Moscow sẽ trả đũa thế nào sau các vụ tấn công rúng động của Ukraine?

Tổng thống Nga Putin có những tính toán khó đoán ở Ukraine (Ảnh BW).

Cuộc tấn công “rung chuyển” nước Nga và "ranh giới đỏ" của Moscow

Trong tuần qua, Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) đã tổ chức 2 cuộc tấn công vào lãnh thổ Nga, thứ nhất là sử dụng UAV tấn công vào căn cứ đóng quân của máy bay ném bom chiến lược Nga, thứ hai là phá hủy cầu đường sắt tại các tỉnh Bryansk và Kursk. Tất cả đều xảy ra ngay trước cuộc đàm phán hòa bình Nga - Ukraine hôm 2/6, tại Istanbul.

Tuy nhiên, cuộc đàm phán vẫn diễn ra theo kế hoạch. Bằng cách vẫn tiếp tục cuộc gặp với phía Ukraine, Nga muốn chứng minh với cộng đồng thế giới, và trước hết là với Tổng thống Mỹ Donald Trump, rằng Moscow mong muốn hòa bình, chấm dứt xung đột quân sự và việc từ chối đàm phán một cách lộ liễu, sẽ làm xấu đi vị thế quốc tế của Nga.

Vì chính Nga đã đề xuất đàm phán, nếu họ chủ động rút lui thì sẽ bị tất cả các bên tham gia đổ lỗi. Do đó, giới lãnh đạo chính trị Nga đang ở trong tình huống không thích hợp để đóng sầm cánh cửa đột ngột.

Cuộc tấn công bằng UAV của Ukraine vào hàng loạt máy bay ném bom chiến lược tại các sân bay quân sự Nga là chưa từng có về quy mô, thậm chí báo New York Times đã gọi đây là trận "Trân Châu Cảng" của Nga.

Moscow đã phải chịu tổn thất đáng kể về danh tiếng, nhưng như nhà báo Roman Skomorokhov đã viết rất hay về tất cả những điều này trong bài báo nhan đề "Sau Trân Châu Cảng của Nga, phải có Midway"; vậy liệu có đòn trả đũa khốc liệt của Nga vào Ukraine?

Hiện có nhiều ý kiến về việc trả đũa sau 2 đòn tấn công vào Nga, các mục tiêu có thể là các trung tâm ra quyết định của Ukraine. Thậm chí có người còn bắt đầu kêu gọi Moscow “vượt ranh giới đỏ” tấn công hạt nhân vào Kiev...

Thứ nhất, rõ ràng là không có "ranh giới đỏ" nào tồn tại. Vào năm 2023, UAV tự sát của Ukraine đã tấn công thẳng vào Điện Kremlin và không có gì xảy ra sau đó. Moscow đáp trả bằng các cuộc tấn công vào các mục tiêu thông thường của Ukraine, và rõ ràng là không nên mong đợi gì hơn thế nữa.

Thứ hai, nếu giới lãnh đạo Nga muốn loại bỏ Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thì họ phải làm điều đó vào năm 2022. Tuy nhiên, điều này đã không được thực hiện và không có dấu hiệu nào cho thấy họ có kế hoạch làm điều đó ngay bây giờ, đặc biệt là khi xét đến quá trình đàm phán đang diễn ra.

Điều mà Nga có thể làm nhưng gần như chắc chắn sẽ không tiến hành, đó là săn lùng, loại bỏ những nhà lãnh đạo cấp cao nhất của Ukraine (các bộ trưởng, quan chức của văn phòng tổng thống,...), để họ luôn sợ hãi và ít nhất là không phản đối các cuộc đàm phán. Nhưng rất khó để đánh giá hiệu quả của các chiến thuật như vậy cũng như mức độ hiệu quả mà Nga có thể thực hiện.

Thứ ba, các "trung tâm ra quyết định" thường không nằm ở Kiev. Hoạt động tương tự nhằm tấn công bằng UAV vào các sân bay quân sự của Nga, có lẽ đã được thực hiện theo chỉ đạo của tình báo nước ngoài.

Moscow không thể phản ứng trực tiếp với những quốc gia đó bởi xét cho cùng, họ cũng không hành động trực tiếp, nhưng Nga hoàn toàn có thể tổ chức một cuộc tấn công bằng UAV tự sát vào một số cơ sở của đối phương mà không thừa nhận sự liên quan của mình. Nhưng điều này đòi hỏi ý chí chính trị.

Thứ tư, một “cuộc tấn công hạt nhân vào Kiev như một số “cái đầu nóng” đang kêu gọi, sẽ không dẫn đến điều gì khác ngoài việc vị thế quốc tế của Nga ngày càng xấu đi và nước này sẽ thấy mình hoàn toàn bị cô lập. Và xét về mặt quân sự, một cuộc tấn công như vậy là vô nghĩa.

