UAV V2U của Nga mà Ukraine thu được (Ảnh: Euromaidan Press).
Một loại UAV cảm tử mới của Nga, mang tên V2U, có khả năng tự điều hướng và tấn công mà không cần bất kỳ kết nối nào với người điều khiển.
Theo các chuyên gia quân sự, đây là một trong những UAV tấn công hạng nhẹ hiện đại nhất mà cả 2 bên trong cuộc chiến kéo dài suốt 40 tháng qua từng triển khai. UAV này có thể khiến cán cân trong cuộc đua UAV nghiêng về phía Nga.
V2U chạy bằng điện, cánh quạt, mang chất nổ, sải cánh khoảng 1,2m, lần đầu tiên xuất hiện tại chiến tuyến dài 1.100km vào mùa xuân năm nay.
Từ những mảnh xác máy bay bị rơi, các chuyên gia Ukraine và phương Tây đã xác định được các linh kiện cấu thành, phần lớn có xuất xứ từ Trung Quốc, Nhật Bản hoặc Mỹ. V2U bay được trong 1 giờ đồng hồ với vận tốc 60km/h và đánh trúng mục tiêu bằng đầu đạn xuyên giáp nặng 2,9kg, mà không cần can thiệp của con người.
Chính sự tự động hóa này khiến V2U gần như không thể bị gây nhiễu. Tương tự các UAV tấn công cỡ nhỏ sử dụng sợi quang điều khiển góc nhìn người thứ nhất (FPV), V2U miễn nhiễm với các đòn tấn công điện từ nhắm vào liên kết điều khiển. Cách duy nhất để vô hiệu hóa là bắn hạ nó, hoặc ẩn mình khỏi nó.
"Tự động hóa là xu hướng tất yếu của tác chiến bằng UAV,” một chuyên gia UAV người Canada có biệt danh “Roy” nhận định với Euromaidan Press. Với V2U, “Nga đang vượt lên trước Ukraine trong lĩnh vực then chốt này", ông cho hay.
Giống như nhiều UAV khác, V2U được trang bị hệ thống định vị vệ tinh nhờ vào tín hiệu từ hệ thống GLONASS của Nga, theo phân tích của 2 chuyên gia Justin Bronk và Jack Watling từ Viện Dịch vụ Hoàng gia Anh (RUSI) tại London.
Tuy nhiên, định vị vệ tinh vốn rất mong manh. “Công suất phát của các tín hiệu định vị này rất yếu”, hai nhà phân tích lưu ý. “Do đó, UAV dễ thu nhận nhưng cũng rất dễ bị gây nhiễu bằng cách bão hòa tần số sử dụng. Hoặc đối phương có thể phát tín hiệu giả khiến hệ thống bị đánh lừa về vị trí", 2 ông cho biết.
Để khắc phục, các nhà thiết kế V2U đã tích hợp một hệ thống điều hướng dự phòng. “Một ổ cứng 100GB gắn trên bảng hỗ trợ video, kết hợp với cảm biến đo khoảng cách bằng laser, cho phép UAV bay theo địa hình ngay cả khi kết nối bị gây nhiễu”, chuyên gia Roy nhấn mạnh.
Việc bay theo địa hình hoàn toàn là quá trình nội bộ trong UAV, không cần kết nối với vệ tinh hay người điều khiển.
“Nếu một nền tảng có cảm biến quang điện và bản đồ địa hình được nạp sẵn, nó có thể dùng công nghệ thị giác máy tính để so khớp hình ảnh từ camera với các đặc điểm nhận diện như sông, đường hay rừng”, theo 2 chuyên gia Bronk và Watling.
Tuy nhiên, kỹ thuật so khớp địa hình này có thể không chính xác ở độ cao thấp, nơi UAV như V2U hoạt động hiệu quả nhất, nên Nga lại có thêm một nước đi dự phòng nữa.
“Nếu UAV bay thấp và ổn định, và có cảm biến đo khoảng cách bằng laser, nó có thể so sánh sự thay đổi địa hình theo thời gian với bản đồ địa hình để xác định vị trí”, RUSI giải thích.
Với khả năng thâm nhập sâu tới 60km sau chiến tuyến, V2U, hoặc nguy hiểm hơn là cả bầy UAV loại này, có thể dùng AI tích hợp để quét và nhận diện mục tiêu trùng khớp với hình ảnh đã được lập trình sẵn, gồm các khí tài giá trị cao của Ukraine như xe tăng, bệ phóng tên lửa, pháo binh và hệ thống phòng không.
“V2U có thể rất hiệu quả trước hàng loạt mục tiêu giá trị của Ukraine”, ông Roy cảnh báo.
Dĩ nhiên, quân đội Ukraine cũng sở hữu các UAV tấn công có mức độ tự động hóa cao, sử dụng AI. Nhưng V2U dường như là dòng UAV vượt trội nhất trong số đó.
Sự xuất hiện ngày càng nhiều của loại này cho thấy ngành công nghiệp UAV của Nga, dù bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt, vẫn có thể thích nghi và đổi mới.
Họ có thể thực hiện các bước nhảy vọt công nghệ trong lĩnh vực được xem là sống còn của cuộc chiến hiện nay: Khả năng tự hành.
