Một máy bay chiến đấu F-35 cất cánh từ tàu sân bay Mỹ trong một cuộc huấn luyện (Ảnh: Reuters).
Quyết định được đưa ra trong bối cảnh Anh tăng cường chi tiêu quốc phòng và hiện đại hóa quân đội, bao gồm cả đội tàu ngầm, trước những đe dọa ngày càng gia tăng từ Nga và sự rút lui dần của Mỹ khỏi vai trò bảo vệ an ninh truyền thống tại châu Âu.
Theo Văn phòng Thủ tướng Anh, quyết định mua các máy bay chiến đấu của Lockheed Martin sẽ cho phép Không quân nước này có thể mang vũ khí hạt nhân lần đầu tiên kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc.
Anh cho hay việc mua các tiêm kích F-35 sẽ giúp nước này đóng góp "phi cơ đa năng" cho NATO, có khả năng mang vũ khí hạt nhân trong trường hợp xảy ra xung đột. Tổng thư ký NATO Mark Rutte đánh giá đây là "một đóng góp mạnh mẽ khác của Anh cho liên minh".
Hiện tại, hệ thống răn đe hạt nhân của Anh chỉ dựa trên tên lửa phóng từ tàu ngầm Trident - vốn gặp sự cố trong một vụ thử nghiệm năm ngoái, đánh dấu lần thất bại thứ hai liên tiếp sau sự cố lệch hướng vào năm 2016. Theo tài liệu của Quốc hội Anh, lần cuối cùng nước này sở hữu năng lực phóng vũ khí hạt nhân từ không quân là vào năm 1998, khi bom hạt nhân WE-177 chính thức ngừng hoạt động.
Khác với vũ khí hạt nhân chiến lược được thiết kế để tấn công từ khoảng cách xa, vũ khí hạt nhân chiến thuật chủ yếu sử dụng trên chiến trường. Việc sở hữu tiêm kích F-35A sẽ giúp Anh đa dạng hóa các lựa chọn quân sự và phối hợp chặt chẽ hơn với các đồng minh NATO như Pháp và Mỹ - những nước duy trì năng lực hạt nhân trên bộ, trên biển và trên không.
Một quan chức Anh cho biết tiêm kích F-35A có khả năng mang theo vũ khí hạt nhân chiến thuật B61 của Mỹ, nhưng Anh sẽ cần Washington cung cấp loại vũ khí này. Mỹ đã rút toàn bộ vũ khí hạt nhân khỏi Anh vào năm 2008, trong bối cảnh nguy cơ xung đột sau Chiến tranh Lạnh giảm bớt.
Chính phủ Anh cũng tái khẳng định mục tiêu nâng tổng chi tiêu quốc phòng và an ninh lên 5% GDP vào năm 2035 theo yêu cầu của NATO, đồng thời cho biết đây là lần đầu tiên sau nhiều năm nước này phải "tích cực chuẩn bị" cho nguy cơ chiến tranh trên chính lãnh thổ.