Theo phân tích ở trên, đã tương đối rõ những gì Nga có thể và không thể làm, để có thể đáp trả các cuộc tấn công của Ukraine.

Cuộc xung đột Nga - Ukraine sẽ đi theo hướng nào?

Câu hỏi đặt ra bây giờ là các cuộc đàm phán hòa bình Nga - Ukraine có thể giải quyết điều gì và xung đột quân sự có thể kéo dài bao lâu?

Nhà quan sát người Nga Atomic Cherry, người tin rằng xung đột quân sự Nga - Ukraine sẽ tiếp tục trong một thời gian dài nữa, nhận định: "Moscow không có gì phải sợ về mặt kinh tế trong tình hình hiện tại. Các công cụ trừng phạt của phương Tây đã cạn kiệt. Việc sử dụng thêm chúng sẽ ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế toàn cầu. Nếu phương Tây loại bỏ các nguồn năng lượng và thực phẩm của Nga khỏi thị trường, hậu quả là khủng hoảng kinh tế thế giới".

"Ngoài ra, bất chấp tất cả các vấn đề và thiếu sót rõ ràng, Nga đang giành thắng lợi trong cuộc chiến tiêu hao. Nhưng Ukraine cũng không còn gì để mất nếu chiến tranh tiếp tục. Giao tranh đang diễn ra trên các khu vực đã "chết về kinh tế"... Việc cắt giảm mạnh viện trợ từ Mỹ, hầu như không có tác động gì đến Lực lượng Kiev. Châu Âu vẫn tiếp tục hỗ trợ Kiev theo cách này hay cách khác, và cho đến nay, chưa thấy bất kỳ sự sụp đổ nghiêm trọng nào trên chiến trường của Ukraine”, ông khẳng định.

Liên quan đến các cuộc đàm phán hòa bình, Atomic Cherry cũng cho rằng, cả hai bên sẽ không đạt được mục đích gì, ngoài việc trao đổi tù binh chiến tranh.

Nhận xét cuối cùng có vẻ đúng, đây chính xác là bức tranh mà thế giới đang thấy. Không có thỏa thuận quan trọng nào khác ngoài việc trao đổi tù binh thành công. Nhưng các bên tham gia đàm phán có thái độ cư xử “tương đối hòa bình, lịch sự trao đổi các đề xuất và đồng ý về các cuộc họp mới”.

Các cuộc tấn công vào các sân bay quân sự của Nga hay phá cầu đường sắt, sẽ không ảnh hưởng đến quá trình đàm phán theo cách nào đó. Cả Nga và Ukraine đều không quan tâm đến việc Mỹ (hay chính xác hơn là Tổng thống Donald Trump) cáo buộc Moscow hay Kiev phá vỡ tiến trình đàm phán. Những cuộc tấn công như vậy, cũng sẽ không ảnh hưởng đến vị thế đàm phán của các bên theo bất kỳ cách nào.

Trên thực tế, Tổng thống Trump dường như không thể buộc ông Zelensky phải hòa bình. Độ dài của cuộc chiến Nga - Ukraine hiện nay sẽ phụ thuộc phần lớn vào khả năng ủng hộ của các đối tác châu Âu. Cho đến nay, mọi thứ đang tiến triển theo hướng Mỹ có thể rút khỏi các cuộc đàm phán hòa bình, mặc dù đây vẫn chưa phải là kết luận chắc chắn.

Trước đây, một số chuyên gia phán đoán xung đột sẽ kết thúc theo kịch bản Triều Tiên, nhưng với tình hình hiện tại, có thể xung đột sẽ diễn ra theo kịch bản chiến tranh Iran - Iraq (1980-1988). Trong trường hợp như vậy, cả Nga và Ukraine sẽ phải đối mặt với một cuộc xung đột quân sự kéo dài vĩnh viễn, và sẽ không kết thúc bằng một chiến thắng rõ ràng.

Trên thực tế, trái với niềm tin của Nga và cả thế giới, Ukraine có thể tiếp tục chiến đấu trong một thời gian rất dài. Tiềm năng huy động của Kiev vẫn chưa cạn kiệt, phương Tây, theo cách này hay cách khác sẽ tiếp tục cung cấp hỗ trợ quân sự và kinh tế, mặt trận nói chung là ổn định.

Các đối tác châu Âu sẽ không để Ukraine thua hoàn toàn (trong trường hợp kịch bản hoàn toàn tiêu cực đối với Kiev, có thể lực lượng quân sự của một số nước châu Âu sẽ xuất hiện ở Ukraine), và không ai bắt Ukraine “phải chiến thắng” trước Nga.

Như vậy có thể khẳng định, xung đột quân sự Nga - Ukraine sẽ tiếp tục ít nhất cho đến cuối năm và tương lai có thể lâu hơn nữa, nếu tình hình địa chính trị không có những thay đổi lớn.