Tổng thống Mỹ Donald Trump đón người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng ngày 28/2 (Ảnh: Reuters).
Trả lời phỏng vấn New York Post ngày 17/7, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, ông và Tổng thống Mỹ Donald Trump đang xem xét một thỏa thuận trong đó Washington sẽ mua các máy bay không người lái (UAV) đã được thử nghiệm trên chiến trường của Ukraine, đổi lại Kiev sẽ mua vũ khí từ Mỹ.
Ông Zelensky nói, các cuộc thảo luận gần đây giữa ông và Tổng thống Trump tập trung vào một thỏa thuận nhằm giúp cả hai nước tăng cường năng lực công nghệ không quân.
“Người dân Mỹ cần công nghệ này, và các bạn cần có nó trong kho vũ khí của mình”, ông Zelensky cho biết trong cuộc phỏng vấn.
Các UAV do Ukraine phát triển đã có thể tấn công các mục tiêu cách xa tới 1.300km bên trong lãnh thổ Nga, đánh dấu một bước nhảy vọt về năng lực tác chiến mà Kiev tin rằng có thể chia sẻ với đồng minh.
Ông Zelensky khẳng định: “Chính nhờ UAV, chúng tôi đã có thể cầm cự hơn 3 năm trong cuộc xung đột với Nga. Chúng tôi sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm này với Mỹ và các đối tác châu Âu khác”.
Ngoài Mỹ, Ukraine cũng đang tiến hành đàm phán với Đan Mạch, Na Uy và Đức về các hình thức hợp tác tương tự.
Khi trình bày trước quốc hội để giới thiệu nội các mới, ông Zelensky cho biết sẽ có những thỏa thuận song phương mới với Mỹ trong thời gian tới nhằm củng cố sức mạnh quốc phòng của Ukraine. Dù không tiết lộ chi tiết, ông mô tả các thỏa thuận này là “thiết yếu và mang tính củng cố chiến lược”.
Đáng chú ý, ngân sách quốc phòng và an ninh quốc gia năm tới của Mỹ đã dành khoản tăng chi đáng kể cho UAV cỡ nhỏ, một phần do những bài học rút ra từ xung đột Ukraine, nơi loại phương tiện này đã chứng minh là công cụ chiến đấu hiệu quả, chi phí thấp nhưng mang lại tác động lớn.
Thỏa thuận tiềm năng giữa Kiev và Washington được xem là một bước đi mới trong mối quan hệ quốc phòng song phương, với lợi ích song hành: Ukraine thúc đẩy ngành công nghiệp quốc phòng trong nước, còn Mỹ tiếp cận các công nghệ đã được “rèn giũa” qua thực chiến.
Trong một diễn biến liên quan, Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ, ông Keith Kellogg, vừa có chuyến thăm các cơ sở công nghiệp quốc phòng tại Ukraine và nhấn mạnh rằng Mỹ nên chú ý đến những đổi mới công nghệ đang diễn ra tại đây, đặc biệt trong lĩnh vực UAV.
“Tôi đã tận mắt chứng kiến cách các UAV do Ukraine sản xuất được thiết kế và phát triển. Đó là những cải tiến đáng kinh ngạc”, ông Kellogg viết trên mạng xã hội X (Twitter).
Ông mô tả Ukraine đang dẫn đầu trong một "kiểu tác chiến mới", và ấn tượng với tốc độ đổi mới cũng như khả năng tái sử dụng của ngành quốc phòng nước này. “Chuỗi công nghiệp quốc phòng của Mỹ cần lưu ý và thích nghi”, ông Kellogg nhấn mạnh.
Thứ trưởng Bộ Các ngành Công nghiệp Chiến lược Ukraine, bà Anna Hvozdiar, cho biết gần 30 loại UAV do Ukraine chế tạo đã được giới thiệu trong chuyến thăm của Đặc phái viên Kellogg.
“Khoảng 30 sản phẩm từ các nhà sản xuất của chúng tôi đã được trình diễn, bao gồm các loại UAV trinh sát, góc nhìn thứ nhất FPV, UAV sợi quang, UAV tấn công tầm trung, vũ khí cảm tử, UAV đánh chặn, UAV tầm xa”, bà Hvozdiar cho hay.
Chuyến thăm của ông Kellogg diễn ra trong bối cảnh Ukraine đang tìm cách thúc đẩy hợp tác công nghiệp quốc phòng với Mỹ và các đồng minh phương Tây, giữa lúc chiến sự với Nga vẫn đang căng thẳng.
Đây được coi là một tín hiệu cho thấy chính quyền Tổng thống Trump đang tìm cách đánh giá trực tiếp khả năng công nghệ quân sự của Ukraine, đặc biệt trong lĩnh vực UAV, vốn ngày càng đóng vai trò then chốt trên chiến trường.
