Mỹ cải tổ Bộ Ngoại giao, tính đóng cửa hàng trăm văn phòng

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio (Ảnh: Reuters).

"Bộ máy cồng kềnh đã tạo ra một hệ thống phục vụ cho hệ tư tưởng chính trị cấp tiến thay vì các lợi ích cốt lõi của nước Mỹ. Đó là lý do hôm nay tôi công bố kế hoạch tái cơ cấu toàn diện, đưa Bộ Ngoại giao bước vào thế kỷ 21", Ngoại trưởng Rubio tuyên bố.

Nếu được thông qua, kế hoạch cải tổ sẽ cắt giảm hơn 700 vị trí và đóng cửa 132 trong tổng số 734 văn phòng hiện có, theo Bộ Ngoại giao Mỹ. Tuy nhiên, họ nhấn mạnh rằng đây mới chỉ là đề xuất ban đầu, chưa kéo theo bất kỳ đợt sa thải hay cắt giảm ngay lập tức nào.

Một số nguồn tin nói với báo Free Press cho biết ông Rubio dường như sẽ đề nghị cắt giảm 15% nhân sự trên toàn hệ thống, mức cắt giảm lớn nhất đối với lực lượng ngoại giao Mỹ trong nhiều thập niên.

Dù vậy, mức này vẫn thấp hơn đáng kể so với các đề xuất trước đó, trong đó có một báo cáo từ Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng từng kêu gọi giảm 50% ngân sách Bộ Ngoại giao.

Một quan chức trong Bộ tiết lộ rằng sau đợt cải tổ ban đầu này, sẽ còn có thêm các thông báo liên quan đến nhân sự và cắt giảm, bao gồm việc đóng cửa một số phái bộ ở nước ngoài, tinh giản đội ngũ và giảm bớt các văn phòng chuyên thúc đẩy giá trị tự do, tất cả sẽ được sát nhập vào các vụ khu vực.

"Sơ đồ tổ chức hiện nay đã phình to vì những ưu tiên của các chính quyền trước. Chúng tôi muốn đưa Bộ Ngoại giao trở lại với gốc rễ truyền thống, ưu tiên vai trò trung tâm của các vụ khu vực và các phái bộ ngoại giao", một quan chức cấp cao nói.

Trong tuyên bố của mình, ông Rubio cũng thẳng thắn nhắm đến các cục, vụ có nhiệm vụ thúc đẩy dân chủ và nhân quyền toàn cầu, cáo buộc rằng những văn phòng này đã bị "phe cánh tả cực đoan lợi dụng để tái định nghĩa dân chủ và nhân quyền, rồi thực hiện các chương trình theo ý họ bằng tiền thuế của người dân Mỹ".

Ông chỉ trích mạnh mẽ Cục Dân chủ, Nhân quyền và Lao động , gọi đây là "bàn đạp cho các nhà hoạt động cánh tả công kích các lãnh đạo chống chủ nghĩa thức tỉnh ở Ba Lan, Hungary và Brazil, đồng thời biến sự thù địch với Israel thành hành động cụ thể như áp đặt lệnh cấm vận vũ khí".

Ông Rubio cũng chỉ trích Cục Dân số, Người tị nạn và Di cư vì đã "rót hàng triệu USD cho các tổ chức quốc tế và phi chính phủ giúp thúc đẩy làn sóng di cư toàn cầu, trong đó có cuộc xâm nhập biên giới phía nam nước Mỹ".

Tuy nhiên, nhiều nhân viên Bộ Ngoại giao cho biết kế hoạch cắt giảm lần này dường như không nặng nề như lo ngại ban đầu, và vẫn chưa rõ sẽ có bao nhiêu người bị ảnh hưởng.

Một bản dự thảo sắc lệnh hành pháp mà truyền thông tiếp cận trước đó thậm chí còn đề xuất loại bỏ gần như toàn bộ hoạt động của Bộ Ngoại giao tại châu Phi và đóng cửa các đại sứ quán, lãnh sự quán trên khắp lục địa.

Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen, thành viên cấp cao của đảng Dân chủ tại Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, tuyên bố sẽ "xem xét kỹ lưỡng" kế hoạch cải tổ và yêu cầu ông Rubio thực hiện cam kết điều trần trước Quốc hội.

"Bất kỳ thay đổi nào với Bộ Ngoại giao và USAID đều cần được cân nhắc cẩn thận với cái giá thật sự về mặt an ninh và vai trò lãnh đạo của nước Mỹ. Mỗi khi Mỹ rút lui, Trung Quốc và Nga sẽ trám vào khoảng trống đó", bà cảnh báo.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Tammy Bruce phủ nhận tin đồn rằng tỷ phú Elon Musk - người đứng đầu Ban Hiệu suất chính phủ" (DOGE) - đứng sau kế hoạch này, nhưng thừa nhận cách tiếp cận của DOGE đã ảnh hưởng tới bản kế hoạch.