Thủ tướng Campuchia Hun Manet (Ảnh: Reuters).
Phát biểu trong lễ kỷ niệm 32 năm thành lập Hiến binh Hoàng gia tại tỉnh Kampong Chhnang ngày 14/7, nhà lãnh đạo Campuchia nói rõ rằng việc mở lại cửa khẩu không cần đàm phán hay nhượng bộ, vì Phnon Penh đã nêu rõ các điều kiện cần thiết với phía Thái Lan.
“Chìa khóa đã giao cho phía Thái. Hãy cứ mở cửa mà không cần đàm phán hay nhượng bộ gì cả", ông nói.
Ba điều kiện mà Campuchia nêu ra gồm: Thứ nhất, Thái Lan phải đơn phương tuyên bố mở lại biên giới và cam kết sẽ không đơn phương đóng lại lần nữa. Thứ hai, tất cả các cửa khẩu phải được mở lại, không có ngoại lệ. Thứ ba, các cửa khẩu phải hoạt động như trước ngày 7/6, từ 6 giờ sáng đến 10 giờ tối.
Trước đó, Thủ tướng Campuchia tuyên bố sẽ phản hồi trong vòng 5 giờ kể từ khi Thái Lan mở lại để khôi phục hoạt động tại các cửa khẩu.
Ông Hun Manet nói thêm rằng Campuchia không muốn đóng cửa biên giới vì lo ngại ảnh hưởng tiêu cực đến người dân và doanh nghiệp, nhưng buộc phải hành động vì các diễn biến căng thẳng trong thời gian qua.
Thái Lan kêu gọi xuống thang căng thẳng
Trong khi đó, Tổng Tư lệnh Lực lượng Quốc phòng Thái Lan, Tướng Songwit Noonpakdee, đã kêu gọi Campuchia phối hợp điều chỉnh giờ hoạt động tại các cửa khẩu biên giới và rút vũ khí tầm xa nhằm tạo thuận lợi cho thương mại xuyên biên giới cũng như giảm căng thẳng giữa hai nước.
Ông đề xuất giảm hiện diện quân sự dọc biên giới Thái-Campuchia và rút các loại vũ khí tầm xa trở về mức tương đương như năm 2024.
Tướng Songwit nhấn mạnh rằng Thái Lan chưa từng đóng cửa các cửa khẩu biên giới, mà chỉ điều chỉnh giờ hoạt động.
Ông cũng gợi ý rằng 2 nước nên đồng bộ hóa thời gian mở cửa khẩu để thúc đẩy thương mại qua biên giới và tạo thuận lợi cho việc đi lại của người dân.
Tướng Songwit cho biết vào tuần trước, Trung tướng Boonsin Padklang, Tư lệnh Quân khu 2, đã báo cáo với ông rằng đối thoại và hợp tác ở cấp quân sự giữa hai bên đã gia tăng đáng kể. Điều này bao gồm việc tuần tra chung tại biên giới 3 lần mỗi tuần, một diễn biến được Thái Lan ủng hộ.
Ông Songwit khẳng định lập trường của Thái Lan vẫn kiên định trên các nguyên tắc: bảo vệ chủ quyền quốc gia và tiếp tục đối thoại song phương thông qua các cơ chế đã thiết lập như Ủy ban Biên giới Khu vực (RBC), Ủy ban Ranh giới Chung (JBC) và Ủy ban Biên giới Chung (GBC).
Mục tiêu mong muốn từ các cuộc thảo luận này, theo Tướng Songwit, là làm giảm căng thẳng quân sự dọc biên giới. Ông đặc biệt kêu gọi đưa lực lượng trở lại mức trước đây và loại bỏ vũ khí tầm xa, nhấn mạnh rằng sự hiện diện quân sự nên ở mức cân đối và giới hạn để bảo đảm an toàn cho dân thường hai nước.
Ông cũng bày tỏ mong muốn thúc đẩy mạnh hơn thương mại và di chuyển xuyên biên giới, đồng thời khẳng định Thái Lan không đóng bất kỳ cửa khẩu nào.
Tướng Songwit làm rõ rằng hiện tại Thái Lan cho hoạt động các cửa khẩu từ 8 giờ sáng đến 4 giờ chiều, trong khi phía Campuchia đã chọn đóng nhiều cửa khẩu. Do đó, ông đề xuất hai nước thống nhất giờ hoạt động chuẩn cho các cửa khẩu, từ 8 giờ sáng đến 6 giờ chiều, để giúp lưu thông và di chuyển qua biên giới thuận lợi hơn.
