Quyền tài phán của ICC hiện được 123 quốc gia công nhận (Ảnh: Reuters).
Trong một tuyên bố ngày 5/6, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết lệnh trừng phạt mới nhắm vào các thẩm phán của ICC gồm Solomy Balungi Bossa (Uganda), Luz del Carmen Ibanez Carranza (Peru), Reine Adelaide Sophie Alapini Gansou (Benin) và Beti Hohler (Slovenia).
Mỹ trừng phạt 4 thẩm phán ICC vì "những hành động phi pháp và vô căn cứ của họ nhằm vào Mỹ và đồng minh thân cận Israel”.
Ông Rubio cáo buộc ICC đã bị "chính trị hóa" và tuyên bố sai sự thật về thẩm quyền không được kiểm soát để điều tra, buộc tội và truy tố công dân Mỹ và các đồng minh của Washington. Ông gọi đó là "sự khẳng định nguy hiểm và lạm dụng quyền lực".
Theo tuyên bố, 4 thẩm phán đang bị trừng phạt theo Lệnh hành pháp 14203, một biện pháp hạn chế quyền tiếp cận của họ vào hệ thống tài chính Mỹ và làm phức tạp các giao dịch quốc tế.
ICC chỉ trích động thái chưa từng có tiền lệ này của Mỹ, cho rằng đây là nỗ lực nhằm phá hoại tính độc lập của một tổ chức tư pháp quốc tế vốn mang lại hy vọng và công lý cho hàng triệu nạn nhân của "những hành động tàn bạo không thể tưởng tượng nổi".
Cả thẩm phán Bossa và Ibanez Carranza đều là thẩm phán của ICC kể từ năm 2018. Năm 2020, họ tham gia vào quyết định của phòng phúc thẩm cho phép công tố viên ICC mở cuộc điều tra chính thức về những tội ác chiến tranh bị cáo buộc của quân đội Mỹ ở Afghanistan.
Từ năm 2021, tòa án đã giảm ưu tiên điều tra quân đội Mỹ ở Afghanistan và tập trung vào các tội ác bị cáo buộc do chính phủ Afghanistan và lực lượng Taliban gây ra.
Các thẩm phán ICC cũng đã ban hành lệnh bắt giữ đối với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant và thủ lĩnh Hamas Ibrahim Al-Masri vào tháng 11 năm ngoái vì cáo buộc tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người trong cuộc xung đột ở Gaza. Thẩm phán Alapini Gansou và Hohler đã ra phán quyết cho phép ban hành lệnh bắt giữ đối với ông Netanyahu và Gallant.
Quyết định trừng phạt 4 thẩm phán có thể làm sâu sắc thêm mối quan hệ căng thẳng của chính quyền ông Trump với ICC. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump vào năm 2020, Washington đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với công tố viên khi đó là Fatou Bensouda và một trong những trợ lý hàng đầu của bà vì công việc của tòa án về Afghanistan.
Hạ viện Mỹ đầu năm nay cũng bỏ phiếu phản đối lệnh bắt giữ ông Netanyahu của ICC. Động thái này nhấn mạnh sự ủng hộ mạnh mẽ của chính quyền ông Trump với Israel.
Vào tháng 2, Mỹ trừng phạt ICC và công tố viên hàng đầu của tòa án này, Karim Khan, vì đã ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant.
Quyền tài phán của ICC hiện được 123 quốc gia công nhận. Trong số những quốc gia không ký kết có Mỹ, Nga, Trung Quốc và Israel. Tòa án không có lực lượng cảnh sát riêng và dựa vào các quốc gia thành viên để giam giữ và chuyển giao nghi phạm.
