Các nhân tố ảnh hưởng đến ý định lựa chọn du lịch xanh của khách du lịch khi đến Khánh Hòa(*)

ThS.Ngô Thị Như Thuỳ

Email: ngothinhuthuy@ukh.edu.vn

ThS. Đỗ Phương Quyên

Trường Đại học Khánh Hòa

Tóm tắt

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng gia tăng, du lịch xanh đang trở thành xu hướng phát triển bền vững được nhiều địa phương, trong đó có tỉnh Khánh Hòa, chú trọng thúc đẩy. Nghiên cứu này xác định và đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến ý định lựa chọn du lịch xanh của khách du lịch khi đến Khánh Hòa. Dựa trên lý thuyết Hành vi có kế hoạch và các nghiên cứu trước, cùng với khảo sát 296 khách du lịch tới Khánh Hòa, nghiên cứu đã xác định được 3 nhân tố chính ảnh hưởng tích cực và có ý nghĩa thống kê đến ý định lựa chọn du lịch xanh của khách du lịch tại Khánh Hòa bao gồm: Kiến thức về du lịch xanh, Kiểm soát hành vi nhận thức, Thái độ đối với du lịch xanh. Trong khi đó, Chuẩn chủ quan mặc dù có tương quan với ý định, lại không cho thấy tác động có ý nghĩa thống kê trong mô hình hồi quy. Kết quả nghiên cứu góp phần làm phong phú thêm hệ thống lý thuyết về hành vi tiêu dùng xanh trong ngành du lịch và là căn cứ cho việc đề xuất các hàm ý chính sách phù hợp với bối cảnh tại Khánh Hòa hiện nay.

Từ khóa: Du lịch xanh, khách du lịch, kiến thức du lịch xanh, lý thuyết hành vi hoạch định, môi trường

Summary

Amid increasing climate change and environmental pollution, green tourism has emerged as a key sustainable development trend that is being actively promoted by various localities, including Khanh Hoa province. This study aims to identify and evaluate determinants of tourists’ intention to choose green tourism when visiting Khanh Hoa. grounded in the theory of planned behavior and prior research, along with a survey of 296 tourists to Khanh Hoa, the research identifies three key factors exerting a statistically significant and positive influence on green tourism intention, namely green tourism knowledge, perceived behavioral control, and attitude toward green tourism. In contrast, subjective norm, although found to be correlated with behavioral intention, does not demonstrate a statistically significant effect within the regression model. The findings contribute to enriching the theoretical framework on green consumer behavior in the tourism sector and provide a basis for proposing relevant policy implications tailored to the current context of Khanh Hoa.

Keywords: Green tourism, tourists, green tourism knowledge, theory of planned behavior, environment

GIỚI THIỆU

Trong những thập niên gần đây, sự phát triển nhanh chóng của ngành du lịch đã có những đóng góp quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho nhiều địa phương, quốc gia. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, hoạt động du lịch cũng tạo ra những tác động tiêu cực đến môi trường tự nhiên, văn hóa - xã hội và cơ sở hạ tầng tại các điểm đến. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, khi du lịch đại trà ngày càng bộc lộ nhiều bất cập, thì du lịch xanh nổi lên như một xu thế thay thế tích cực, đáp ứng được nhu cầu thay đổi của du khách hiện đại - những người ngày càng quan tâm đến giá trị đạo đức, trách nhiệm xã hội và trải nghiệm gắn với thiên nhiên (Han và Yoon, 2015).

Tại Việt Nam, du lịch xanh bước đầu đã được thúc đẩy thông qua các chính sách như Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó nhấn mạnh phát triển du lịch theo hướng tăng trưởng xanh và bền vững.

