về tâm lý đối với xã hội Nga. Khi chiến tranh nổ ra, nhiều người Nga từng nói rằng, Nga đang một mình chống lại NATO và Mỹ, chứ không phải với Ukraine vì Kiev “không thể làm được gì”. Tuy nhiên, giờ đây, chỉ vài tháng sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump trở lại chính trường, Ukraine, gần như một mình, đã giáng một đòn nặng nề bằng những máy bay không người lái rẻ tiền vào các oanh tạc cơ chiến lược Nga.
Kết quả là, giờ đây, nhiều người Nga cực đoan đang kêu gọi Tổng thống Putin “bật đèn xanh” cho một cuộc tấn công hạt nhân để trả đũa Ukraine. Dù lời kêu gọi như vậy đã xuất hiện từ lâu, nhưng lần này tiếng nói ấy vang dội hơn bao giờ hết.
Ông Putin hoàn toàn có thể ra lệnh tấn công hạt nhân, như một số người Nga đang kêu gọi, nhưng không một hành động nào từ Kiev có thể buộc ông phải làm điều đó. Đối với chủ nhân Điện Kremlin, việc phản ứng trước hành động của Ukraine đồng nghĩa với việc “công nhận” đối thủ. Trong khi đó, ông cho rằng Ukraine dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Volodymyr Zelensky không đáng để Moscow làm như vậy.
Gần đây, trong một cuộc trả lời phỏng vấn, ông Putin nói Nga “không cần” sử dụng vũ khí hạt nhân và “có lẽ vẫn chưa cần”.
Chiến dịch “Mạng nhện”, tương tự các cuộc phản công tại Kherson và Kharkov, đã đặt Ukraine vào vị thế ưu thế về tâm lý trên bàn đàm phán dù yếu hơn về quân sự.
Điều này có thể ví von theo bóng đá rằng một đội chỉ còn 8 người trên sân, không có thủ môn, vẫn gỡ hòa từ một pha đá phạt góc trước đội Nga hùng mạnh. Có thể trong vài phút còn lại, Ukraine sẽ không giữ nổi tỷ số, nhưng vào lúc này, bảng điểm đã là hòa và thế chủ động tâm lý nghiêng về Kiev.
Theo Wall Street Journal, sau cuộc tấn công này, Nga sẽ buộc phải phân tán lực lượng, tái bố trí phòng không, kéo theo nguy cơ lỗ hổng chiến lược ở các điểm khác.
Ngoài ra, Nga sẽ phải đối mặt với thách thức khôi phục phi đội máy bay chiến lược. Sau cuộc tấn công, Nga hiện có thể chỉ còn 4 máy bay trinh sát quý hiếm A-50.
"Việc khởi động lại sản xuất A-50 hiện rất khó có thể xảy ra do những khó khăn trong việc thay thế nhập khẩu và phá hủy các cơ sở sản xuất. Như vậy, mỗi lần mất loại máy bay này đều là một vấn đề chiến lược đối với Nga, một vấn đề mà họ không thể nhanh chóng bù đắp được", nhà phân tích quốc phòng Serhii Kuzan nói.
Giới phân tích nhận định, chiến dịch "Mạng nhện" của Ukraine có khả năng sẽ làm chậm các cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình của Nga, nhưng chưa thể thay đổi cục diện xung đột giữa hai nước.
Volodymyr Ohryzko, nhà ngoại giao và giám đốc Trung tâm nghiên cứu Nga, cho rằng Ukraine không nên quá kỳ vọng rằng chiến dịch Mạng nhện có thể thay đổi các tính toán chiến lược của Nga.
“Dù một số lượng lớn máy bay chiến lược đã bị phá hủy, Nga vẫn còn khả năng tung ra những đòn đánh đau đớn và nguy hiểm đối với chúng ta. Do đó, không được phép chủ quan, như người ta thường nói ở bên kia biên giới. Cuộc chiến vẫn đang tiếp diễn và đó là một cuộc chiến khốc liệt, đầy hiểm họa”, ông nói.
Một ngày sau vụ tấn công, Nga lần đầu tiên kể từ đầu cuộc chiến đã phóng tên lửa Kinzhal vào Ukraine, một trong những loại tên lửa đáng sợ nhất trong kho vũ khí của Moscow thường được mang bởi oanh tạc cơ chiến lược. Với động thái này, Nga như muốn gửi thông điệp: “Lực lượng không quân chiến lược của chúng ta vẫn còn nguyên vẹn.”
Tuy vậy, cuộc tấn công Kinzhal không làm thỏa mãn các tiếng nói hiếu chiến. Do đó, khả năng Nga tiến hành một cuộc không kích lớn vào Kiev là hoàn toàn có thể, ít nhất để xoa dịu phe cực đoan trong nước.
Theo một số chuyên gia, Nga có thể sẽ phóng tên lửa đạn đạo tầm trung Oreshnik. Trong khi đó, khả năng xảy ra tấn công hạt nhân vẫn rất thấp bởi ông Putin không muốn làm phức tạp thêm một cuộc chiến mà ông vẫn tin có thể kết thúc theo hướng có lợi cho mình bằng các cuộc đàm phán.
