Một vụ tấn công vào trung tâm tuyển quân của Ukraine (Ảnh: GIU).
Trong vòng gần một tuần, từ ngày 30/6 đến ngày 7/7, lực lượng Nga đã tiến hành 5 cuộc tấn công vào các văn phòng tuyển quân tại các thành phố Kryvyi Rih, Poltava, Kremenchuk, Kharkiv và Zaporizhia, gây hư hại cơ sở hạ tầng và khiến một số quân nhân thương vong cũng hàng trăm người bị thương.
Dù Nga đã nhiều lần nhắm vào các trung tâm tuyển quân của Ukraine trong suốt cuộc chiến, các vụ tấn công gần đây cho thấy một sự thay đổi quyết liệt hơn trong chiến thuật của Moscow.
Theo Kyiv Independent, động thái của Nga là "một mũi tên trúng hai đích", nhằm ngăn chặn nỗ lực huy động tân binh của Ukraine, đồng thời tạo ra sức ép tâm lý trong xã hội nước này để gia tăng sự mệt mỏi về chiến sự với người dân.
Trong những tháng đầu năm 2025, Ukraine cáo buộc Nga tuyển mộ người địa phương thực hiện 3 vụ tấn công nhằm vào trung tâm tuyển quân tại các tỉnh Dnipropetrovsk, Khmelnytskyi và Rivne. Ukraine cũng tuyên bố đã ngăn chặn hàng loạt kế hoạch khác. Nga chưa bình luận về những thông tin này.
“Các văn phòng tuyển quân đặc biệt được Nga quan tâm vì nơi đây lưu trữ tài liệu và xử lý toàn bộ quy trình tổ chức huy động lực lượng.
Vì vậy, những vụ tấn công này nhằm cản trở việc huy động và làm giảm dòng tân binh cho Lực lượng Vũ trang Ukraine”, ông Andrii Osadchuk, Phó Chủ tịch thứ nhất của Ủy ban Thực thi Pháp luật Quốc hội Ukraine, cho biết.
Các văn phòng tuyển quân chịu trách nhiệm tổ chức huy động và duy trì hồ sơ quân nhân, đồng thời cũng là nơi cung cấp các dịch vụ xã hội cho cựu binh, quân nhân đang phục vụ và gia đình họ.
Vai trò kép này khiến các văn phòng tuyển quân trở thành một trong những cơ quan trọng yếu của Ukraine trong thời chiến, và việc bị tấn công gây ra rủi ro nghiêm trọng cho phía Kiev.
Các cuộc tấn công của Nga đến trong bối cảnh Ukraine không ít lần thừa nhận gặp khó khăn trong việc tuyển đủ số lượng binh sĩ ra tiền tuyến.
Tại nhiều khu vực chiến sự khốc liệt, nhiều binh sĩ Ukraine phải chiến đấu trong nhiều tháng mà không có người luân chuyển, thay thế, làm ảnh hưởng tới tinh thần chiến đấu.
Trong khi đó, Ukraine vẫn nỗ lực trong việc xử lý những đường dây gian lận trong việc tuyển quân, đã bắt giữ và truy tố một số quan chức tiếp tay cho hành vi trốn quân dịch.
Mặt khác, Ukraine cũng sửa luật để mở rộng thêm đối tượng tuyển quân.
Ngày 16/7, Quốc hội Ukraine tiếp tục mở rộng điều kiện tham gia bằng cách cho phép người trên 60 tuổi ký hợp đồng phục vụ quân đội. Bốn tháng trước đó, Ukraine cũng triển khai một sáng kiến nhằm khuyến khích nhóm người từ 18 đến 24 tuổi, dưới độ tuổi nghĩa vụ, đăng ký nhập ngũ.
Phát ngôn viên Lục quân Ukraine, ông Vitalii Sarantsev, nói với Kyiv Independent rằng Nga đang theo dõi sát sao quá trình huy động của Ukraine và đợt tấn công tăng cường vào các trung tâm tuyển quân trong tháng 7 “không phải là ngẫu nhiên”.
Nga muốn đạt được 2 mục đích chính là khiến cho quy trình tuyển mộ của Ukraine bị gián đoạn, dẫn tới ảnh hưởng tới năng lực chiến đấu trên tiền tuyến.
Tiếp theo, Nga dường như muốn gây ra áp lực trong dư luận Ukraine khi nhiều người dân nước này đã có tâm lý mệt mỏi vì chiến sự kéo dài trong nhiều năm qua. Điều này có thể khiến cho các nỗ lực tuyển quân trong thời gian tới của Ukraine trở nên thách thức hơn nữa.
Làn sóng tấn công vào các văn phòng tuyển quân cũng làm dấy lên nghi vấn về mức độ sẵn sàng của Ukraine và liệu các biện pháp an ninh hiện tại có đủ để bảo vệ mạng lưới tuyển quân hay không.
Sau các vụ tấn công gần đây, văn phòng tuyển quân khu vực Vinnytsia đã thông báo tạm thời ngừng hoạt động và chuyển địa điểm cung cấp dịch vụ đến những khu vực khác vì lý do an ninh.
Theo ông Sarantsev, việc di dời không phải là biện pháp duy nhất mà Ukraine đang thực hiện để tăng cường an ninh cho các văn phòng tuyển quân. Một nỗ lực không kém phần quan trọng là chuyển càng nhiều dịch vụ càng tốt sang hình thức trực tuyến, ông cho biết thêm.
“Đây là trách nhiệm không chỉ của các văn phòng tuyển quân, mà còn của các bộ khác, bao gồm Bộ Quốc phòng", ông Sarantsev nói.
Sau khi hạ độ tuổi nhập ngũ từ 27 xuống 25 vào năm 2023 và thông qua đạo luật huy động được sửa đổi vào năm 2024, Ukraine đã thực hiện nhiều bước tiến hướng tới số hóa hệ thống quân sự.
Tuy nhiên, theo ông Sarantsev, vẫn còn rất nhiều việc phải làm.
“Việc chuyển sang dịch vụ điện tử cũng đòi hỏi các biện pháp bảo mật để bảo vệ thông tin trực tuyến. Các văn phòng tuyển quân hiện vẫn chưa có quyền truy cập đầy đủ vào tất cả các cơ sở dữ liệu và sổ đăng ký nhà nước. Do đó, quá trình này sẽ cần thời gian, nhưng hiện đã được triển khai”, ông nói.
Ông Osadchuk cũng xác nhận rằng các văn phòng tuyển quân trên toàn Ukraine đã nhận được hướng dẫn về cách hoạt động trong điều kiện an ninh tăng cường và đã có những bước đi ứng phó phù hợp.
Ông cảnh báo dù Nga ít có khả năng ngừng các cuộc tấn công để ngăn chặn nỗ lực tuyển quân của Ukraine, ông tin rằng với các biện pháp an ninh mới, họ “khó có thể làm gián đoạn nghiêm trọng quá trình huy động đang diễn ra".
