Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova (Ảnh: TASS)
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova ngày 17/7 cảnh báo, Moscow coi ý tưởng thành lập một "liên minh tự nguyện" nhằm triển khai lực lượng đa quốc gia tại Ukraine là hành động can thiệp quân sự. Do vậy, Moscow sẽ coi các đơn vị này là mục tiêu tấn công quân sự hợp pháp.
"Chúng tôi đã nhiều lần nhấn mạnh rằng việc triển khai lực lượng vũ trang của các quốc gia khác tới Ukraine, dù với bất kỳ lý do gì, là hoàn toàn không thể chấp nhận được. Chúng tôi xem đây là bước chuẩn bị cho một cuộc can thiệp quân sự từ nước ngoài. Các lực lượng đa quốc gia như vậy sẽ bị coi là mục tiêu quân sự hợp pháp", bà Zakharova nhấn mạnh.
Tuyên bố được đưa ra sau cuộc họp của liên minh do các nước phương Tây khởi xướng. Văn phòng Thủ tướng Anh Keir Starmer sau đó cho biết sở chỉ huy của liên minh sẽ được đặt tại Paris dưới quyền một tướng cấp cao, và dự kiến chuyển đến London sau một năm.
Trước đó, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cũng bác bỏ ý tưởng thành lập lực lượng này, gọi đó là "ảo tưởng" của những người "muốn tạo danh tiếng trên trường quốc tế”.
Cảnh báo từ phía Nga làm gia tăng nguy cơ đối đầu trực tiếp giữa Moscow và các quốc gia phương Tây, trong bối cảnh những nỗ lực hỗ trợ quân sự cho Ukraine tiếp tục gia tăng.
Trong tuần này, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, Mỹ đã đạt được thỏa thuận với các nước phương Tây về việc tiếp tục cung cấp vũ khí cho Ukraine. Theo đó, Washington sẽ cấp cho Kiev những vũ khí phòng vệ then chốt nhằm đối phó với các làn sóng không kích của Nga, nhưng các nước châu Âu sẽ là bên chi trả cho số vũ khí đó.
Ông Trump nói, NATO sẽ chi trả 100% cho các loại vũ khí của Mỹ gửi đến Ukraine.
Tổng thư ký NATO Mark Rutte cho biết nhiều quốc gia sẽ tham gia sáng kiến này, bao gồm Đức, Vương quốc Anh, Hà Lan, Canada cùng với các nước Bắc Âu như Phần Lan, Đan Mạch, Thụy Điển và Na Uy. Tuy nhiên, Pháp và Italy sẽ không tham gia.
Theo Politico, Pháp từ chối vì muốn ưu tiên xây dựng nền công nghiệp quốc phòng châu Âu, đặc biệt là ngành sản xuất quốc phòng trong nước. Trong khi đó, Italy cũng không tham gia vì nước này không cảm thấy bị Nga đe dọa như các đồng minh NATO khác và không có kế hoạch mua sắm vũ khí từ Mỹ hay châu Âu với số lượng lớn.
Một nguồn tin trong ngành công nghiệp quốc phòng Pháp tiết lộ, cả Pháp và Italy đã hy vọng đạt được một thỏa thuận tương tự thỏa thuận tại Nhà Trắng, nhưng thay vì hệ thống Patriot, họ muốn thúc đẩy việc đặt hàng hệ thống phòng không SAMP/T do Pháp và Italy hợp tác phát triển.
Tuy nhiên, năng lực sản xuất SAMP/T hiện chưa thể đáp ứng nhanh chóng nhu cầu, và không quân Pháp cũng muốn giữ lại đủ hệ thống để bảo vệ lực lượng răn đe hạt nhân trên không của nước này.
Theo chuyên gia Ed Arnold từ Viện Nghiên cứu Hoàng gia về Quốc phòng và An ninh (RUSI), châu Âu và Canada đang đi trên lằn ranh giữa mong muốn duy trì sự hiện diện an ninh của Mỹ và việc giảm phụ thuộc vào thiết bị quân sự Mỹ. Dù các quốc gia NATO đồng thuận rằng châu Âu cần gia tăng chi tiêu quốc phòng, nhưng chiến lược phát triển công nghiệp quốc phòng vẫn thiếu rõ ràng, và sự khác biệt về ưu tiên giữa các nước thành viên là rất lớn.
Một vấn đề cấp bách đặt ra là năng lực mở rộng của ngành công nghiệp quốc phòng châu Âu trong một đến hai năm tới.
"Châu Âu sẽ gặp khó khăn trong việc sản xuất đủ trang bị trong ngắn và trung hạn, do đó chính phủ các nước sẽ phải tìm đến Mỹ hoặc Hàn Quốc để đáp ứng nhu cầu cấp thời", chuyên gia Arnold nhận định.
