Thực trạng hoạt động đầu tư của Hàn Quốc vào ngành công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam

ThS. Nguyễn Trần Thanh Phương

Khoa Quản lý Công nghiệp và Năng lượng – Trường Đại học Điện lực

Email: phuongntt@epu.edu.vn

Tóm tắt

Trong hơn 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, mối quan hệ giữa Việt Nam và Hàn Quốc đã đạt được nhiều cột mốc quan trọng trên nhiều phương diện như: văn hóa, xã hội, chính trị và nhất là kinh tế. Đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp, Việt Nam và Hàn Quốc đang tăng cường phối hợp để tạo điều kiện cho doanh nghiệp Hàn Quốc đầu tư vào Việt Nam trong các lĩnh vực sản xuất (điện tử và điện thoại thông minh), công nghiệp ô tô và công nghiệp hỗ trợ, đây đều là các ngành then chốt của Việt Nam đồng thời cũng là thế mạnh của Hàn Quốc. Bài viết sẽ phân tích vai trò của đầu tư Hàn Quốc đối với công nghiệp hỗ trợ Việt Nam, đồng thời đưa ra các khuyến nghị chính sách nhằm tối ưu hóa quan hệ hợp tác trong thời gian tới.

Từ khóa: Đầu tư của Hàn Quốc, doanh nghiệp Việt Nam, ngành công nghiệp hỗ trợ, năng lực sản xuất.

Summary

Over more than 30 years of diplomatic relations, the partnership between Vietnam and South Korea has achieved significant milestones across multiple domains, including culture, society, politics, and especially economics. In the industrial sector, in particular, Vietnam and South Korea have been enhancing cooperation to facilitate South Korean investment in Vietnam’s key manufacturing industries, such as electronics, smartphones, automotive, and supporting industries, which are both strategic for Vietnam and the strengths of South Korea. This article analyzes the role of South Korean investment in Vietnam’s supporting industries and offers policy recommendations to optimize future cooperation.

Keywords: South Korean investment, Vietnamese enterprises, supporting industries, production capacity

GIỚI THIỆU

Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1992, quan hệ Việt Nam – Hàn Quốc đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ và mở rộng trên nhiều lĩnh vực như thương mại, đầu tư và công nghiệp. Theo số liệu thống kê từ “K-stat” của Bộ Thương Mại, Công nghiệp và Năng lượng (MoTIE) và Hiệp hội Thương mại Quốc tế Hàn Quốc (KITA) vào năm 2024 cho thấy Hàn Quốc là một trong những đối tác thương mại chủ chốt của Việt Nam với 86,7 tỷ USD, tăng 9,2% so với năm 2023 (Huyền My, 2025). Hai nước đặt mục tiêu nâng tổng kim ngạch thương mại lên 150 tỷ USD vào năm 2030 (Vu Trong Nghia, 2013). Các mặt hàng Việt Nam xuất khẩu sang Hàn Quốc chủ yếu là điện thoại, linh kiện điện tử, dệt may và thủy sản. Ngược lại, Hàn Quốc xuất khẩu sang Việt Nam các mặt hàng như thiết bị công nghiệp, máy móc, hóa chất và nguyên vật liệu. Về đầu tư, Hàn Quốc là một trong những nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam, với các khoản đầu tư đáng kể từ Samsung, LG, Hyundai và Lotte trong các ngành công nghiệp then chốt như: điện tử, công nghệ, sản xuất ô tô và dệt may (Nguyễn Hòa, 2025).

Phát triển nền công nghiệp hỗ trợ là một trong những ưu tiên chính trong hợp tác công nghiệp giữa 2 quốc gia, trong khi Việt Nam đang nỗ lực nâng cao năng lực sản xuất thì Hàn Quốc có nhiều kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến, đặc biệt trong lĩnh vực điện tử và ô tô. Các tập đoàn Hàn Quốc như: Samsung, LG, Hyundai đã hợp tác với các nhà cung ứng trong nước để phát triển linh kiện điện tử, máy móc và thiết bị công nghiệp, giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuỗi cung ứng quốc tế phát triển mạnh, sự hợp tác công nghiệp giữa Việt Nam và Hàn Quốc ngày càng trở thành yếu tố then chốt thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Đặc biệt, các ngành công nghiệp hỗ trợ như điện tử và ô tô đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực sản xuất và hội nhập sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội lớn, Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức như hạ tầng, nhân lực và chính sách hỗ trợ.