Khánh Hoà có vị trí chiến lược ven biển, sở hữu tài nguyên biển đảo phong phú, khí hậu ôn hòa…, từ lâu đã trở thành một điểm đến nổi tiếng về du lịch nghỉ dưỡng. Trong năm 2024, tỉnh thu hút gần 10,6 triệu lượt khách, tăng 45,5% so với năm 2023, trong đó khách quốc tế ước đạt hơn 4,5 triệu lượt, tăng 89,3% so với năm trước. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt gần 52.272 tỷ đồng, tăng 53,9% so với năm 2023, vượt 30,4% kế hoạch (Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, 2024). Tuy nhiên, cùng với sự gia tăng số lượng khách du lịch, các vấn đề như ô nhiễm môi trường biển, áp lực hạ tầng, rác thải du lịch và suy thoái sinh thái ngày càng trở nên nghiêm trọng. Dù du lịch xanh đang dần trở thành xu hướng được quan tâm tại Khánh Hòa, nhưng các nghiên cứu thực nghiệm về hành vi du lịch xanh vẫn còn tương đối hạn chế. Trong bối cảnh đó, việc nghiên cứu hành vi tiêu dùng du lịch xanh, đặc biệt là các yếu tố ảnh hưởng đến ý định lựa chọn du lịch xanh, trở nên cần thiết nhằm làm rõ mức độ sẵn sàng thay đổi của khách du lịch cũng như đề xuất giải pháp khuyến khích hành vi này.

CƠ SỞ LÝ THUYẾT

Du lịch xanh

Theo Nguyễn Văn Đính (2021), du lịch xanh là loại hình du lịch dựa vào tự nhiên và văn hoá, có giáo dục môi trường, đóng góp cho nỗ lực bảo tồn và phát triển bền vững, với sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương. Cốt lõi của du lịch xanh là sản phẩm xanh. Để đảm bảo là sản phẩm xanh, cần đạt các tiêu chí như: được tạo ra từ các vật liệu thân thiện với môi trường, đem đến những giải pháp an toàn đối với môi trường và sức khỏe, giảm tác động đến môi trường trong quá trình sử dụng; tạo ra một môi trường thân thiện và an toàn đối với sức khỏe. Theo Gössling và cộng sự (2012), thực trạng biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đã làm thay đổi mục đích đi du lịch và tác động đến sự quan tâm của khách hàng đối với loại hình du lịch thân thiện với môi trường. Hiện nay, xu hướng đi du lịch đã dần thay đổi nhằm đáp ứng các yêu cầu bảo vệ môi trường, đồng thời đem lại nhiều ích lợi cho sức khỏe cho khách du lịch. Theo Tổng cục Du lịch Việt Nam (nay là Cục du lịch quốc gia Việt Nam), du lịch xanh là loại hình du lịch hướng đến bảo vệ môi trường, khai thác hiệu quả tài nguyên thiên nhiên - văn hóa, đảm bảo công bằng xã hội, góp phần phát triển bền vững.

Trước bối cảnh môi trường toàn cầu đang chịu nhiều áp lực từ phát triển kinh tế và gia tăng dân số, du lịch xanh nổi lên như một hướng đi bền vững và thân thiện với môi trường; đồng thời tạo ra giá trị kinh tế cho cộng đồng địa phương và nâng cao chất lượng trải nghiệm cho du khách. Từ các định nghĩa trên, có thể hiểu rằng du lịch xanh là một chiến lược quan trọng trong phát triển bền vững, đặc biệt phù hợp với bối cảnh của tỉnh Khánh Hòa, nơi có lợi thế về biển, đảo và hệ sinh thái đa dạng.

Lý thuyết hành vi hoạch định (TPB)

Nghiên cứu vận dụng Lý thuyết hành vi có kế hoạch (Theory of Planned Behavior - TPB) của Ajzen (1991), xét tới 3 yếu tố chính bao gồm: (1) Thái độ (Attitude), là mức độ đánh giá tích cực hay tiêu cực của một cá nhân đối với việc thực hiện một hành vi. Thái độ thường hình thành từ niềm tin của cá nhân về hậu quả của việc tham gia thực hiện một hành vi cũng như kết quả của hành vi đó. (2) Chuẩn mực chủ quan (Subjective norms), là áp lực xã hội lên cá nhân, dẫn đến thực hiện hành vi. (3) Nhận thức kiểm soát hành vi (Perceived behavioral control), là nhận thức của một cá nhân về sự dễ dàng hoặc khó khăn trong việc thực hiện hành vi cụ thể; điều này phụ thuộc vào sự sẵn có của các nguồn lực và các cơ hội để thực hiện hành vi.

