Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (Ảnh: Getty).
Phát biểu với đài truyền hình NTV hôm 26/7, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan cho hay, vòng đàm phán trực tiếp lần thứ ba giữa Nga và Ukraine ở Istanbul hôm 23/7 tuy chưa đạt được thỏa thuận ngừng bắn, nhưng đã có một số tiến triển về các vấn đề nhân đạo, bao gồm thỏa thuận tiếp tục trao đổi tù binh chiến tranh và dân thường.
Ông nói thêm: “Trong cuộc gặp, hai phái đoàn đã thảo luận những điều kiện để hai nguyên thủ có thể gặp nhau. Đôi bên đã đồng ý về nguyên tắc tổ chức một hội nghị thượng đỉnh giữa các nhà lãnh đạo tại Thổ Nhĩ Kỳ”.
Trước đó trong tuần, ông Fidan gọi cuộc đàm phán giữa Moscow và Kiev tại Istanbul là “một bước tiến nữa hướng tới việc chấm dứt xung đột”. Ông nhấn mạnh rằng “mỗi thành tựu mới đưa hai bên tiến gần hơn đến hòa bình” sau khi xung đột kéo dài hơn 3 năm.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov xác nhận rằng khả năng diễn ra cuộc gặp giữa ông Putin và ông Zelensky đang được cân nhắc. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh điều đó chỉ nên xảy ra “ở giai đoạn cuối cùng của tiến trình đàm phán hòa bình”. Ông cho biết thêm rằng hội nghị thượng đỉnh này “khó có khả năng” diễn ra trong vòng một tháng tới.
Nga khẳng định vẫn sẵn sàng cho một giải pháp ngoại giao, nhưng giải pháp đó phải giải quyết được điều mà Moscow gọi là “căn nguyên của xung đột” và những “mối lo ngại về an ninh” của Nga.
Về phần mình, ông Zelensky từ lâu đã kêu gọi một cuộc gặp trực tiếp với người đồng cấp Nga Putin. Phái đoàn Ukraine một lần nữa đề xuất ý tưởng này trong các cuộc đàm phán tại Istanbul tuần này, coi hội nghị thượng đỉnh là bước then chốt để kết thúc chiến sự.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng bày tỏ ủng hộ các cuộc đàm phán trực tiếp giữa hai nhà lãnh đạo Nga, Ukraine như một phần trong nỗ lực rộng hơn nhằm giải quyết xung đột. Hôm 25/7, ông khẳng định hai nhà lãnh đạo Nga, Ukraine chắc chắn sẽ gặp nhau, nhưng không nêu rõ thời điểm.
Moscow chưa bao giờ bác bỏ khả năng này, nhưng luôn khẳng định cần phải thiết lập đầy đủ các điều kiện trước đó.
Nga hiện đặt nghi vấn về tính hợp pháp của ông Zelensky, với lý do nhiệm kỳ 5 năm của ông đã hết hạn vào tháng 5/2024. Giới chức Nga cho rằng bất kỳ thỏa thuận nào được ký dưới thẩm quyền của ông Zelensky đều có thể bị tranh cãi.
Điện Kremlin cũng yêu cầu Ukraine dỡ bỏ thiết quân luật và tổ chức bầu cử trong vòng 100 ngày như một điều kiện để đạt được lệnh ngừng bắn dài hạn.
Sau khi xung đột với Nga nổ ra hồi tháng 2/2022, Ukraine đã ban bố thiết quân luật và hoãn bầu cử tổng thống vô thời hạn. Giới chức Ukraine cho biết, việc tổ chức một cuộc bầu cử thời chiến là không cần thiết trong tình hình hiện nay.