Nghiên cứu này tập trung phân tích sự hợp tác và đầu tư của Hàn Quốc vào ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam, cụ thể là ngành điện tử và ô tô thông qua các yếu tố thúc đẩy đầu tư, lợi ích và thách thức đối với doanh nghiệp Việt Nam, đồng thời thảo luận về cách Hàn Quốc, từ đó đề xuất phương án hỗ trợ nâng cao năng lực cho các nhà sản xuất Việt Nam trong lĩnh vực này.

THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ CỦA HÀN QUỐC VÀO NGÀNH CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ Ở VIỆT NAM

Tổng quan chung

Sau đại dịch Covid-19, ngành công nghiệp điện tử toàn cầu đã ghi nhận sự tăng trưởng tích cực. Tại Việt Nam, ngành điện tử đã đóng góp đáng kể vào giá trị sản xuất công nghiệp và kim ngạch xuất khẩu. Với sự hiện diện của các nhà máy sản xuất của những tập đoàn đa quốc gia như: Samsung, Foxconn và Intel, Việt Nam đã trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu thế giới về xuất khẩu thiết bị điện tử.

Tính luỹ kế đến cuối tháng 10/2024, tổng vốn FDI của Hàn Quốc tại Việt Nam vượt hơn 10.060 dự án, chủ yếu tập trung vào ngành chế biến, chế tạo đặc biệt là điện tử, ô tô và linh kiện điện tử (Phương Hoa, 2024). Các dự án này không chỉ tạo hàng triệu việc làm mà còn giúp cải thiện cơ sở hạ tầng và nâng cao năng lực sản xuất của ngành công nghiệp trong nước (Industry Magazine, 2023) . Ngoài số lượng tăng, chất lượng các dự án đầu tư Hàn Quốc cũng được cải thiện. Nếu như trước đây chủ yếu là các dự án vừa và nhỏ, thì nay đã xuất hiện nhiều dự án quy mô lớn hàng tỷ USD như của Samsung, LG, Hyundai.

Samsung – một trong những tập đoàn đa quốc gia lớn nhất của Hàn Quốc đã đầu tư quy mô lớn vào Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất điện tử. Từ năm 2008, Samsung đã xây dựng nhiều nhà máy sản xuất, trong đó nhà máy Samsung Electronics Vietnam (SEV) tại Bắc Ninh đóng vai trò trung tâm. Hiện nay, Samsung có sáu nhà máy sản xuất tại Việt Nam và một trung tâm nghiên cứu phát triển (R&D) tại Hà Nội, đóng góp không chỉ về mặt kinh tế mà còn thúc đẩy tiến bộ công nghệ cho Việt Nam. Samsung đã hình thành hệ sinh thái chuỗi cung ứng gồm cả doanh nghiệp Hàn Quốc lẫn doanh nghiệp Việt Nam, qua đó thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, tạo thêm việc làm và nâng cao năng lực sản xuất của doanh nghiệp trong nước. Hai tổ hợp sản xuất của Samsung tại Bắc Ninh và Thái Nguyên hiện là trung tâm sản xuất lớn nhất toàn cầu của tập đoàn với khoảng 50% tổng sản lượng điện thoại thông minh toàn cầu của hãng được sản xuất ở đây (GAWNP Industrial, 2023). Nhờ vào các dư án đầu tư lớn của Samsung, ngành công nghiệp hỗ trợ điện tử của Việt Nam đã có bước phát triển vượt bậc. Samsung đã hợp tác với hàng trăm nhà cung cấp, nhiều trong số đó là doanh nghiệp Việt Nam để sản xuất linh kiện và thiết bị phục vụ lắp ráp sản phẩm điện tử (smartphone, máy tính bảng...). Tính đến năm 2022, Samsung đã hợp tác với 257 doanh nghiệp Việt Nam, bao gồm cả nhà cung cấp cấp 1 và cấp 2 (Phuong Hoa, 2023). Các linh kiện do các nhà cung cấp này sản xuất bao gồm: bảng mạch, vỏ nhựa, pin, cảm biến và các bộ phận phụ trợ khác. Ví dụ điển hình là Công ty Nhựa An Phát (An Phát Holdings) tại Hải Dương – một nhà cung cấp quan trọng của Samsung trong lĩnh vực bao bì nhựa kỹ thuật và linh kiện chất lượng cao; hay Công ty Cổ phần Công nghiệp hỗ trợ Minh Nguyên tại Long An – chuyên cung cấp thiết bị và linh kiện cho dây chuyền sản xuất của Samsung. Ngoài ra, các doanh nghiệp như Doosan Vina (cung cấp thiết bị cơ khí) hay Vina Solar (cung cấp thiết bị năng lượng mặt trời) cũng đã tham gia vào chuỗi cung ứng của các tập đoàn Hàn Quốc. Những doanh nghiệp này không chỉ cung ứng sản phẩm mà còn tiếp nhận chuyển giao công nghệ và hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực, góp phần nâng cao năng lực của các nhà sản xuất nội địa.