Lý thuyết hành vi có kế hoạch đã được áp dụng rộng rãi trong các nghiên cứu về du lịch xanh nhằm giải thích ý định lựa chọn loại hình du lịch này của du khách. Theo đó, thái độ tích cực đối với du lịch xanh, chuẩn chủ quan ủng hộ du lịch xanh và kiểm soát hành vi cảm nhận cao đều có tác động tích cực đến ý định lựa chọn du lịch xanh của du khách.

Giả thuyết nghiên cứu

Thái độ có tác động đến ý định lựa chọn du lịch xanh

Thái độ của khách hàng là cách khách hàng xem xét và cảm nhận một sản phẩm hoặc dịch vụ. Thái độ đề cập đến những đánh giá tích cực hoặc tiêu cực về hành vi sẽ thực hiện (Sanggramasari và cộng sự, 2023). Trong TPB, thái độ là yếu tố có tác động đáng kể nhất đến ý định và đóng vai trò quan trọng trong việc xác định hành vi của một người (Ajzen, 1991). Thái độ, nhận thức kiểm soát hành vi, kiến thức xanh và mức độ quan tâm tới môi trường và cộng đồng có ảnh hưởng tích cực tới ý định du lịch xanh của du khách Việt, trong đó thái độ có ảnh hưởng lớn nhất (Đỗ Việt Phương Linh và Phạm Thị Hạnh, 2024). Những cá nhân có thái độ tích cực thường thể hiện sự quan tâm đến các vấn đề môi trường và có xu hướng ưu tiên các trải nghiệm du lịch xanh. Từ đây nhóm tác giả đề xuất giả thuyết:

H1: Thái độ của khách du lịch có ảnh hưởng tích cực đến Ý định lựa chọn du lịch xanh.

Quy chuẩn chủ quan có ảnh hưởng tích cực đến ý định du lịch

Chuẩn mực chủ quan được coi là một yếu tố xã hội, được hình thành bởi kỳ vọng của cá nhân về những người quan trọng hoặc các nhóm về việc liệu họ có nên thực hiện một hành vi cụ thể hay không và động lực của họ để tuân thủ những kỳ vọng này (Ajzen, 1991). Do đó, ý kiến từ những người có ảnh hưởng (như người thân, bạn bè, đồng nghiệp, người nổi tiếng...) thường được người tiêu dùng coi trọng và có thể chi phối quyết định cũng như hành động của họ. Nghiên cứu dịch vụ du lịch chỉ ra rằng, những ảnh hưởng/áp lực của người thân, bạn bè, đồng nghiệp liên quan đến việc tiêu dùng dịch vụ của du khách ngày càng lớn (Han và cộng sự, 2010). Vì vậy, chuẩn chủ quan cũng được xem là nhân tố ảnh hưởng đến ý định lựa chọn du lịch xanh. Từ đó, giả thuyết sau được đề xuất:

H2: Chuẩn chủ quan của du khách có ảnh hưởng tích cực đến Ý định lựa chọn du lịch xanh.

Kiểm soát hành vi nhận thức có ảnh hưởng tích cực đến ý định du lịch xanh

Nghiên cứu cho rằng, những cá nhân có niềm tin kiểm soát và quyền lực được nhận thức mạnh mẽ hơn sẽ có ý định thực hiện một hành vi nhất định lớn hơn (Ajzen và Driver, 1992). Đối với dịch vụ du lịch, khi khách hàng càng có khả năng kiểm soát tốt hành vi của mình thì ý định sử dụng sẽ ngày càng tăng lên (Han và cộng sự, 2010). Nhận thức kiểm soát hành vi cũng được chứng minh có tác động tới ý định sử dụng sản phẩm và dịch vụ liên quan tới du lịch xanh (Chakraborty và cộng sự, 2022). Theo đó, giả thuyết sau được đề xuất:

H3: Nhận thức kiểm soát hành vi của du khách có ảnh hưởng tích cực đến Ý định du lịch xanh.

Kiến thức về du lịch xanh có ảnh hưởng tích cực đến ý lựa chọn định du lịch

Kiến thức về du lịch xanh bao gồm sự hình dung về các hoạt động trong du lịch xanh, những sản phẩm và dịch vụ liên quan tới du lịch xanh mang lại (Chakraborty và cộng sự, 2022). Kiến thức xanh cũng được kiểm định có tác động cùng chiều với ý định du lịch xanh của khách du lịch Việt Nam (Đỗ Việt Phương Linh và Phạm Thị Hạnh, 2024). Việc hiểu biết về du lịch xanh càng nhiều, càng đảm bảo cá nhân thực hành xanh sẽ cao hơn so với những cá nhân nắm ít kiến thức hơn về xu hướng này (Chen và Peng, 2012). Từ đây, giả thuyết sau được đề xuất:

H4: Kiến thức về du lịch xanh của du khách có ảnh hưởng tích cực đến Ý định du lịch xanh.