Bên cạnh Samsung, Tập đoàn LG cũng đã có các khoản đầu tư lớn tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư lên đến hơn 5 tỷ USD, tập trung chủ yếu vào sản xuất linh kiện điện tử và thiết bị tiêu dùng. Nhà máy sản xuất linh kiện điện tử của LG tại thành phố Hải Phòng là một trong những dự án trọng điểm của tập đoàn, chuyên sản xuất màn hình OLED và linh kiện cho điện thoại di động. Tương tự Samsung, LG cũng đã xây dựng hệ thống nhà cung ứng tại Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất linh kiện. Hiện tại, có khoảng 50 doanh nghiệp Việt cung cấp linh kiện và vật tư cho LG, như: Công ty Samsung Electro-Mechanics Vietnam, Công ty Tân Á Đại Thành, Công ty Điện tử Việt Hoa... Sự hợp tác này không chỉ giúp LG tiết kiệm chi phí logistics, mà còn mở ra cơ hội tăng năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt. Ngoài ra, LG đặt mục tiêu nâng tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm lên 50% vào năm 2025, thể hiện cam kết phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam một cách bền vững.

Ngoài lĩnh vực điện tử, đầu tư của Hàn Quốc còn có ảnh hưởng rõ nét đến ngành sản xuất và lắp ráp ô tô tại Việt Nam. Những năm gần đây, ngành ô tô Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ, phần lớn nhờ vào đầu tư từ các tập đoàn Hàn Quốc như Hyundai, Kia, LG. Họ không chỉ đầu tư vào lắp ráp ô t,ô mà còn thúc đẩy phát triển chuỗi cung ứng nội địa. Hàng loạt nhà cung cấp linh kiện và phụ tùng trong nước đã tham gia cung ứng cho các nhà máy lắp ráp của Hàn Quốc. Các doanh nghiệp Việt Nam như Samco, Công ty Kỹ thuật Chính xác Hưng Phát, Công ty Quốc tế Hưng Vượng đã trở thành những nhà cung cấp linh kiện đáng tin cậy cho các hãng ô tô Hàn Quốc.

Lợi ích của các doanh nghiệp sản xuất việt nam thuộc ngàng công nghiệp hỗ trợ từ các dự án đầu tư của Hàn Quốc

Không thể phủ nhận rằng đầu tư từ Hàn Quốc vào ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực, đặc biệt trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất, chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh. Các doanh nghiệp Hàn Quốc thường sở hữu công nghệ hiện đại và quy trình sản xuất tinh gọn. Khi đầu tư vào các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam, họ mang theo công nghệ tiên tiến và quy trình sản xuất hiện đại, giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm.

Doanh nghiệp Hàn Quốc áp dụng các công nghệ tự động hóa, robot và hệ thống quản lý sản xuất tiên tiến (như ERP – hoạch định tài nguyên doanh nghiệp), từ đó nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên. Những công nghệ và quy trình này giúp cải thiện hiệu quả sản xuất, tăng năng suất lao động và giảm thiểu lỗi sản phẩm. Đồng thời, doanh nghiệp Việt Nam cũng có cơ hội tiếp cận công nghệ mới như robot tự động, máy CNC (điều khiển số), và công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Việc ứng dụng những công nghệ và quy trình sản xuất hiện đại này giúp doanh nghiệp Việt Nam cải thiện đáng kể chất lượng sản phẩm, từ đó không chỉ đáp ứng được yêu cầu của các thị trường khó tính mà còn nâng cao sự tin tưởng từ người tiêu dùng nội địa. Một ví dụ tiêu biểu là các dự án đầu tư lớn của Samsung tại Bắc Ninh và Thái Nguyên trong lĩnh vực điện thoại và thiết bị điện tử. Một phần quan trọng trong đầu tư của Samsung là chuyển giao công nghệ sản xuất vi mạch và linh kiện điện tử cho nhà cung cấp Việt Nam. Các nhà cung cấp trong chuỗi cung ứng của Samsung đã cải thiện quy trình sản xuất bằng cách áp dụng công nghệ tự động hóa và máy móc công nghệ cao hiện đại, qua đó tăng độ chính xác, giảm thiểu phế phẩm và tối ưu hiệu quả sử dụng nguyên vật liệu.