Mô hình đề xuất

Dựa trên cơ sở lý thuyết Thuyết Hành vi có kế hoạch (Theory of Planned Behavior) (Ajzen, 1991), kết quả của các công trình nghiên cứu trước đây và trên cơ sở phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố: Thái độ đối với du lịch xanh, Chuẩn chủ quan, Kiểm soát hành vi nhận thức, Kiến thức về du lịch xanh, Ý định lựa chọn du lịch xanh, nghiên cứu đề xuất mô hình lý thuyết như Hình.

Hình: Mô hình nghiên cứu đề xuất

Nguồn: Nhóm tác giả tổng hợp

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định tính nhằm mục tiêu khám phá, kiểm định và điều chỉnh các biến quan sát dùng để đo lường các nhân tố trong mô hình nghiên cứu đề xuất, với nội dung chủ yếu là các cuộc phỏng vấn các chuyên gia về hành vi người tiêu dùng, chuyên gia tâm lý và chuyên gia trong lĩnh vực du lịch. Nhóm tác giả thực hiện khảo sát bằng cách thu thập thông tin từ 300 khách đã và đang du lịch tại Khánh Hòa, thu được 296 giá trị hợp lệ. Thời gian khảo sát từ tháng 3-5/2025.

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Kiểm định thang đo

Bảng 1 cho thấy, tất cả các thang đo đều có Cronbach’s Alpha > 0,8, cho thấy độ tin cậy cao. Trong đó, thang đo KT (Kiến thức về du lịch xanh) đạt giá trị Cronbach's Alpha cao nhất (0,938), thể hiện các biến quan sát trong nhóm này có mức độ đồng nhất rất cao. Như vậy, các thang đo trong mô hình nghiên cứu đều đạt yêu cầu về độ tin cậy, có thể tiếp tục đưa vào phân tích nhân tố khám phá (EFA) và phân tích hồi quy tuyến tính sau đó.

Bảng 1: Kết quả phân tích độ tin cậy thang đo

Nguồn: Nhóm tác giả thực hiện

Phân tích nhân tố khám phá (EFA)

Kết quả phân tích nhân tố khám phá (EFA) (Bảng 2) cho thấy, có 4 yếu tố được trích xuất dựa trên tiêu chí giá trị riêng (Eigenvalue) > 1,000. Ngoài ra, 4 nhân tố này chiếm 79,092% tổng phương sai, vượt ngưỡng 60%, nghĩa là 4 nhân tố này giải thích được gần 80% sự biến thiên của dữ liệu. Bốn nhân tố rút ra từ phân tích EFA có ý nghĩa thống kê, giá trị tải nhân tố cao (từ 0,732 đến 0,861), không có biến nào bị loại bỏ. Trong đó các biến thuộc nhân tố KT có hệ số tải cao nhất, gồm: KT1 có trọng số nhân tố là 0,850; KT2 có trọng số nhân tố là 0,861), KT3 có trọng số nhân tố là 0,858. Kết quả cho thấy, nhân tố KT (Kiến thức về du lịch xanh) có ảnh hưởng rõ rệt trong mô hình. Như vậy, các nhân tố đã được xác định bao gồm CCQ (Chuẩn chủ quan), TĐ (Thái độ), KT (Kiến thức về du lịch xanh) và KS (Kiểm soát hành vi nhận thức) là những yếu tố quan trọng có ảnh hưởng đến ý định lựa chọn du lịch xanh của du khách khi đến Khánh Hòa

Bảng 2: Kết quả phân tích nhân tố khám phá với các biến độc lập

(KMO = 0,88734; Sig. = ,000; Eigenvalue = 1,201; Phương sai trích = 79,092%)

Nguồn: Nhóm tác giả thực hiện

Phân tích hồi quy tuyến tính

Để kiểm định các giả thuyết đưa ra, nhóm nghiên cứu dùng phương pháp Hồi quy tuyến tính (Bảng 3) để đánh giá sự tương quan giữa các biến độc lập TĐ, CCQ, KS, KT đối với biến phụ thuộc YĐ. Kết quả cho thấy, CCQ (Chuẩn chủ quan) không có tác động tới YĐ (Ý định Du lịch xanh) của khách du lịch khi đến Khánh Hòa, do giá trị Sig. = 0,137 > 0,05. Như vậy, giả thuyết H2 không hợp lệ, không có ý nghĩa thống kê. Các biến TĐ (Thái độ), KT (Kiến thức về du lịch xanh), biến KS (Kiểm soát hành vi nhận thức) đều có ảnh hưởng tới biến YĐ (Sig. 0,1 (0,549 đến 0,657) và VIF (Variance Inflation Factor) đều

Bảng 3. Kết quả phân tích hồi quy tuyến tính

Nguồn: Nhóm tác giả thực hiện

Kết quả được phân tích như sau:

Yếu tố Kiến thức (KT) có ảnh hưởng mạnh nhất đến Ý định lựa chọn du lịch xanh. Cụ thể, những du khách có hiểu biết rõ ràng về các vấn đề môi trường, tác động tiêu cực của du lịch đại trà cũng như lợi ích của loại hình du lịch xanh, sẽ có xu hướng lựa chọn loại hình này cao hơn. Phát hiện này phù hợp với nghiên cứu trước đó, trong đó kiến thức được xác định là nền tảng quan trọng định hướng hành vi tiêu dùng bền vững.

Kiểm soát hành vi nhận thức (KS) có tác động mạnh thứ hai đến Ý định lựa chọn du lịch xanh của khách du lịch khi đến Khánh Hòa. Khi du khách cảm thấy họ có khả năng kiểm soát hành vi tốt (như dễ dàng tìm thấy dịch vụ, thông tin về du lịch xanh, có đủ chi phí, có quyền quyết định cho chuyến đi…), họ sẽ sẵn sàng thực hiện hành vi đó.

Thái độ (TĐ) cũng góp phần đáng kể vào việc hình thành Ý định lựa chọn du lịch xanh. Du khách tin rằng du lịch xanh là tốt cho bản thân, cộng đồng và môi trường nên họ sẵn lòng lựa chọn.

Khác với các yếu tố trên, Chuẩn chủ quan (CCQ) không có ảnh hưởng đáng kể đến Ý định lựa chọn du lịch xanh. Điều này có thể do hành vi du lịch hiện nay đang ngày càng mang tính cá nhân hóa, ít bị chi phối bởi ý kiến từ người khác (người thân, bạn bè, đồng nghiệp…); có thể do nhóm khách du lịch tham gia khảo sát chiếm đa số có độ tuổi từ 18-30 tuổi, nhóm khách ở độ tuổi này thường có chính kiến của riêng mình, ít bị ảnh hưởng bởi ý kiến hay hành động của người khác.

KẾT LUẬN

Kết quả nghiên cứu khẳng định vai trò nổi bật của kiến thức và kiểm soát hành vi nhận thức trong việc hình thành ý định lựa chọn du lịch xanh của khách du lịch khi đến Khánh Hòa. Điều này hàm ý rằng, các chiến lược phát triển du lịch xanh tại Khánh Hòa cần ưu tiên vào các hoạt động nhằm nâng cao hiểu biết của du khách về du lịch xanh như: tăng cường cung cấp thông tin, giáo dục cho du khách về lợi ích của du lịch xanh, cải thiện khả năng tiếp cận, mức độ thuận tiện và tính khả thi của các sản phẩm du lịch xanh để góp phần bảo vệ môi trường và giúp du lịch phát triển bền vững. Điển hình là phát triển các sản phẩm, dịch vụ thân thiện với môi trường như homestay sinh thái, tour không rác thải, dịch vụ sử dụng năng lượng tái tạo, tích hợp yếu tố xanh vào trải nghiệm du lịch như nhận phần thưởng khi từ chối hoặc không mang đồ nhựa dùng một lần... Bên cạnh đó, thái độ về du lịch xanh cũng ảnh hưởng đến ý định lựa chọn du lịch xanh, vì thế cần thúc đẩy thêm thông qua các hoạt động truyền thông sáng tạo và trải nghiệm thực tế (tổ chức các chiến dịch nâng cao nhận thức cộng đồng như biển đảo sạch, giảm rác thải nhựa, bảo tồn rạn san hô, khuyến khích các tổ chức xã hội, trường học tổ chức các chương trình trải nghiệm xanh, gắn du lịch với giáo dục…).