Bên cạnh chuyển giao công nghệ, Samsung còn triển khai các chương trình hỗ trợ và phát triển nhà cung ứng giúp doanh nghiệp Việt Nam cải thiện quy trình sản xuất và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Một số doanh nghiệp trong ngành công nghiệp hỗ trợ như An Trung Industries – công ty con của An Phát Holdings đã thành công trong việc áp dụng công nghệ và quy trình sản xuất hiện đại do chuyên gia Hàn Quốc tư vấn. Công ty An Trung đã cải thiện năng suất và giảm tỷ lệ lỗi để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Nhờ vậy, nhiều doanh nghiệp Việt đã trở thành đối tác đáng tin cậy của Samsung và các tập đoàn lớn khác trên thị trường quốc tế (Vietnam Investment Review, 2019).

Trong lĩnh vực ô tô, sự hợp tác với doanh nghiệp Hàn Quốc cũng giúp doanh nghiệp Việt Nam cải tiến quy trình kiểm soát chất lượng để đáp ứng yêu cầu khắt khe từ phía đối tác. Các quy trình kiểm soát chất lượng hiện đại như Six Sigma, Lean Manufacturing và Just-in-Time (JIT) đã được đưa vào áp dụng tại Việt Nam. Chẳng hạn, Công ty Cổ phần Cao su Đà Nẵng (DRC) đã triển khai quy trình quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn Six Sigma trong sản xuất lốp xe với sự hỗ trợ kỹ thuật từ đối tác Hàn Quốc. Việc cải tiến này đã giúp giảm lỗi sản phẩm, tối ưu hóa chi phí sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh. Nhờ đó, DRC đã trở thành nhà cung cấp lốp xe được chứng nhận quốc tế cho nhiều thương hiệu ô tô lớn trong khu vực.

Một số thách thức

Mặc dù có tiềm năng lớn, ngành công nghiệp hỗ trợ đặc biệt trong lĩnh vực điện tử vẫn đang đối mặt với nhiều hạn chế và thách thức. Mặc dù kim ngạch xuất khẩu của ngành điện tử chiếm tỷ trọng cao, nhưng có đến 95% giá trị thuộc về các doanh nghiệp có vốn FDI. Các tập đoàn đa quốc gia, đặc biệt từ Hàn Quốc, vẫn giữ vai trò chi phối trong sản xuất linh kiện điện tử.

Do tỷ lệ nội địa hóa còn thấp, doanh nghiệp Việt Nam mới chỉ tham gia các khâu đầu tiên trong chuỗi sản xuất, chủ yếu tập trung vào lắp ráp và gia công đơn giản. Phần lớn sản phẩm điện tử trên thị trường là nhập khẩu nguyên chiếc hoặc lắp ráp trong nước bằng linh kiện nhập khẩu dẫn đến giá trị gia tăng thấp và trình độ công nghệ hạn chế. Nghiên cứu chỉ ra rằng 5 linh kiện lõi của điện thoại Samsung đều do doanh nghiệp FDI sản xuất và nhập khẩu, doanh nghiệp Việt Nam gần như không tham gia vào các công đoạn có giá trị cao. Năm 2019, xuất khẩu của Samsung từ Việt Nam đạt 36 tỷ USD, nhưng giá trị linh kiện nhập khẩu lên tới 59 tỷ USD dẫn đến thâm hụt thương mại 23 tỷ USD. Dù có gần 50 doanh nghiệp Việt tham gia chuỗi cung ứng của Samsung, phần lớn chỉ sản xuất các linh kiện đơn giản (The Ministry of Industry and Trade of Vietnam, 2024). Trong ngành ô tô, theo Hiệp hội các Nhà sản xuất Ô tô Việt Nam (VAMA), hiện có khoảng 200 doanh nghiệp Việt tham gia chuỗi cung ứng linh kiện. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 80 doanh nghiệp thực sự đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế để tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu Vietnam (Automobile Manufacturers Association, 2021).

Những con số này cho thấy ngành công nghiệp hỗ trợ điện tử chưa thực sự phát triển. Hạn chế lớn nhất là năng lực cạnh tranh thấp, chất lượng và mẫu mã sản phẩm chưa đáp ứng được yêu cầu thị trường. Đây là rào cản lớn đối với sự phát triển của ngành, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số. Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực điện tử cần tập trung cải thiện năng lực sản xuất, công nghệ, quản lý sản xuất và kiểm soát chất lượng.

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT

Sự hợp tác giữa Việt Nam và Hàn Quốc trong ngành công nghiệp hỗ trợ đã mang lại những tác động tích cực và sâu sắc đến nền kinh tế cũng như ngành sản xuất của Việt Nam. Thông qua các dự án đầu tư từ Hàn Quốc, doanh nghiệp sản xuất của Việt Nam không chỉ tiếp cận được nguồn vốn và công nghệ hiện đại, mà còn học hỏi và cải thiện quy trình quản trị, qua đó nâng cao năng lực sản xuất.

Việc chuyển giao công nghệ và kỹ năng quản lý từ các đối tác Hàn Quốc đã giúp Việt Nam tăng cường năng lực cạnh tranh đặc biệt trong các lĩnh vực như điện tử và ô tô. Song song đó, sự phát triển của ngành công nghiệp hỗ trợ đã tạo nền tảng vững chắc cho sự tăng trưởng bền vững của doanh nghiệp sản xuất trong nước, giúp Việt Nam hội nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế và hệ thống quản trị tiên tiến từ doanh nghiệp Hàn Quốc giúp doanh nghiệp Việt ngày càng khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả các cơ hội từ các dự án đầu tư này, Việt Nam cần tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, tăng cường chính sách hỗ trợ và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Mối quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia không chỉ là cơ hội, mà còn là động lực quan trọng thúc đẩy tiến trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa của Việt Nam trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng./.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. GAWNP Industrial (2023). 4 major Korean companies investing in Vietnam.

2. Huyền My (2025). Năm 2024: Thương mại song phương Việt Nam – Hàn Quốc đạt 86,7 tỷ USD, truy cập từ https://trungtamwto.vn/chuyen-de/28623-viet-nam-la-doi-tac-thuong-mai-lon-thu-3-cua-han-quoc.

3. Industry Magazine (2023). South Korea maintains its position as the "champion" of investment in Vietnam with 9,666 projects and 81.5 billion USD.

4. Nguyễn Hòa (2025). Hàn Quốc đầu tư hơn 92 tỷ USD vào Việt Nam, truy cập từ https://congthuong.vn/han-quoc-dau-tu-hon-92-ty-usd-vao-viet-nam-373698.html.

5. Phuong Hoa (2023). Samsung helping local businesses join supply chains, retrieved fromhttps://vneconomy.vn/samsung-helping-local-businesses-join-supply-chains.htm.

6. Phương Hoa (2024). Thúc đẩy hợp tác đầu tư với doanh nghiệp nhỏ và vừa Hàn Quốc, truy cập từ https://vneconomy.vn/thuc-day-hop-tac-dau-tu-voi-doanh-nghiep-nho-va-vua-han-quoc.htm.

7. The Ministry of Industry and Trade of Vietnam (2022). Current Situation and Solutions for the Development of Vietnam's Supporting Industry.

8. The Ministry of Industry and Trade of Vietnam (2024). Dialogue number 32: "Solutions to enhance industrial energy and trade cooperation between Vietnam and South Korea.

9. Vietnam Investment Review (2019). An Phat Holdings becomes second-tier vendor for Samsung.

10. Vietnam Automobile Manufacturers Association (2021). The situation of automobile production and consumption in Vietnam, Vietnam Automobile Manufacturers Association Report.

11. Vu Trong Nghia (2023). South Korean investment in Vietnam after 30 years of establishing diplomatic relations, VNEconomy Electronic Magazine.