Mặc dù nghiên cứu đã được thiết kế và triển khai theo phương pháp khoa học, nhưng vẫn tồn tại một số hạn chế như: mẫu khảo sát chủ yếu tập trung vào du khách trẻ, có trình độ học vấn cao nên chưa phản ánh toàn diện đặc điểm của các nhóm tuổi và tầng lớp xã hội khác; nghiên cứu chỉ tập trung khảo sát khách du lịch nội địa, chưa phân tích sự khác biệt với du khách quốc tế; các yếu tố như giá cả, cơ sở vật chất, ảnh hưởng truyền thông chưa đưa vào mô hình; nghiên cứu chưa thực hiện các nghiên cứu theo chiều dọc (longitudinal studies) để kiểm định sự thay đổi ý định theo thời gian hoặc tác động của các biến môi trường bên ngoài như truyền thông hay khủng hoảng khí hậu. Đây cũng chính là những nội dung gợi ý cho các nghiên cứu sau này.

(*) Nghiên cứu được thực hiện trước thời điểm sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh theo Nghị quyết số 202/2025/QH15.

Tài liệu tham khảo:

1. Ajzen, I. (1991). The theory of planned behavior, Organizational behavior and human decision processes, 50(2), 179-211.

2. Ajzen, I. & Driver, B. L. (1992). Application of the Theory of Planned Behavior to Leisure Choice, Journal of Leisure Research, 24(3), 207-224.

3. Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch (2024). Khánh Hòa: Một năm thắng lớn. https://bvhttdl.gov.vn/du-lich-khanh-hoa-mot-nam-thang-lon-20241225105053888.htm

4. Chakraborty, S., Soodan, V., & Saha, S. (2022). Going green on the Go: Are Indian Travellers Ready to Embrace Travel Responsibilities?, International Journal of Management Practice, 15(6), 731-747

5. Chen, A., and Peng, N. (2012). Green hotel knowledge and tourists' staying behavior, Annals of Tourism Research, 39(4), 2211-2216. 10.1016/j.annals.2012.07.003.

6. Đỗ Việt Phương Linh & Phạm Thị Hạnh (2024). Đánh giá ý định du lịch xanh của du khách Việt Nam theo lý thuyết hành vi hoạch định mở rộng, Tạp chí Kinh tế và Dự báo, ngày 27/9/2024.

7. Gössling, S., Scott, D., Hall, C.M., Ceron, J.P. & Dubois, G. (2012). Consumer behaviour and demand response of tourists to climate change, Annals of Tourism Research, Vol. 39 No.1, pp. 36-58.

8. Han, H., Hsu, L.T.J. & Sheu, C. (2010). Application of the theory of planned behavior to green hotel choice: testing the effect of environmental friendly activities, Tourism Management, Vol. 31 No. 3, pp. 325 - 334.

9. Han, H., & Yoon, H. J. (2015). Customer retention in the eco-friendly hotel sector: Examining the diverse processes of post-purchase decision-making, Journal of Sustainable Tourism, 23(7), 1098-1123. https://doi.org/10.1080/09669582.2014.934399

10. Nguyễn Văn Đính (2021). Bảo tồn và phát triển du lịch xanh Việt Nam. https://tapchimoitruong.vn/dien-dan--trao-doi-21/phat-trien-du-lich-xanh-viet-nam-22974

11. Sanggramasari, S., Sanjaya, S., Rabasari, S., Karnita, I. & Prawira, M.F.A. (2023). Online Food Delivery in Tourism Destination: Factors Promoting Intentional Behaviour and Ewom, African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, 12(3), 1096-1110. https://doi.org/10.46222/ajhtl.19770720.419

12. Tổng cục Du lịch Việt Nam (2024). Du lịch xanh: loại hình du lịch bảo vệ môi trường, phát triển bền vững. https://vietnamtourism.gov.vn/post/54099